Lokpal

»ÖÖêú¯ÖÖ»Ö  (Lokpal)

            ˆ““Ö ÃÖ¸üúÖ¸üß ¯Ö¤üÖ¾Ö¸üᯙ †×¬ÖúÖ¸üÖ·µÖÖ¾Ö¸ü ÃÖÖ´ÖÖ­µÖ ¾µÖŒŸÖß­Öê êú»Ö껵ÖÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ŸÖÎúÖ¸üß¾Ö¸ü “ÖÖîú¿Öß ¾Ö úÖµÖÔ¾ÖÖÆüß ú¸üµÖ֍ú¸üߟÖÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ¯Ö¤üÖ“Öß ×­ÖÝü´ÖŸÖß ÆüÖê¾Öæ ¿ÖúŸÖ.ê »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ÆüÖ ´Öæôû ÃÖÓÍéúŸÖ ¿Ö²¤ü †ÃÖæ­Ö ŸµÖÖŸÖ »ÖÖêúÖÓ“ÖÖ ÃÖÓ¸üÖú, úÖôû•Öß ¾ÖÖÆæü  †ÃÖÖ †£ÖÔ †Û³Ö¯ÖÏêŸÖ †ÖÆêü. »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö Æüß ÃÖӍú»¯Ö­ÖÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö ­ÖÖ¾ÖÖ­Öê ÍÑú›êü­ÖêÛ¾ÆüµÖÖŸÖᯙ ¤êü¿ÖÖŸÖ ¸üÖ²Ö׾֝µÖÖŸÖ †Ö»Öß. »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ÆüÖ ´Öæôû ÃÖÓÍéúŸÖ þÖ×›ü­Ö“ÖÖ ¸üÖ•ÖÖ 12 ¾ÖÖ ØúÖ “ÖÖ»ÃÖÔ µÖÖ­Öê †Ö¯Ö»µÖÖ ‹úÖ ÃÖ³ÖÖÃÖ¤üÖ»ÖÖ ¤ÓüÓ›üßŸÖ ú¸üµÖÖÃÖÖšüß ‹úÖ †×¬ÖúÖ·µÖÖ“Öß ×­ÖµÖ㌟Öß êú»Öß. ¯Ö¸ÓüÓŸÖæ ŸÖÖê ÃÖ¸üúÖ¸üß †×¬ÖúÖ¸üß ­ÖÃÖÖ¾ÖÖ Ûþ֛ü­Ö“Öß ¸üÖ•µÖ‘Ö™ü­ÖÖ ŸÖµÖÖ¸ü ÆüÖêŸÖÖ­ÖÖ µÖÖ ¯Ö¤üÖ»ÖÖ ‘Ö™ü­ÖÖŸ´Öú ãÖÖ­Ö ¤êüµÖÖŸÖ †Ö»Öê. †Öê´²Öã›üÃÖ´Ö­Ö ÃÖÓ²ÖÖê¬Ö»Öê •ÖÖŸÖ ÆüÖêŸÖê. †Ö•Ö Æüß Æêü ¯Ö¤ü þÖß›ü­Ö´Ö¬µÖê †Ûß֟¾ÖÖŸÖ †ÃÖæ­Ö µÖÖ ¯Ö¤üÖ´Öãôêû ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü †Ö×Ö †­Öîן֍ú ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸üÖÓ­ÖÖ ²ÖÃÖŸÖÖê. µÖÖ­ÖÓŸÖ¸ü »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ¯Ö¤ü 12 ¤êü¿ÖÖÓ´Ö¬µÖê ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öê.

            ³ÖÖ¸üŸÖÖ´Ö¬µÖê 1964 ŸÖŸúÖ»Öß­Ö †£ÖÔ´ÖÓ¡Öß ÁÖß. ÃÖß.›üß.¤êü¿Ö´ÖãÖ µÖÖÓ­Öß ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÏ£Ö´Ö †¿ÖÖ ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ÃÖÓ‘Ö™ü­Öê“Öß ´Ö֐֝Öß êú»Öß ŸµÖÖ­ÖÓŸÖ¸ü ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ÃÖã¬ÖÖ¸üÖÖ †ÖµÖÖêÖÖ­Öê ¤êü×Ö»Ö †¿Öß ´Ö֐֝Öß êú»Öß ŸµÖÖ ¯ÖÖÀ¾ÖÔ³Öæ´Öß¾Ö¸ü ÃÖÓÃÖ¤êüŸÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ´ÖÓ•Öæ¸ü Æüß —ÖÖ»Öê ¯ÖÖ ¸üÖ•µÖÃÖ³ÖêŸÖ ­ÖÖ´ÖÓ•Öæ¸ü —ÖÖ»Öê µÖÖ ­ÖÓŸÖ¸ü ŸÖ²²Ö»Ö ­Ö‰ú ¾ÖêôûÖ ÃÖÓÃÖ¤êüŸÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÖÓ›üµÖÖŸÖ †Ö»Öê. ¯Ö¸ÓüÓŸÖæ úÖÆüß ¾ÖêôêûÃÖ »ÖÖêúÃÖ³ÖêŸÖ ¾Ö úÖÆüß ¾ÖêôûÖ ¸üÖ•µÖÃÖ³ÖêŸÖ ²ÖÖ¸üÖôû»Öê ŸµÖÖ­ÖÓŸÖ¸ü Æüß ×¾Ö¬ÖêµÖú ÃÖÖ¤ü¸ü ú¸üÖµÖ“Öê ¾Ö ŸµÖÖ¾Ö¸üᯙ †ÖÖê¯Ö ¤æü¸ü ú¹ý­Ö ÃÖÓÃÖ¤êüŸÖ“µÖÖ ÃÖ×´ÖŸµÖ֍ú›êü ±êú¸ü ×¾Ö“ÖÖ¸üÖÃÖÖšüß ¯ÖÖšü¾ÖÖµÖ“Öê †¿Öß ×­ÖŸÖß Ûþ֍úÖ¸ü»Öß Öê»Öß.

»ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“Öß ¯ÖÖÀ¾ÖÔ³Öæ´Öß ¾Ö †£ÖÔ :-

            »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú Æêü ³ÖÏ™ü“ÖÖ¸üÖ ×¾Ö¹ý¬¤ü »ÖœüµÖÖÃÖÖšüß ²Ö­Ö׾֝µÖÖŸÖ µÖêÖÖ¸üß ¾µÖ¾ÖãÖÖ †ÖÆêü.  »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“ÖÖ ´ÖãµÖ ˆ§êü¿Ö ÃÖÖ´ÖÖ­µÖ ¾µÖŒŸÖß»ÖÖ ­µÖÖµÖ¤êüÖê ÆüÖ †ÖÆêü.  ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ éúŸÖß ×¾Ö¹ý¬¤ü †Ö×Ö ×­ÖÖÔµÖÖ ×¾Ö¹ý¬¤ü ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“µÖÖ ŸÖÎúÖ¸üß ‹êúµÖÖÃÖÖšüß ŸµÖÖ“Öê ×­Ö¾ÖÖ¸üÖÖ ú¸üµÖÖÃÖÖšüß ×­ÖµÖãŒŸÖ êú»Ö껵ÖÖ ¿ÖÖÃÖ׍úµÖ †×¬ÖúÖ·µÖÖÃÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö †ÃÖê ´ÆüÖŸÖÖŸÖ.  »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ÆüÖ ¿Ö²¤ü ÃÖÓÍéúŸÖ ³ÖÖÂÖêú›æü­Ö †Ö»ÖÖ †ÃÖæ­Ö ŸµÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ »ÖÖêúÖÓ“Öê ÃÖÓ¸üÖÖ ú¸üÖÖ¸üÖ’ (Lokpal-‘Protection of the People’)

            ‡.ÃÖ.1773 ´Ö¬µÖê Ûþ֛ü­Ö“ÖÖ ¸üÖ•ÖÖ “ÖÖ»ÃÖÔ µÖÖ­Öê µÖ㬤üÖ¾Ö¸ü •ÖÖŸÖÖÓ­ÖÖ †Ö¯Ö»Öê ¸üÖ•µÖ “Öֻ־֝µÖÖ“Öß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß “Öò­ÃÖ»Öê¸üü µÖÖ †×¬ÖúÖ·µÖ֍ú›êü פü»Öß ÆüÖêŸÖß.  17 ¾ÖÂÖÖÕ­Öß ¸üÖ•ÖÖ •Öê¾ÆüÖ µÖ㬤üÖ¾Ö¹ý­Ö ¯Ö¸üŸÖ»ÖÖ ŸÖê¾ÆüÖ “Öò­ÃÖ»Öê¸ü­Öê ¸üÖ•µÖÖ“µÖÖ Öî¸üÆü•Öê¸üßŸÖ ¸üÖ•µÖúÖ¸ü³ÖÖ¸ü “ÖÖӐֻµÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü “ÖÖ»Ö×¾Ö»ÖÖ ´ÆüÖæ­Ö êú¾Öôû ŸµÖÖ ¯Ö¤üÖ»ÖÖ ×¤ü»Ö껵ÖÖ ¾µÖ֯֍ú †×¬ÖúÖ¸üÖ´Öæôêû ¸üÖ•ÖÖ“Öê ¯Ö¤ü ­Ö™ü ­Ö ú¸üŸÖÖ ŸÖÃÖê“Ö úÖµÖ´Ö šêü¾ÖµÖÖ“Ö ×­ÖÖÔµÖ ‘ÖêŸÖ»ÖÖ.  ÃÖ­Ö 1809 ´Ö¬µÖê Ûþ֛ü­Ö“Öß ¸üÖ•µÖ‘Ö™ü­ÖÖ ŸÖµÖÖ¸ü —ÖÖ»Öß ŸÖê¾ÆüÖ ŸµÖÖ ¯Ö¤üÖ»ÖÖ ‘Ö™ü­ÖÖŸ´Öú ãÖÖ­Ö ¤êüµÖÖŸÖ †Ö»Öê.  µÖÖ¾Ö¹ý­Ö ÃÖ¾ÖÖÔŸÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö 1809 ´Ö¬µÖê Ûþ֛ü­Ö ´Ö¬µÖê »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö µÖÖ ÃÖӍú»¯Ö­Öê“ÖÖ ×¾ÖúÖÃÖ —ÖÖ»Öê»ÖÖ ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖÖê.  ¯ÖÏÖ“ÖÖß­Ö ³ÖÖ¸üŸÖÖ“µÖÖ ¯Ö¸Óü¯Ö¸êüŸÖÆüß †­Öêú þֹý¯ÖÖŸÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö µÖÖ ÃÖÓãÖꓵÖÖ ¯ÖÖ‰ú»ÖÖæÖÖ †Ûß֟¾ÖÖŸÖ †ÃÖ»µÖÖ“Öê פüÃÖæ­Ö µÖêŸÖê.  ²Ö¤ü»ÖŸµÖÖ úÖôûÖŸÖ ŸµÖÖ »Öã¯ŸÖ —ÖÖ»Ö껵ÖÖ Æüß †Öœüôæû­Ö µÖêŸÖÖŸÖ.  úÖî™ü»µÖÖ“µÖÖ ŸÖŸúÖ×»Ö­Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ ŸµÖÖ­Öê ¸üÖ•ÖÖ, ¸üÖ•Ö‘Ö¸ü֝Öê , ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß, †×¬ÖúÖ¸üß µÖÖÓ­ÖÖ »Ö֐Öæ êú»Öê»Öß ‘¤Óü›üÃÖÓ×ÆüŸÖÖ’,  ´ÖÆüÖ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ úÖî¸ü¾Ö, •Ö¸üÖÃÖÓ‘Ö †¿ÖÖ ¸üÖ•ÖÖÓ“Öß ¸üÖ•Ö¾Ö™ü Æüß ú»ÖÆüÖ­Öê ³Ö¸ü»Öê»Öß †ÃÖŸÖÖÓ­ÖÖ †¿ÖÖ †­µÖÖµÖÖ¾Ö¸ü ×­ÖµÖÓ¡ÖÖ šêü¾ÖµÖÖÃÖÖšüß ÁÖߍéúÂÖ ÆüÖ •ÖÖÖŸÖᯙ ¯Ö×Æü»ÖÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ´ÖÖ­Ö»ÖÖ ŸÖ¸üß †×ŸÖ¿ÖµÖÖꌟÖß ÆüÖêÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß.  ŸÖÃÖê“Ö ×¿Ö¾ÖÖ•Öß ´ÖÆüÖ¸üÖ•ÖÖÓ“Öê ¯ÖÏ•ÖÖ×ÆüŸÖ¤üÖ ¸üÖ•ÖÖ Æêü ÃÖ㬤üÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ ²ÖÖ²ÖŸÖ“Öê ¯ÖÖ‰ú»ÖÖã­Ö פüÃÖæ­Ö µÖêŸÖê.  ÃÖ­Ö 700 ŸÖê 800 ¤ü¸ü´µÖÖ­Ö êú¸üôû ´Ö¬µÖê »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“Öê †Ûß֟¾Ö פüÃÖæ­Ö µÖêŸÖê.  ¾Ö¸üßü»Ö ¯ÖÖÀ¾ÖÔ³Öæ´Öß“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¸üŸÖÖ ³ÖÖ¸üŸÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏÖ×“Ö­Ö úֻ֏ÖÓ›üÖŸÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÖ‰ú»ÖÖæÖÖ ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖÖŸÖ.  †¿ÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ׍úµÖ †×¬ÖúÖ·µÖÖÓ“µÖÖ ´Ö­Ö´ÖÖ­Öß ¯ÖÖÃÖæ­Ö »ÖÖêú¿ÖÖÆüß“Öê ÃÖÓ¸üÖÖ ú¸üµÖÖÃÖÖšüß Ûþ֛ü­Ö ­ÖÓŸÖ¸ü ­ÖÖò¾Öì, ´µÖÖ­Ö´ÖÖ¸ü, ×±ú­Ö»ÖÑ›ü, ­µÖã×—Ö»ÖÑ›ü µÖÖ ¤êü¿ÖÖŸÖᯙ »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“Öß ×­ÖµÖ㌟Öß ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öß. 

»ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“Öê úÖµÖÔ  :-

1)      ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“µÖÖ ´Öã»Ö³ÖæŸÖ †×¬ÖúÖ¸üÖÓ“Öê ¸üÖÖ ú¸üÖê.

2)     ³ÖÏ™ü“ÖÖ¸üÖ»ÖÖ †ÖôûÖ ‘Öֻ֝Öê.

3)     ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“µÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ ²ÖÖ²ÖŸÖ †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ŸÖÎúÖظü“Öê ×­Ö¾ÖÖ¸üÖ ú¸üÖê.

†¿ÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö úÖ´ÖÖÃÖÖšüß »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö Æüß ÃÖÓãÖÖ †­Öêú ¤êü¿ÖÖŸÖ Ã£ÖÖ¯Ö­Ö —ÖÖ»Öß.  ³ÖÖ¸üŸÖÖ ÃÖÖ¸üµÖÖ ´ÖÖêšü¶Ö »ÖÖêú¿ÖÖÆüß“µÖÖ ¤êü¿ÖÖŸÖ ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“µÖÖ ŸÖÎúÖ¸üß •Ö֝Öæ­Ö‘Öê‰ú­Ö ŸµÖÖ¾Ö¸ü ˆ¯ÖÖµÖ ú¸üµÖÖÃÖÖšüß ŸÖÎúÖ¸ü ¯Öê™üß, ŸÖÎúÖ¸ü ¯ÖãßÖߍúÖ úÖµÖÖÔ»ÖµÖÖŸÖ šêü¾ÖÖê, ¤üÖŸÖÖ úÖ, ¾Ö ¤üÖŸÖÖ †×¬ÖúÖ·µÖÖ“Öß ­Öê´ÖÖæú ú¸üÖê ‡ŸµÖÖ¤üß ²ÖÖ²Öß ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»µÖÖ ¯ÖÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ µÖÖ ¯Öϵ֟­ÖÖÓ­ÖÖ µÖ¿Ö ×´ÖôûÖ»Öê ­ÖÖÆüß.  ´ÆüÖæ­Ö ­Ö×¾Ö­Ö µÖӡ֝Öê“Öß ´Ö֐֝Öß ›üÖò. ¸üÖ•Öë¦ü ¯ÖÏÃÖÖ¤ü, ×ÃÖ.›üß. ¤êü¿Ö´ÖãÖ, ‹´Ö.ÃÖß.×ÃÖŸÖ»Ö¾ÖÖ›ü, ‹´Ö.‹.ØÃÖ‘Ö¾Öß ‡. ´ÖÖ­µÖ¾Ö¸üÖÓ­Öß êú»Öß ÆüÖêŸÖß.  µÖÖ ´Ö֐Ö؝֓ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¹ý­Ö ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê 1966 ´Ö¬µÖê ´ÖÖê¸üÖ¸ü•Öß ¤êüÃÖÖ‡Õ“µÖÖ †¬µÖÖŸÖêÖÖ»Öß ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ׍úµÖ ÃÖã¬ÖÖ¸ü †ÖµÖÖêÖÖ“Öß Ã£ÖÖ¯Ö­ÖÖ êú»Öß.  †ÖµÖÖêÖÖ­Öê †Ö¯Ö»ÖÖ †Æü¾ÖÖ»Ö †ÖòŒ™üÖë²Ö¸ü 1966 »ÖÖ ÃÖÖ¤ü¸ü êú»ÖÖ.  ŸµÖÖŸÖ ¯Öãœüß»Ö ×¿Ö±úÖ¸üÃÖß ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»µÖÖ ÆüÖꟵÖÖ ŸµÖÖ »ÖÖÖŸÖ ‘Öê¾Öæ­Ö »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ¾Ö »ÖÖêú†ÖµÖãŒŸÖ Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú »ÖÖêúÃÖ³ÖêŸÖ ÃÖÖ¤ü¸ü ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öê ÆüÖêŸÖê.  ŸµÖÖŸÖᯙ ´ÖÆüŸ¾Ö¯ÖæÖÔ ²ÖÖ²Öß ¯Öãœüᯙ ¯ÖÏ´Ö֝Öê.

·       ³ÖÖ¸üŸÖÖ“ÖÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö †ÃÖê»Ö †Ö×Ö ŸµÖ֏ÖÖ»Öß ¸üÖ•µÖßָüÖ¾Ö¸ü ¯ÖÏŸµÖêúß ‹ú »ÖÖêú†ÖµÖãŒŸÖ ­Öê´ÖµÖÖŸÖ µÖêŸÖß»Ö.

·       »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“Öß ­Öê´ÖÖãú ³ÖÖ¸üŸÖÖ“µÖÖ ¸üÖ™Òü¯ÖŸÖàú›æü­Ö êú»Öß •ÖÖ‡Ô»Ö ŸÖß ú¸üŸÖÖÓ­ÖÖ ¸üÖ™Òü¯ÖŸÖß, ¯ÖÓŸÖ¯ÖϬÖÖ­Ö, ÃÖ¸ü­µÖÖµÖÖ׬ֿÖ, ×¾Ö¸üÖê¬Öß ¯ÖÖÖ“ÖÖ ­ÖêŸÖÖ µÖÖÓ“ÖÖ ÃÖ»»ÖÖ ‘µÖÖ¾ÖÖ.

·       »ÖÖêú†ÖµÖ㌟ÖÖ“Öß ­Öê´ÖÖæú ú¸üŸÖÖÓ­ÖÖ ¸üÖ™Òü¯ÖŸÖà­Öß »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ¿Öß ×¾Ö“ÖÖ¸ü ×¾Ö×­Ö´ÖµÖ ú¸üÖ¾ÖÖ.

·       »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“ÖÖ úÖµÖԍúÖ»Ö ¯ÖÖ“Ö ¾ÖÂÖÖÕ“ÖÖ †ÃÖê»Ö ŸµÖÖ“Öß ¯Öæ­ÖÔ×­ÖµÖ㌟Öß ÆüÖê¾Öæ ¿Öêú»Ö.

·       ×­Ö¾Öé¢Öß ­ÖÓŸÖ¸ü ŸµÖÖÓ­ÖÖ úÖêÖŸÖêÆüß ¿ÖÖÃ֍úßµÖ¯Ö¤ü ³ÖãÂÖ×¾ÖŸÖÖ µÖêÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß.  †¯Ö¾ÖÖ¤üÖŸ´Öú ¸üÖ•µÖ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖᯙ ¯Ö¤ü Ûþ֍úÖ¸üŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö ¯ÖÖ ëú¦ü¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ¯Öæ¾ÖÔ ÃÖÓ´ÖŸÖß †Ö¾Ö¿µÖú †ÃÖê»Ö.

·       †úÖµÖÔÖ´Ö ¾Ö ‘Ö™ü­ÖÖ²ÖÖÆËüµÖ ¾ÖŸÖÔ­ÖÖ­Öê ¯Ö¤üÖ¾Ö¹ý­Ö úÖœüµÖÖÃÖÖšüß ´ÖÆüֆ׳ֵÖÖêÖ ¯ÖÏ׍ÎúµÖÖ ÃÖÖÓאֻ֟Öß ÆüÖêŸÖß. 

·       »ÖÖêúÖ¯ÖÖ»ÖÖ“ÖÖ ¤ü•ÖÖÔ ÃÖ¸ü­µÖÖµÖÖ׬ֿÖÖ ÃÖÖ¸üÖÖ †ÃÖê»Ö. 

·       »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ»ÖÖ ŸÖ¯ÖÖÃ֝µÖÖ“µÖÖ úÖµÖÔ¯Ö¬¤üŸÖß šü¸ü׾֝µÖÖ“ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü †ÃÖê»Ö. 

·       ‹ÖÖªÖ ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö­Öߍú ¯Ö¤üÖ׬֍úÖ·µÖÖ¾Ö¸ü †Ö¸üÖê¯Ö »ÖÖ¾Ö»Öê»Öê †ÃÖ»µÖÖÃÖ ŸÖê šü¸üÖ׾֍ú úÖ»ÖÖ¾Ö¬ÖßŸÖ ×­ÖúÖ»Öß úÖœüÖ¾Öê »Ö֐֟Öß»Ö. 

·       »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ»ÖÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¯Ö¸ü¾Ö֭֐Öß­Öê ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ×­ÖµÖãŒŸÖ ú¸üµÖÖ“ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü †ÃÖê»Ö. 

·       »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ»ÖÖ †Ö¯Ö»µÖÖ úÖµÖÖÔ“ÖÖ ¾ÖÖÙÂ֍ú †Æü¾ÖÖ»Ö ÃÖÓÃÖ¤êüŸÖ šêü¾ÖÖ¾ÖÖ »Ö֐Öê»Ö.

·       úÖµÖªÖŸÖᯙ ˆØÖ¾ÖÖ´Öæôêû •Ö­ÖŸÖê“Öê †×ÆüŸÖ ÆüÖêŸÖ †ÃÖ»µÖÖÃÖ ÃÖã“Ö­ÖÖ ¤êüÖê.

·       ´ÖÓ¡Öß, ÃÖ×“Ö¾Ö µÖÖÓ“µÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ׍úµÖ úִ֍úÖ•ÖÖ ²ÖÖ²ÖŸÖ“µÖÖ ŸÖÎúÖ¸üà­ÖÖ Ã¾Ö×¾Ö¾ÖêúÖ­ÖãÃÖÖ¸ü ŸÖ¯ÖÖÃÖ ú¸üÖê

·       ‹ÖÖªÖ Öî¸üúÖ¸ü³ÖÖ¸üÖ“Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ×´ÖôûÖ»µÖÖÃÖ ŸµÖÖ“Öß •ÖÖŸÖß­Öê “ÖÖîú¿Öß ú¸üÖê.

³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ“ÖÖ ¯ÖϾÖÖÃÖ :-

            ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ“Öß ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÏ£Ö´Ö ÃÖӍú»¯Ö­ÖÖ ­µÖÖ. ‹»Ö.‹´Ö.ØÃÖ‘Ö¾Öß µÖÖÓ­Öß 1963 »ÖÖ ´ÖÖÓ›ü»Öß.  úÖµÖ¤êüŸÖ–Ö, ¿ÖÖÓŸÖß³ÖæÂÖÖ µÖÖÓ­Öß 1968 »ÖÖ ¯Ö×Æü»Öê ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÖÓ›ü»Öê.  »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ ¯ÖϾÖÖÃÖÖ“µÖÖ †³µÖÖÃÖÖ¾Ö¹ý­Ö †ÃÖê ÃÖÖӐ֟ÖÖ µÖê‡Ô»Ö úß, ÃÖ­Ö 1969 ¯ÖÖÃÖæ­Ö ŸÖê 17/12 ¾Ö 18/12 2013 ¯ÖµÖÕŸÖ ‹æúÖ 8 ¾ÖêôûÖ Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú ÃÖÓÃÖ¤êüŸÖ †ÖÖ»Öê Öê»Öê ¾Ö 9¾µÖÖ ¾Öêôûß Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú ¯ÖÖ׸üŸÖ ú¸üµÖÖŸÖ µÖê¾Öæ­Ö ¸üÖ™Òü¯ÖŸÖà“µÖÖ ÃÖÓ´ÖŸÖßÃÖÖšüß ¯ÖÖšü׾֝µÖÖŸÖ †Ö»Öê †ÖÆêü.  ŸµÖÖ“ÖÖ ¯ÖϾÖÖÃÖ ¯Öãœüᯙ ¯ÖÏ´Ö֝Öê -

1)  »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ¯Ö×Æü»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú 1968 ´Ö¬µÖê »ÖÖêúÃÖ³ÖêŸÖ ÃÖÖ¤ü¸ü ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öê.  ŸµÖÖ»ÖÖ »ÖÖêúÃÖ³Öê­Öê 29 †ÖòÖÙü 1969 ´Ö¬µÖê ÃÖÓ´ÖŸÖ êú»Öê ¯ÖÖ ¸üÖ•µÖÃÖ³Öê­Öê ¯ÖÓŸÖ¯ÖϬÖÖ­ÖÖÓ²ÖÖ²ÖŸÖ úÖµÖ ŸÖ¸üŸÖã¤üß †ÃÖÖ¾µÖÖŸÖ µÖÖ ×¾ÖÂÖµÖß ‹ú ¾ÖÖŒµÖŸÖÖ ­ÖÃÖ»µÖÖ­Öê, ÃÖÓ´ÖŸÖß ×´ÖôûµÖÖ“µÖÖ †Ö¬Öß“Ö 4 £Öß »ÖÖêúÃÖ³ÖÖ ÃÖÓ¯Öæ™üÖŸÖ †Ö»Öß.  ŸµÖÖ²Ö¸üÖê²Ö¸ü ×¾Ö¬ÖêµÖú Æüß ÃÖÓ¯Öæ™üÖŸÖ †Ö»Öê. 

2)  11 †ÖòÖÙü1971 ´Ö¬µÖê ¯Öæ¾Öá »Öê֍úÃÖ³Öê­Öê ´ÖÓ•Öæ¸ü êú»Öê»Öê ×¾Ö¬ÖêµÖú ¸üÖ•µÖÃÖ³Öêú›êü ÃÖÓ´ÖŸÖßÃÖÖšüß ¯ÖÖšü׾֝µÖÖŸÖ †Ö»Öê ÆüÖêŸÖê ¯Ö¸ÓüŸÖæ ÁÖß´ÖŸÖß ÖÖÓ¬Öß“µÖÖ Æãüæú´Ö¿ÖÖÆüß úÖ¸ü³ÖÖ¸üÖ´Öæôêû ¾Ö 5 ¾Öß »ÖÖêúÃÖ³ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ —ÖÖ»µÖÖ´Öæôêû ŸÖê ÃÖÓ¯Öæ™üÖŸÖ †Ö»Öê»Öê ÆüÖêŸÖê. 

3)  3 •Öæ»Öî 1977 »ÖÖ •Ö­ÖŸÖÖ ¯ÖÖÖ“µÖÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú »ÖÖêúÃÖ³ÖêŸÖ ´ÖÖÓ›»Öê ŸµÖÖŸÖ ¯ÖÓŸÖ¯ÖϬÖÖ­ÖÖÓ­ÖÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü Öê¡ÖÖŸÖ †ÖÖµÖÖŸÖ †Ö»Öê.  Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú ¯ÖϾָü ÃÖ×´ÖŸÖߍú›êü ¯ÖÖšü׾֝µÖÖŸÖ †Ö»Öê ÃÖ×´ÖŸÖß­Öê 1978 »ÖÖ †Æü¾ÖÖ»Ö ×¤ü»ÖÖ ¯ÖÖ “Ö“ÖÖÔ ÆüÖꝵÖÖ“µÖÖ †Ö¬Öß“Ö »ÖÖêÃÖ³ÖÖ ×¾ÖÃÖ•ÖáŸÖ —ÖÖ»Öß. 

4)  ÃÖ­Ö 1985 »ÖÖ ¸üÖ•Öß¾Ö ÖÖÓ¬Öà­Öß »ÖÖêúÃÖ³ÖÖ ×¾Ö¬ÖêµÖú †ÖÖ»Öê ¯ÖÖ ×¾Ö¿¾Ö­ÖÖ£Ö ¯ÖÏŸÖÖ¯ÖØÃÖÖ µÖÖÓ­Öß ²ÖÖê±úÃÖÔ“µÖÖ ´ÖãªÖ¾Ö¹ý­Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü“Öß ¯ÖÏןִÖÖ ›ü֐ÖÖôû»Öß ´ÆüÖæ­Ö ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ“µÖÖ ²ÖÖ²ÖŸÖßŸÖ ÃÖ¸üúÖ¸ü­Öê †ÖÀ¾ÖÖÃÖ­Ö ¤êü¾Öæ­ÖÆüß »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ´Ö֐Öê ‘ÖêŸÖ»Öê ÆüÖêŸÖê.

5) ÃÖ­Ö 1989 »ÖÖ ×¾Ö¿¾Ö­ÖÖ£Ö ¯ÖÏŸÖÖ¯ÖØÃÖÖ ¯ÖÓŸÖ¯ÖϬÖÖ­Ö —ÖÖ»µÖÖ­ÖÓŸÖ¸ü »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú »ÖÖêúÃÖ³ÖêŸÖ ´ÖÖÓ›ü»Öê Öê»Öê ŸµÖÖŸÖ ¯ÖÓŸÖ¯ÖϬÖÖ­Ö µÖÖÓ“µÖÖ †¸üÖê¯ÖÖÓ“Öß “ÖÖîú¿Öß ´ÖÓ¡Öß Ö™ü ú¸üŸÖᯙ ¾Ö ´ÖÓ¡µÖÖÓ“Öß “ÖÖîú¿Öß ¯ÖÓŸÖ¯ÖϬÖÖ­Ö ú¸üŸÖᯙ †¿Öß ŸÖ¸üŸÖæ¤ü ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öß ÆüÖêŸÖß ¯Ö¸ÓüŸÖæ “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ¾Ö ¤êü×¾Ö»ÖÖ»Ö µÖÖÓ“µÖÖ •ÖÖê›üß´Öæôêû ×¾Ö¿¾Ö­ÖÖ£Ö ¯ÖÏŸÖÖ¯ÖØÃÖÖ ÃÖ¸üúÖ¸ü ‹ú ¾ÖÂÖÖÔ“µÖÖ †ÖŸÖ úÖêÃÖôû»Öß ÆüÖêŸÖß. µÖÖ­ÖÓŸÖ¸ü 6 ¾ÖÂÖÖÔ ¯ÖµÖÕŸÖ µÖÖ ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ“ÖÖ ¯ÖϾÖÖÃÖ £ÖÖÓ²Ö»Öê»ÖÖ ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖÖê. 

6) ÃÖ­Ö 1996 »ÖÖ ¤êü¾ÖêÖÖî›üÖÓ­Öß »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÖÓ›ü»Öê ÆüÖêŸÖê ¯ÖÖ †»¯Ö•Öß¾Öß ÃÖ¸üúÖ¸ü´Öãôêû ×¾Ö¬ÖêµÖúÖÃÖÖšüß †Ö¾Ö¿µÖú ŸÖê¾ÖœüÖ ¯ÖÖšüà²ÖÖ ×´ÖôûÖ»ÖÖ ­ÖÖÆüß

7)  ÃÖ­Ö 1996 »ÖÖ †»¯Ö ´ÖŸÖÖŸÖᯙ ÃÖ¸üúÖ¸ü“Öê ¯ÖÓŸÖ¯ÖϬÖÖ­Ö ‡Ó¦üãú´ÖÖ¸ü Öã•Ö¸üÖ»Ö µÖÖÓ­ÖßÆüß »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÖÓ›üµÖÖ“Öê ¬ÖÖ›üÃÖ êú»Öê ¯ÖÖ ŸµÖÖŸÖæ­Ö ±úÖ¸üÃÖÖ úÖÆüß ±úÖµÖ¤üÖ ÆüÖê¾Öæ ¿Öú»ÖÖ ­ÖÖÆüß.

8)  14 †ÖòÖÙü 2001 ¸üÖê•Öß »ÖÖêúÃÖ³ÖêŸÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÖÓ›ü»Öê Öê»Öê ŸµÖÖŸÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ úÖêŸÖ ¯ÖÓŸÖ¯ÖϬÖÖ­Ö †ÃÖæ­ÖÆüß ‘Ö™üú ¸üÖ•µÖÖŸÖ »ÖÖêúÖµÖãŒŸÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üÖ¾ÖÖ †¿ÖÖ ×¿Ö±úÖ¸ü¿Öà­ÖÖ ³ÖÖ•Ö¯ÖÖ“µÖÖ ÖÖÃÖ¤üÖ¸üÖÓ­Öß ¯ÖÖÓØšü²ÖÖ ­Ö פü»µÖÖ­Öê 2004 ´Ö¬µÖê Æüê ×¾Ö¬ÖêµÖú ¸ü§ü    —ÖÖ»Öê. 

            †ÖòÖÙü 2011 ´Ö¬µÖê »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ´Ö­Ö´ÖÖÆêü­ÖØÃÖÖ ÃÖ¸üúÖ¸ü“µÖÖ úÖôûÖŸÖ ÃÖÖ¤ü¸ü ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öê µÖÖ ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ»ÖÖ 28 •Öæ»Öî 2011 ¸üÖê•Öß ´ÖÓ¡Öß ´ÖÓ›üôûÖ­Öê ´ÖÖ­µÖŸÖÖ ×¤ü»Öß.  µÖÖ“µÖÖ´Ö֐Öᯙ úÖ¸üÖ ÃÖ´ÖÖ•Ö ÃÖê¾Öú †ÖÖ Æü•ÖÖ¸êü µÖÖÓ­Öß •Ö­Ö†ÖÓ¤üÖê»Ö­ÖÖ¾¤üÖ¸êü ÃÖ¸üúÖ¸ü»ÖÖ (•ÖÓŸÖ¸ü´ÖÓŸÖ¸ü/ ¸üÖ´Ö×»Ö»ÖÖ ×¤ü»»Öß) ¬ÖÖ¸êü¾Ö¸ü ¬Ö¸ü»Öê»Öê ÆüÖêŸÖê.  †ÖÖ Æü•ÖÖ¸êü †Ö×Ö ×ÃÖÛ¾Æü»Ö ÃÖÖêÃÖÖµÖ™üß µÖÖÓ­Öß •Ö­Ö»ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“ÖÖ ´Öã§üÖ ¯Öãœêü êú»ÖÖ ÆüÖêŸÖÖ ¾Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü­Öê ÃÖ¸üúÖ¸üß »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ“ÖÖ †ÖÖÏÆü ¬Ö¸ü»Öê»ÖÖ ÆüÖêŸÖÖ.  †¿ÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü ÃÖã´ÖÖ¸êü 45 ¾ÖÂÖÖÕ¯ÖÖÃÖæ­Ö ¾ÖÖÓ¸ü¾ÖÖ¸ü ÃÖÓÃÖ¤êüŸÖ ´ÖÖÓ›ü»Öê •Ö֝ÖÖ¸êü ¾Ö úÖêÖŸµÖÖ ­ÖÖ úÖêÖŸµÖÖ úÖ¸üÖÖ­Öê ¸üÖ›üÖÖ¸êü »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú †ÖÖÆü•ÖÖ¸êü µÖÖÓ“µÖÖ ˆ¯ÖÖêÂ֝ÖÖ´Öãôêû ŸÖê “Ö“ÖìŸÖ †Ö»Öê ¾Ö ŸÖÃÖê“Ö ­ÖãúŸµÖÖ ×¤ü»»Öß´Ö¬µÖê —ÖÖ»Ö껵ÖÖ ×¾Ö¬ÖÖ­ÖÃÖ³ÖÖÓ“µÖÖ ×­Ö¾Ö›üÖãúßŸÖ êú•Ö¸üß¾ÖÖ»Ö µÖÖÓ“µÖÖ †Ö´Ö†Ö¤ü´Öß ¯ÖÖ™üá»ÖÖ µÖ¿Ö ×´ÖôûÖ»µÖÖ­Öê ÃÖ¸üúÖ¸ü¾Ö¸ü ŸµÖÖ ²ÖÖ²ÖŸÖ ¤ü²ÖÖ¾Ö †Ö»ÖÖ.  ŸµÖÖ“ÖÓ ±ú»ÖßŸÖ 17/12/2013 ¸üÖê•Öß ¸üÖ•µÖÃÖ³ÖêŸÖ ¾Ö 18/12/2013 ¸üÖê•Öß »ÖÖêúÃÖ³ÖêŸÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ¾Ö »ÖÖêú†ÖµÖãŒŸÖ Æêü ‹îןÖÆüÖ×Ã֍ú ×¾Ö¬ÖêµÖú 2011 “Öê ¯ÖÖ׸üŸÖ —ÖÖ»Öê.  µÖÖ ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ“ÖÖ úÖµÖ¤üÖ †Ûß֟¾ÖÖŸÖ µÖꝵÖÖÃÖÖšüß êú¾Öôû ¸üÖ™Òü¯ÖŸÖà“Öß ŸµÖÖ¾Ö¸ü ÃÖցָüß ÆüÖêÖê ²Ö֍úß †ÃÖæ­Ö úÖµÖ¤üÖ —ÖÖ»µÖÖ ­ÖÓŸÖ¸ü ÃÖ¾ÖÔ ¸üÖ•µÖÖÓ´Ö¬µÖê »ÖÖêú†ÖµÖ㌟ÖÖ“Öß ­Öê´ÖÖãú ú¸üÖ¾Öß »Ö֐֝ÖÖ¸ü †ÖÆêü.  ¯ÖÖ׸üŸÖ   —ÖÖ»Ö껵ÖÖ ×¾Ö¬ÖêµÖúÖŸÖ ­Öê´Öúê úÖµÖ †ÖÆêü µÖÖ“Öß ¯ÖÏןցÖÖ †Ö¯ÖÖÖÓÃÖ ú¸üÖ¾Öß »Ö֐Öê»Ö. 

            »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ­ÖãÃÖÖ¸ü »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖŸÖ ‹ú †¬µÖÖ ¾Ö †Öšü ÃÖ¤üÃµÖ †ÃÖŸÖß»Ö, ŸµÖÖ¯Öêúß ×­Ö´´Öê ÃÖ¤üÃµÖ úÖµÖ¤êü ¾Ö ­µÖÖµÖÖ»Ö“µÖÖ ¯ÖÖÀ¾ÖÔ³Öæ´Öß“Öê ¾Ö ×­Ö´´Öê ÃÖ¤üÃµÖ †­ÖãÃÖæ“ÖßŸÖ •ÖÖŸÖß, †­ÖãÃÖæ“ÖßŸÖ •Ö­Ö•Ö´ÖÖŸÖß, †»¯ÖÃÖӏµÖÖӍú †Ö×Ö ´Ö×Æü»ÖÖ µÖÖŸÖᯙ ¯ÖÏןÖ×­Ö¬Öß †ÃÖŸÖß»Ö.  †¬µÖÖ ÆüÖ ÃÖ¾ÖÖÔê““Ö ­µÖÖµÖÖ»ÖµÖÖ“ÖÖ ÃÖê¾ÖÖ×­Ö¾Öé¢Ö ­µÖÖµÖÖ׬ֿÖ, ³ÖÖ¸üŸÖÖ“ÖÖ ¯Öæ¾ÖÔ´ÖãµÖ ­µÖÖµÖÖ×¬Ö¿Ö †ÃÖÖ¾ÖÖ. †¬µÖÖÖ“ÖÖ ¾Ö ÃÖ¤üõÖÖ“ÖÖ úֻ֏ÖÓ›ü ÃÖÓ¯Ö»µÖÖ ­ÖÓŸÖ¸ü ŸµÖÖ“Öß ±êú¸ü×­ÖµÖ㌟Öß ÆüÖêŸÖ ­ÖÖÆüß.  ¯ÖÖ׸üŸÖ —ÖÖ»Ö껵ÖÖ ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ´Ö¬µÖê ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ¬ÖÖ¸üÖ¯ÖÖê 27 ×›üÃÖë²Ö¸ü 2011 “µÖÖ ¯ÖÖ׸üŸÖ ×¾Ö¬ÖêµÖúÖŸÖ ¯Öãœüᯙ ²ÖÖ²Öß ‘ÖꝵÖÖŸÖ †Ö»Ö껵ÖÖ †ÖÆêüŸÖ. 

·       »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ úÖµÖԁÖê¡ÖÖŸÖ ¯ÖÓŸÖ¯ÖϬÖÖ­Ö, ëú¦ü ÃÖ¸üúÖ¸ü“Öê ÃÖ´ÖãÆü, ‹.²Öß.ÃÖß. †Ö×Ö ›üß.êú. †×¬ÖúÖ·µÖÖÓ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖê¾Ö¿Ö †ÃÖê»Ö

·       Ö™ü»µÖÖ“ÖÖ ×­ÖúÖ»Ö ¾ÖÂÖÔ³Ö¸üÖŸÖ »Ö֐Öê»Ö

·       »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ úÖ´ÖÖŸÖ ÃÖ¸üúÖ¸üß ÆüßցÖê¯Ö ­ÖÃÖê»Ö.

·       »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ ×­ÖµÖ㌟ÖßÃÖÖšüß ÃÖ¾ÖÖÔê““Ö ­µÖÖµÖÖ»ÖµÖÖ“µÖÖ “ÖÖ¸ü ×­Ö¾Öé¢Ö ­µÖÖµÖÖ׬ֿÖÖÓÃÖÆü †Öšü ÃÖ¤üõÖÖÓ“Öß ÃÖ×´ÖŸÖß †ÃÖê»Ö. 

·       ¸üÖ™Òü¯ÖŸÖß »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ»ÖÖ Æü™ü¾Öæ ¿ÖúŸÖÖŸÖ.

ÃÖ¸üúÖ¸üß »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú :-

            Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú ±úÃÖ¾Öê †“Öæ­Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üß ´ÖÓ¡Öß ¾Ö ÖÖÃÖ¤üÖ¸üÖÓ­ÖÖ •Ö²Ö¸ü ²ÖÃÖ׾֝µÖÖ ‹ê¾Ö•Öß ÃÖÓ¸üÖÖ ¤êüÖÖ¸êü ¾Ö †Ö¯ÖÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖÓ“µÖÖ ×¾Ö¸üÖê¬ÖÖŸÖ šüÖêÃÖ ˆ¯ÖÖµÖµÖÖê•Ö­ÖÖ ú¸üŸÖ †ÖÆüÖêŸÖ †ÃÖÖ †¿Öß ×¤ü¿ÖÖ³Öæ»Ö ú¸üÖÖ¸êü ÆüÖêŸÖê. »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖúÖÓ“ÖÖ 2010 “ÖÖ†Ö¸ü֏֛üÖ ŸÖµÖÖ¸ü †ÃÖæ­Ö ŸµÖÖŸÖ

1.       ¸üÖ•µÖÖŸÖᯙ »ÖÖêú†ÖµÖ㌟ÖÖ ¯ÖÏ´Ö֝Öê ëú¤üÎÖŸÖᯙ »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ µÖӡ֝Öê»ÖÖ êú¾Öôû ׿ֱúÖ¸üÃÖ ú¸üµÖÖ“Öê †×¬ÖúÖ¸ü ¤êü¾Öæ êú»Öê.

2.      ÃÖãׯÖÏ´Ö úÖê™üÖÔ“µÖÖ ­µÖÖµÖ ´ÖãŸÖßÔ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö †ÃÖ»Ö껵ÖÖ Ã¾ÖÖµÖÓ¡Ö µÖӡ֝Öê­Öê ÖÖÃÖ¤üÖ¸üÖÓ“Öß “ÖÖîú¿Öß ú¹ý­Ö ‘ÖêŸÖ»Ö껵ÖÖ ×­ÖÖÔµÖÖ“ÖÖ Ûþ֍úÖ¸ü ú¸üÖ¾ÖÖ úß ­ÖÖÆüß Æêü ÃÖ³Ö֐ÖéÆü šü¸ü׾֝ÖÖ¸ü †ÖÆêüŸÖ.

3.      »ÖÖêúÖÓ­Öß êú»Ö껵ÖÖ ŸÖÎúÖ¸üß“Öß ¤üÖ»Ö ‘Öê¾Öæ­Ö ŸÖß »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö֍ú›êü ÃÖÖê¯Ö¾ÖÖµÖ“Öß úß ­ÖÖÆüß ÆüÖ ×­ÖÖÔµÖ †¬µÖÖ ¾Ö ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ¯ÖϬÖÖ­Ö´ÖÓ¡µÖÖ­ÖÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ úÖêŸÖ ‘µÖÖ¾Öê úß ­ÖÖÆüß µÖÖ¾Ö¹ý­Ö †­Öêú ´ÖŸÖ³Öê¤ü †Ö»Öê ÆüÖêŸÖê.

µÖÖ ÃÖÖ¸üµÖÖ ‡ŸÖ¸ü ²ÖÖ²Öß“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ÆüÖêŸÖÖ. ×›üÃÖëÓ²Ö¸ü 2010 ´Ö¬µÖê ­Ö¾µÖÖ ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ“ÖÖ ´ÖÃÖæ¤üÖ ÃÖ¸üúÖ¸ü»ÖÖ ÃÖÖ¤ü¸ü êú»ÖÖ

•Ö­Ö»ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú :-

            µÖÖŸÖ úÖÆüß ­Ö¾µÖÖ ´Ö֐֝µÖÖ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»ÖÖ

1.       ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×¾Ö¸üÖê¬ÖÖŸÖ úÖµÖ¤üµÖ֟֐ÖÔŸÖ ´ÖÓ¡µÖÖ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö †ÃÖÖ¾ÖÖ. †¿Öß ´Ö֐֝Öß

2.      ´ÖÃÖæ¤üÖ ²Ö­Ö׾֝ÖÖ·µÖÖ ÃÖ×´ÖŸÖßŸÖ 50 ™üŒêú ÃÖ¸üúÖ¸üß 50 ™üŒêú ¯ÖÏןÖ×­Ö¬Öß ­Ö֐Ö׸üú †Ö×Ö ×¾Ö¾¤ü¾ÖÖ­ÖÖ“Öê ¯ÖÏןÖ×­Ö¬Öߟ¾Ö †ÃÖÖ¾Öê.

3.      ŸÖÖŸúÖôû ׭֝ÖÔµÖ ¾ÆüÖ¾ÖÖ

4.     ³ÖÏ™ü †×¬ÖúÖ·µÖÖÓ­ÖÖ Æü™ü׾֝µÖÖ“Öê †×¬ÖúÖ¸ü

5.      ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ ­µÖÖµÖÖ×¬Ö¿Ö Øú¾ÖÖ ÃÖ¸ü ­µÖÖµÖÖ׬ֿÖÖ“µÖÖ ×¾Ö¸üÖê¬ÖÖŸÖ úÖ¸ü¾ÖÖ‡Ô ú¸üµÖÖ“ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü †ÃÖÖ¾ÖÖ

6.      »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ÃÖ¤üÃµÖ ×­Ö¾Ö›üß“µÖÖ ÃÖÓ¤ü³ÖÖÔŸÖ úÖêÖŸµÖÖÆüß ¸ü֕֍úßµÖ ¯ÖÖÖ“µÖÖ ÆüßցÖê¯Ö †ÃÖæ ­ÖµÖê.

7.     ¤üÖêÂÖß ¾µÖŒŸÖß»ÖÖ ¯ÖÖ“Ö ¾ÖÂÖÔ ŸÖê •ÖÖßÖßŸÖ •ÖÖÃŸÖ †Ö•Ö­´Ö úÖ¸üÖ¾ÖÖÃÖÖ“Öß ×¿ÖÖÖ †ÃÖÖ¾Öß.

•Ö­Ö»ÖÖêú¯ÖÖ»Ö úÖµÖ¤üµÖÖ“Öß ¾µÖÖ¯ŸÖß ¯ÖÆüÖŸÖÖ µÖÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­ÖµÖÓ¡ÖÖ úÖµÖ¤üÖ ¾Ö Öî¸ü¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü †ÓŸÖÖÔŸÖ êú»Ö껵ÖÖ ŸÖÎúÖ¸üß“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ¾Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¤êüÖÖ·µÖÖÃÖ ÃÖÓ¸üÖÖ ¤üµÖÖ¾Öß †¿Öß †ÖÆêü µÖÖŸÖ ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ²Ö¤Ëü¤ü»Ö úÖÆüß ¾ÖÖ¤üÖ“Öê ´Öã§ê †ÖÆêüŸÖ Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú ¯ÖÖÃÖ ÆüÖꝵÖÖÃÖÖšüß (•Öêšü ÃÖ´ÖÖ•ÖÃÖê¾Öú †Ö Æü•ÖÖ¸êü µÖÖÓ­Öß ×¤ü»»Öß“µÖÖ ­ÖÓŸÖ¸ü ­ÖÓŸÖ¸ü “ÖÖîúÖ¸ü ˆ¯ÖÖêÂÖ֝ÖÖ»ÖÖ ²ÖÃÖæ­Ö ÃÖÓ¯ÖæÖÔ •ÖÖÖ“Öê »ÖÖ ëú×¤ÎŸÖ êú»Öê.

´Ö㻵ִÖÖ¯Ö­Ö :-

            »ÖÖêú×­ÖµÖӡ֝ÖÖ׿־ÖÖµÖ »ÖÖêú¿ÖÖÆüß Æüß ¯ÖæÖÔŸ¾ÖÖÃÖ •ÖÖŸÖ ­ÖÃÖŸÖê.  ÃÖ¢ÖÖ׬֍úÖ¸üß ¾Ö ŸµÖÖÓ“Öê ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ׍úµÖ †×¬ÖúÖ¸üß •Öê¾ÆüÖ †Ö¯Ö»Öê úŸÖÔ¾µÖ ×¾ÖÃÖ¸üŸÖÖŸÖ ¾Ö Öî¸ü´Ö֐ÖÖÔ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ú¹ý­Ö »ÖÖ³Ö ‘ÖꝵÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­Ö ú¸üŸÖÖŸÖ ŸÖê¾ÆüÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö Æêü ¯ÖÖêÖÖ¸ü»Öê •ÖÖŸÖê ¯Ö׸üÖÖ´Öß ¸üÖ•µÖ úÖêÃÖôûµÖÖÃÖ ˆ×¿Ö¸ü »ÖÖÖŸÖ ­ÖÖÆüß.  µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸üÖ­Öê ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ׍úµÖ †×¬ÖúÖ·µÖÖÓ“µÖÖ ´Ö­Ö´ÖÖ­Öß ¯ÖÖÃÖæ­Ö »ÖÖêú¿ÖÖÆüß“Öê ÃÖÓ¸üÖÖ ú¸üµÖÖÃÖÖšüß »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“ÖÖ Ûþ֍úÖ¸ü ú¸üÖê ´ÖÆüŸ¾ÖÖ“Öê †ÖÆêü.  »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖúÖ­Öê »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö µÖÖ ÃÖÓãÖê»ÖÖ †×¬ÖúÖ׬֍ú ÃÖ´Ö£ÖÔ ²Ö­Ö׾֝µÖÖ“Öê ¯Öϵ֟­Ö êú»Öê»Öê †ÖÆêüŸÖ.  »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ“µÖÖ ×­ÖµÖ㌟Öß´Öæôêû ¤êü¿ÖÖŸÖᯙ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öê ÃÖ´Öæô ˆ““ÖÖ™ü­Ö ÆüÖê‡Ô»Ö †ÃÖê ´ÆüÖŸÖÖ µÖêÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß.  ¯Ö¸ÓüŸÖæ ³ÖÏ™ü“ÖÖ¸üÖ“Öê ¯ÖÏ´ÖÖÖ Æêü ×­ÖÛ¿“ÖŸÖ“Ö ú´Öß ÆüÖꝵÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ ÆüÖê‡Ô»Ö †ÃÖÖ †Ö¿ÖÖ¾ÖÖ¤ü ú¸üŸÖÖ µÖê¾Öæ ¿ÖúŸÖÖê.  ¯ÖÖ ŸµÖÖÃÖÖšüß »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö µÖÖ ¯Ö¤üÖ»ÖÖ ‘Ö™ü­ÖÖŸ´Öú ¤ü•ÖÖÔ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆüÖê¾Öæ­Ö ŸµÖÖ ¯Ö¤üÖÃÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖ †×¬ÖúÖ¸ü ¾Ö ¤ü•ÖÖÔ ×¤ü»ÖÖ Öê»ÖÖ ¯ÖÖ×Æü•Öê, ÃÖ¸üúÖ¸ü“Öê ؍ú¾ÖÖ †­µÖ ãúÖÖ“Öê Æüß ×­ÖµÖÓ¡ÖÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ¾Ö¸ü ¸üÖÆüÖÖ¸ü ­ÖÃÖ»µÖÖ­Öê, »ÖÖêú¯ÖÖ»ÖÖ»ÖÖ ×­Ö¯ÖÖ¯ÖÖŸÖ߯֝Öê, ×­ÖÙ³Ö›ü¯ÖÖê •Ö­ÖŸÖêú›æü­Ö †Ö»Ö껵ÖÖ †Ö¸üÖë¯ÖÖ“Öß, ŸÖÎúÖ¸üà“Öß “ÖÖîú¿Öß ú¸üŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö.  ŸµÖÖ´Öãôêû ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ »ÖÖêú¿ÖÖÆüߟÖᯙ ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖᯙ Öî¸üúÖ¸ü³ÖÖ¸üÖ»ÖÖ, Öî¸üéúŸµÖÖ»ÖÖ, ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ»ÖÖ µÖÖ´Öãôêû ×­ÖÛ¿“ÖŸÖ“Ö †ÖôûÖ ‘Öֻ֝Öê ¿ÖŒµÖ ÆüÖê‡Ô»Ö

           

Administrative Corruption

¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖᯙ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ (Administrative Corruption)

         ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ »ÖÖêú¿ÖÖÆüß ¿ÖÖÃÖ­Ö¾µÖ¾ÖãÖê“ÖÖ Ã¾ÖߍúÖ¸ü êú»ÖÖ †ÖÆêü.  21 ¾µÖÖ ¿ÖŸÖúÖŸÖ ¾ÖÖ™ü“ÖÖ»Ö ú¸üßŸÖ †ÃÖŸÖÖÓ­ÖÖ ¯ÖÖÛ¿“Ö´ÖÖŸµÖ ¤êü¿ÖÖŸÖᯙ »ÖÖêú¿ÖÖÆüß ×¾Öú×ÃÖŸÖ ÆüÖêŸÖ †ÖÆêü.  ¯Ö¸ÓüŸÖæ •ÖÖÖŸÖᯙ ÃÖ¾ÖÖÔŸÖ ´ÖÖêšüß »ÖÖêú¿ÖÖÆüß †ÃÖ»Ö껵ÖÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ¤êü¿ÖÖŸÖ †­Öêú ¯ÖÏ¿­ÖÖÓ­Öß »ÖÖêú¿ÖÖÆüß»ÖÖ ÖÏÖÃÖ»Öê»Öê פüÃÖæ­Ö µÖêŸÖê.  ´ÖÆü֐ÖÖ‡Ô, Ö׸ü²Öß, ²Öê¸üÖê•ÖÖÖ¸üß, ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü, ­ÖÖ»Ö¾ÖÖ¤ü †¿ÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ÃÖ´ÖõÖÖ ¾ÖÖœüßÃÖ »Ö֐ֻÖ껵ÖÖ ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖ †ÖÆêüŸÖ.  ¤êü¿ÖÖ“Öß »ÖÖêúÃÖӏµÖÖ ³Ö¸ü´ÖÃÖÖšü ¾ÖÖœü»Öê»Öß ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖê.  ŸµÖÖ´Öãôêû ´ÖÆü֐ÖÖ‡Ô ×¿ÖÖê»ÖÖ ¯ÖÖêÆü“Ö»Öß †ÖÆêü.  ¾ÖÖœüŸµÖÖ »ÖÖêúÃÖӏµÖꓵÖÖ ŸÖã»Ö­ÖêŸÖ ¯Öã¸êüÃÖÖ ¸üÖê•ÖÖÖ¸ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ­Ö —ÖÖ»µÖÖ´Öãôêû ²Öê¸üÖê•ÖÖÖ¸üÖÓ“µÖÖ ÃÖӏµÖêŸÖ פü¾ÖÃÖëפü¾ÖÃÖ ¾ÖÖœü ÆüÖêŸÖÖÓ­ÖÖ ×¤üÃÖŸÖ †ÖÆêü.  ¤ãüÃÖ¸üߍú›êü »ÖÖêúÖÓ´Ö¬µÖê ¾ÖÖœüÖÖ¸üÖ “ÖӐÖôû¾ÖÖ¤ü †Ö×Ö ³ÖÖîן֍ú ÃÖãÖÖ“Öß »ÖÖ»ÖÃÖÖ µÖÖ´Öãôêû ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ¾ÖÖœü»ÖÖ †ÖÆêü.  “ÖÖ¸üÖ ‘ÖÖê™üÖôûÖ, ¤æü¸üÃÖÓ“ÖÖ¸ü ‘ÖÖê™üÖôûÖ, ¸üÖ™Òüãú»Ö ÖêôûÖŸÖᯙ ‘ÖÖê™üÖôûÖ, †Ö¤ü¿ÖÔ ÃÖÖêÃÖÖµÖ™üß ‘ÖÖê™üÖôûÖ µÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖ¢ÖÖ¬ÖÖ·µÖÖÓ­Öß †Ö×Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ †×¬ÖúÖ·µÖÖÓ­Öß ­ÖߟÖß´Ö¢ÖÖ ÃÖÖê›æü­Ö פü»Öê»Öß ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖê.  †­Öîן֍úŸÖê»ÖÖ“Ö ­Öîן֍úŸÖê“Öß •ÖÖê›ü פü»Öß •ÖÖŸÖê.  ÃÖ¾ÖÔ¡Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ÆüÖ •ÖÖæúÖÆüß ×¿Ö™üÖ“ÖÖ¸ü —ÖÖ»ÖÖ †ÖÆêü.  . ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öê †ÃÖê †­Öêú ¯ÖύúÖ¸ü †Ö×Ö †£ÖÔ ´ÖÖÓ›ü»Öê •ÖÖŸÖÖŸÖ. ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖᯙ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ÆüÖ 27 ¯ÖύúÖ¸üÖŸÖ †ÖœüôûŸÖÖê.  †¿ÖÖ ¯Ö׸üÛã֟Öß²ÖÖ²ÖŸÖ ‡×ŸÖÆüÖÃÖÖŸÖ †Ö¯Ö»µÖÖ '†£ÖÔ¿ÖÖáÖ' ÖÏÓ£ÖÖŸÖ úÖî×™ü»µÖ ´ÆüÖŸÖÖê, 'þÖÖ£ÖÖÔ¯ÖÖê™üß »ÖÖê³Öß¾Öé¢Öß­Öê »ÖÖ“Ö Ö֝ÖÖ¸êü ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üß †×¬ÖúÖ¸üß ¾Ö ­ÖÖêú¸ü µÖÖÓ“Öß ÃÖӏµÖÖ ¸üÖ•µÖÖŸÖ úÖÆüß ¯ÖÏ´Ö֝ÖÖŸÖ †ÃÖŸÖê“Ö.'  ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üß ¾ÖŸÖÔ­Ö Æüß ´ÖÖ­Ö×Ã֍ú ׾֍éúŸÖß †ÃÖæ­Ö þÖÖ£ÖÔ »ÖÖê³Ö †×³Ö»ÖÖÂÖÖ µÖÖ´Öãôêû ¾µÖŒŸÖß ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üß ²Ö­ÖŸÖê.  ÃÖ¢ÖÖ †Ö×Ö ´ÖÖ»Ö´Ö¢ÖÖ µÖÖÓ“ÖÖ Öî¸ü¾ÖÖ¯Ö¸ü êú»ÖÖ úß ŸÖß ³ÖÏ™ü ²Ö­ÖŸÖê. 

³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öß ‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú ¯ÖÖ¿¾ÖÔ³Öæ´Öß :-

           ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü Æüß ‹ú ¯ÖÏÖ“Öß­Ö úÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ­Ö “ÖÖ»ÖŸÖ †Ö»Öê»Öß ÃÖ­ÖÖŸÖ­Ö ¯ÖϾÖé¢Öß †ÖÆêü. ¯ÖÏÖ“Öß­Ö úÖôûÖ´Ö¬µÖê úÖî×™ü»µÖÖ­Öê, †Ö¯Ö»µÖÖ ' †£ÖÔ¿ÖÖÃ¡Ö ' ÖÏÓ£ÖÖŸÖ - ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öß ´Öß´ÖÖÓÃÖÖ êú»Öê»Öß †ÖÆêü.  þÖÖ£ÖÖÔ¯ÖÖê™üß »ÖÖê³Öß ¾Öé¢Öß­Öê »ÖÖ“Ö Ö֝ÖÖ¸êü ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üß †Û¬ÖúÖ¸üß ¾Ö ­ÖÖêú¸ü µÖÖÓ“Öß ÃÖӏµÖÖ ¸üÖ•µÖÖŸÖ úÖÆüß ¯ÖÏ´Ö֝ÖÖŸÖ †ÃÖŸÖê“Ö †ÃÖê úÖî×™ü»µÖÖ“Öê ´ÖŸÖ †ÖÆêü.  ˆ¤üÖ. ¯Ö֝µÖÖŸÖ ¸üÖÆüÖÖ¸êü ´ÖÖÃÖê ¯Ö֝Öß êú¾ÆüÖ ×¯ÖŸÖÖŸÖ Æêü úôûÖê  †¿ÖŒµÖ †ÖÆêü.  ŸµÖÖ“Ö¯ÖÏ´Ö֝Öê ÃÖ¸üúÖ¸üß ×ŸÖ•ÖÖê¸üß¾Ö¸ü †Ã֝ÖÖ¸êü ¯Ö¤üÖ۬֍úÖ¸üß ¾Ö †Û¬ÖúÖ¸üß ¯ÖîÃÖê êú¾ÆüÖ ÖÖŸÖÖŸÖ Æêü úôûÖê †¿ÖŒµÖ †ÖÆêü. †–ÖÖ­Ö, †ÖôûÃÖ,þÖÖ£ÖÔ, ³ÖµÖ ‡. ¤ãüÖãԝÖÖÓ´Öãôêû ŸÖê ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üß, ¤ãü¸¾ÖŸÖÔ­Öß ²Ö­ÖŸÖÖŸÖ.  µÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸ê »ÖÖ“Ö Ö֝µÖÖ¾Ö¸ü ¯ÖÏןֲÖÓ¬Ö ‘ÖÖ»ÖÖ¾ÖÖ †ÃÖê úÖî×™ü»µÖÖ“Öê ´ÖŸÖ ÆüÖêŸÖê. þÖÖŸÖÓ¡µÖÖê¢ÖŸÖ¸ü úÖôûÖŸÖ ³Ö¸üŸÖßµÖ »ÖÖêú¿ÖÖÆüßŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸Öü“Öê ¯ÖÏ´ÖÖÖ ¾ÖÖœüŸÖ Öê»Öê.  ŸµÖÖŸÖæ­Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü, »ÖÖ“Ö»Öã“Ö¯ÖŸÖ  Æêü ¤üÖêÂÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Öê.

          ײÖÎ×™ü¿Ö ¸üÖ•Ö¾Ö™üßŸÖ Ã¾ÖÖŸÖÓ¡µÖ¯Öæ¾ÖÔ úÖôûÖŸÖ ´ÖÆüÃÖæ»Ö, •ÖúÖŸÖ, ¸êü»¾Öê †¿ÖÖ •Ö֐Öß •ÖÖßÖ, ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü “ÖÖ»Öê. ‡ÓÖÏ•ÖÖÓ­Öß ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ ¸üÖ•Öê, ÃÖ¸ÓüÓ•ÖÖ´Ö¤üÖ¸üÖÓ­ÖÖ ­Ö•Ö¸üÖ­Öê ¤êü‰ú­Ö ŸµÖÖÓ“Öê ¾Ö¿Öߍú¸üÖ êú»Öê.  ײÖÎ×™ü¿Ö ¸üÖ•Ö¾Ö™üßŸÖ ÃÖ­Ö¤üß ÃÖê¾ÖꓵÖÖ ú×­Öš ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸üᯙ †Û¬ÖúÖ¸üß ¾Ö ­ÖÖêú¸ü¾ÖÖÖÔŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ¾Ö »ÖÖ“Ö»Öã“Ö¯ÖŸÖß“Öê ¯ÖύúÖ¸ü “ÖÖ»Öæ ÆüÖêŸÖê.  ¤ãüÃÖ·µÖÖ ´ÖÆüÖµÖ㬤üÖ“µÖÖ úÖôûÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖÓ“Öê ¯ÖÏ´ÖÖÖ ¾ÖÖœü»Öê ˆ¤üÖ.  ˆªÖêÖ¬ÖÓ¤êü, ¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü Öê¡ÖÖŸÖ ¯Ö¸ü¾ÖÖ­ÖÖ ¤êüµÖÖÃÖÖšüß †Û¬ÖúÖ¸üß »ÖÖ“Ö ‘ÖêŸÖ †ÃÖŸÖ.  ²ÖӐÖÖ»Ö“µÖÖ ­ÖêŸÖéŸ¾Ö ¾Ö †Û¬ÖúÖ·µÖÖ“µÖÖ “ÖÖîú¿Öß ÃÖ´ÖߟÖß­Öê ŸÖÃÖê ­Ö´Öã¤ü êú»Öê.

       þÖÖŸÖÓ¡µÖÖê¢Ö¸ü úÖôûÖŸÖ ëú¤Î¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ­Ö¾Ö­Ö¾Öß­Ö ×¾ÖúÖÃÖ µÖÖê•Ö­ÖÖ ¾Ö ú»µÖ֝֍úÖ¸üß µÖÖê•Ö­ÖÖ ÃÖã¹ý êú»µÖÖ. †¿ÖÖ µÖÖê•Ö­ÖÖ ¸üÖ²Ö׾֝µÖÖÃÖÖšüß ­Ö¾Ö­Ö¾Öß­Ö úÖµÖ¤êü, ×­ÖµÖ´Ö, ¯Ö¸ü¾ÖÖ­Öê, ×­ÖµÖӡ֝Öê ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»µÖÖ­Öê ŸÖß ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü, »ÖÖ“Ö»Öã“Ö¯ÖŸÖ, ÃÖ¢Öê“ÖÖ Öî¸ü¾ÖÖ¯Ö¸ü µÖÖ ÖÖê™üß †ÖœüôûŸÖÖŸÖ. ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ »ÖÖêú¿ÖÖÆüßŸÖ Ã¾ÖÖŸÖÓ¡µÖÖê¢Ö¸ü úÖôûÖ´Ö¬µÖê ¿ÖÖÃ֍úßµÖ úÖµÖÖÔ»ÖµÖê, ¿ÖîÖ۝֍ú ÃÖÓãÖÖ, ÃÖÆüúÖ¸üß ÃÖÓãÖÖ, ÃÖÆüúÖ¸üß úÖ¸üÖÖ­Öê, ¯ÖŸÖÃÖÓãÖÖ, ²ÖÑӍúÖ, †Ö¸üÖꐵÖÃÖÓãÖÖ, ÃÖ´ÖÖ•ÖÃÖê¾ÖÖ µÖÖ ÃÖ¾ÖÔ Öê¡ÖÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß †ÃÖê ¿ÖÖê¬Öæ­Ö úÖœüÖê †¿ÖŒµÖ †ÖÆêü. ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖ´ÖÖ•Ö ¾µÖ¾ÖãÖêŸÖ •ÖÖê¯ÖµÖÕÓŸÖ úÖôûÖ ¯ÖîÃÖÖ †ÖÆêü ŸÖÖê¯ÖµÖÕÓŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü “ÖÖ»Öæ“Ö ¸üÖÆüÖÖ¸ü †ÖÆêü.

³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öß ÃÖ´ÖõÖÖ:

     ›üÖò.  ÃÖ¾ÖÖì¯Ö»»Öß ¸üÖ¬Ö֍éúÂÖ­Ö µÖÖÓ­Öß 'ÃÖÓµÖãŒŸÖ ÃÖ¤üÖ“ÖÖ¸ü ÃÖ×´ÖŸÖß»ÖÖ ÃÖÓ¤êü¿Ö ¯ÖÖšü×¾ÖŸÖÖÓ­ÖÖ ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü úß, '³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ‹¾ÖœüÖ ¾ÖÖ‡Ô™ü †ÖÆêü úß •µÖÖ“µÖÖ¾Ö¸ü ÃÖ¾ÖÔ ²ÖÖ•ÖæÓ­Öß, ÃÖ¾ÖÔ ¯ÖÖŸÖôûµÖÖÓ¾Ö¹ý­Ö ´ÖÖŸÖ êú»Öß ¯ÖÖ×Æü•Öê.'  ¯ÖÓ×›üŸÖ •Ö¾ÖÖÆü¸ü»ÖÖ»Ö ­ÖêÆü¹ýÓ­ÖßÃÖ㬤üüÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü Æüß ÖÓ³Ö߸ü þֹý¯ÖÖ“Öß ²ÖÖ²Ö ÃÖÖӐÖæ­Ö þ֓”û, ×­Ö¸üÖêÖß, úÖµÖÔÖ´Ö †¿ÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß †¯ÖêÖÖ êú»Öß •ÖÖŸÖê.

       ¯ÖÏŸµÖêú ¾µÖŒŸÖß †Ö¯Ö»µÖÖ •Öß¾Ö­ÖÖ¾Ö¿µÖú Ö¸ü•ÖÖ ³Ö֐Ö׾־֝µÖÖÃÖÖšüß, †Ö¯Ö»µÖÖ ¸üÖÆüÖß´ÖÖ­ÖÖ“ÖÖ ¤ü•ÖÖÔ ÃÖã¬ÖÖ¸üµÖÖÃÖÖšüß “ÖÖӐֻµÖÖ ¾ÖÖ‡Ô™ü ´Ö֐ÖÖÔ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ú¹ý­Ö ÃÖÓ¯Ö¢Öß ×´Öôû¾Öæ »Ö֐ֻÖß.­ÖêŸÖéŸ¾Ö ¾Ö †Û¬ÖúÖ·µÖÖÓ“Öê ×ÆüŸÖ •ÖÖê¯ÖÖÃ֝µÖÖÃÖÖšüß »ÖÖêú×ÆŸÖ֍ú›ê ¤ãü»ÖÔÖ —ÖÖ»Öê. þÖÖŸÖÓ¡µÖ¯ÖÏÖ¯ŸÖß­ÖÓŸÖ¸ü ³ÖÖ¸üŸÖÖ´Ö¬µÖê ú»µÖ֝֍úÖ¸üß ¸üÖ•µÖÖ“Öê ˆ×§Â™ü ÖÖšüµÖÖÃÖÖšüß ×¾Ö×¾Ö¬Ö ×¾ÖúÖÃÖ µÖÖê•Ö­ÖÖ ¾Ö úÖµÖԍÎü´Ö ¸üֲ־֝µÖÖŸÖ †Ö»Öê.  ŸµÖÖ´Öãôêû ­ÖÖêú¸ü¿ÖÖÆüß ÆüÖ ¤üÖêÂÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»ÖÖ.  ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖ •ÖÖê¯ÖµÖÕÓŸÖ ×¾ÖÂÖ´ÖŸÖê“Öß ¤ü¸üß †ÖÆêü ŸÖÖê¯ÖµÖÔŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öê ×­Ö´ÖæÔ»Ö­Ö ÆüÖêÖê úšüß­Ö †ÖÆêü     †£ÖÔ¿ÖÖá֖ÖÖÓ“µÖÖ ´ÖŸÖê, ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ ˆªÖêÖ¯ÖŸÖß, ¾µÖÖ¯ÖÖ¸üß ”ûÖê™êü ×Æü¿Öê²Ö šêü¾ÖŸÖÖŸÖ,ú¸ü “Öãú¾Öêאָüß ú¸üŸÖÖŸÖ.  ¤êü¿ÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖã´ÖÖ¸ê ‹ú »ÖÖÖ úÖê™üß ¹ý¯ÖµÖê ‹¾ÖœüÖ ¯ÖîÃÖÖ †ÖÆêü †ÃÖê ´Æü™ü»Öê •ÖÖŸÖê.  ÆüÖ úÖôûÖ ¯ÖîÃÖÖ ÃÖã¸ÛÖŸÖ šê¾ÖµÖÖÃÖÖšüß ÁÖß´ÖÓŸÖ »ÖÖêú †Û¬ÖúÖ·µÖÖÓ­ÖÖ »ÖÖ“Ö ¤êüê‰ú­Ö ¯ÖÏ»ÖÖê³Ö­Öê ¤ü֏־Öæ­Ö Öî¸üéúŸµÖê ú¸üŸÖÖŸÖ. ˆ¤üÖ.  ²ÖÖê±ÖêÃÖÔ, ŸÖÖê±úÖ Ö¸êü¤üß ¯Öύú¸üÖ, ÆüÂÖÔ¤ü ´ÖêÆüŸÖÖ ¯Öύú¸üÖ, ¿Öꆸü ‘ÖÖê™üÖôûÖ ¯Öύú¸üÖ, Æü¾ÖÖ»Ö ¯Öύú¸üÖ, 700 úÖê™üàÓ“Öê ײÖÆüÖ¸ü´Ö¬Öᯙ ¯Ö¿Ö㠏ÖÖª ‘ÖÖê™üÖôûÖ ¯Öύú¸üÖ ‡.

    ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸Ö“ÖÖ †£Ö-

    ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ´ÆüÖ•Öê êú¾Öôû †Ö٣֍ú Öî¸ü¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü“Ö ­Ö¾Æêü ŸÖ¸ü ­Öîן֍ú †¯ÖÖë“Öê ¯ÖÖ»Ö­Ö —ÖÖ»Öê ­ÖÖÆüß, ؍ú¾ÖÖ ‡ŸÖ¸ü Öî¸ü¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü-×­ÖµÖ´ÖÖÓ“Öê ˆ»»ÖÓ‘Ö­Ö —ÖÖ»Öê ŸÖ¸üß ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü  —ÖÖ»ÖÖ †ÃÖê ´ÆüÖÖŸÖÖ µÖêŸÖê. ­µÖÖ. ¯Öß.²Öß. ÃÖÖ¾ÖÓŸÖ µÖÖÓ­Öß †Ö¯Ö»µÖÖ †Æü¾ÖÖ»ÖÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öß ¾µÖ֏µÖÖ ú¸üŸÖÖÓ­ÖÖ ``»Ö֓֏ÖÖê¸üß ²Ö¸üÖê²Ö¸ü“Ö •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß“µÖÖ ¯Ö¤üÖ¾Ö¸ü †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ¾µÖŒŸÖß“Öß ²Öê¯Ö¾ÖÖÔ‡Ô, †¯Ö¾µÖµÖ, ¯ÖÖ¯ÖÖŸÖ߯֝ÖÖ µÖÖÓ“ÖÖÆüß ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü.``

(1) úÖî™ü»µÖÖ“µÖÖ †£ÖÔ¿ÖÖáÖÖŸÖ ÃÖ㬤üÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ²ÖÖ²ÖŸÖ úÖÆüß ˆ»»ÖêÖ †ÖœüôûÖŸÖÖŸÖ.

(2) ´ÆüÖ•Öê“Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ÆüÖ ¯ÖÏÖ“Öß­Ö úÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ­Ö †Ûß֟¾ÖÖŸÖ †ÃÖ»µÖÖ“Öê ×ÃÖ¬¤ü ÆüÖêŸÖê

        ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ÆüÖ ¿Ö²¤ü ³Ö™ü +†Ö“ÖÖ¸ü µÖÖ ¿Ö²¤üÖ“ÖÖ ×´Öôæû­Ö ²Ö­Ö»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ¿Ö²¤üÖ“ÖÖ Ã£Öæ»Ö´ÖÖ­ÖÖ­Öê †£ÖÔ ÃÖŸ¯Ö£Ö ³ÖÏ™ü ؍ú¾ÖÖ ­ÖߟÖß³ÖÏ™ü  †ÃÖÖ ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸üÖŸÖ êú»ÖÖ •ÖÖŸÖ †ÃÖŸÖÖê. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ×­Ö¾¾Öôû †Ö٣֍ú Öî¸ü¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü ´ÆüÖæ­Ö êú»ÖÖ •ÖÖŸÖ ­ÖÖÆüß ŸÖ¸ü ­Öîן֍ú †Ö–ÖÖ“Öê ¯ÖÖ»Ö­Ö —ÖÖ»Öê ­ÖÖÆüß †£Ö¾ÖÖ ‡ŸÖ¸ü Öî¸ü¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü, ×­ÖµÖ´ÖÖÓ“Öê ˆ»»ÖÓ‘Ö­Ö  —ÖÖ»Öê ŸÖ¸üß ŸµÖÖ»ÖÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü —ÖÖ»ÖÖ †ÃÖê ´ÖÖ­Ö»Öê •ÖÖŸÖê. ¸ü֕֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ´ÆüÖ•Öê ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ †×¬ÖúÖ¸üß †Ö¯Ö»µÖÖ»ÖÖ ×´ÖôûÖ»Ö껵ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü ¾ÖÖ ÃÖ¢Öê“ÖÖ Ã¾Ö-þÖÖ£ÖÔ ¾ÖÖ Ã¾Ö-±úÖµÖ¤üÖÃÖÖšüß êú»Öê»ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ÆüÖêµÖ. ­µÖÖµÖ´ÖæŸÖá ¯Öß.²Öß. ÃÖÖ¾ÖÓŸÖ “ÖÖîú¿Öß †Æü¾ÖÖ»ÖÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ¾µÖ֏µÖêŸÖ »Ö֓֏ÖÖê¸üßÃÖÖê²ÖŸÖ •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß“µÖÖ ¯Ö¤üÖ¾Ö¸ü †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ¾µÖŒŸÖß“Öß ²Öê¯Ö¾ÖÖÔ‡Ô, †¯Ö¾µÖµÖ, ¯ÖÖ¯ÖÖŸÖ߯֝ÖÖ µÖÖÓ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö êú»Öê»ÖÖ †ÖÆêü.³Ö™üÖ“ÖÖ¸ü Æüß †ŸµÖÓŸÖ ¯ÖÏÖ“Öß­Ö úÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ­Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ÃÖ´ÖõÖÖ ´ÖÖ­Ö»Öß •ÖÖŸÖê. ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÏ£Ö´Ö úÖî×™ü»µÖÖ­Öê †£ÖÔ¿ÖÖÃ¡Ö ÖÏÓ£ÖÖŸÖ ú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“µÖÖ ³Ö™üÖ“ÖÖ¸üÖ“ÖÖ ¾Ö ŸµÖÖ¾Ö¸üᯙ ˆ¯ÖÖµÖµÖÖê•Ö­ÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ êú»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. ײÖÎ×™ü¿Ö úÖ»ÖÖŸÖ ¤êüÖᯙ ´ÖÆüÖŸ´ÖÖ ±ãú»Öê µÖÖÓ­Öß ×»Ö×Æü»Ö껵ÖÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“ÖÖ †ÖÃÖæ›ü, Öã»ÖÖ´Öאָüß ÖÏÓ£ÖÖŸÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ †×¬ÖúÖ¸üß ¾Ö ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ú¸üßŸÖ †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öß ­ÖÖë¤ü ‘ÖêŸÖ»Öê»Öß ×¤üÃÖŸÖê. þÖÖŸÖÓ¡µÖÖê¢Ö¸ü úÖôûÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öê ¯ÖÏ´ÖÖÖ ¾ÖÖœü»Öê»Öê פüÃÖæ­Ö µÖêŸÖê. þÖÖŸÖÓ¡µÖÖê¢Ö¸ü úÖôûÖŸÖ ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öß ¯Öύú¸üÖê ˆ•Öê›üÖŸÖ †ÖÖµÖÖŸÖ ×±ú¸üÖê•Ö ÖÖÓ¬Öß Æêü ¯ÖÏ´ÖãÖ ­ÖêŸÖê ÆüÖêŸÖê. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ú´Öß ú¸üµÖÖÃÖÖšüß ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö †Ö×Ö ¸ü֕֍úÖ¸üÖÖ¾Ö¸ü ÃÖÓÃÖ¤êü“ÖÖ †ãÓú¿Ö †ÃÖ»ÖÖ ¯ÖÖ×Æü•Öê Æêü ÖÖÓ¬Öß“Öê ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­Ö¾ÖÖ¸üÖÖ²Ö§ü»Ö“Öê ïÖ™ü ´ÖŸÖ ÆüÖêŸÖê. ³ÖÖ¸üŸÖÖÃÖÖ¸üÖÖ ¤êü¿ÖÖ´Ö¬µÖê †­Öêú ÃÖ´ÖõÖÖ †ÃÖŸÖÖÓ­ÖÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü Æüß  ¤êüÖᯙ ¯ÖÏ´ÖãÖ ÃÖ´ÖõÖÖ †ÖÆêü. ¯ÖÖ »ÖÖêú ÃÖª:úÖôûÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ»ÖÖ ‹ú ÃÖ´ÖõÖÖ ´Ö֭֝µÖÖ‹ê¾Ö•Öß •Öß¾Ö­ÖÖ“ÖÖ ¾ÖÖ ÃÖ¾ÖµÖß“ÖÖ ³ÖÖÖ ´ÖÖ­Öæ »Ö֐ֻÖê ‡ŸÖ¯ÖŸÖ Æüß ÃÖ´ÖõÖÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖ ×³Ö­Ö»Öê»Öß †ÖÆêü. †¯Öã¸üÖ ¯ÖÖÖ¸ü, ׍ú“֍ú™ü ÃÖ¸üúÖ¸üß ×­ÖµÖ´Ö †Ö×Ö ´ÖÆü֐ÖÖ‡Ô ‡.“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü †Ö¬Öã׭֍ú úÖôûÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ÃÖ´Ö£ÖÔ­ÖÖÃÖ êú»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. "

 ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü-

            ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü Æüß »ÖÖêú ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖᯙ ÃÖª:úÖ»ÖÖŸÖᯙ ÃÖ¾ÖÖÔŸÖ ¯ÖÏ´ÖãÖ †Ö×Ö ÖÓ³Ö߸ü ÃÖ´ÖõÖÖ ´ÖÖ­Ö»Öß •ÖÖŸÖê. ÃÖ¾ÖÔ ¤êü¿ÖÖŸÖᯙ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­ÖÖ µÖÖ ÃÖ´ÖõÖê»ÖÖ ÃÖÖ´ÖÖê¸êü •ÖÖ¾Öê »ÖÖÖŸÖ †ÖÆêü. ¸ü֕֍úßµÖ ­ÖêŸÖê †Ö×Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ †×¬ÖúÖ¸üß µÖÖÓ“µÖÖ ¯Ö¸üïָüÃÖÆüúÖµÖÔ ¾ÖÖ ÃÖÓ¬ÖߟÖæ­Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ÃÖ´ÖõÖê»ÖÖ †×¬Öú ×¾Ö¿ÖÖ»Ö Ã¾Öºþ¯Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ —ÖÖ»Öê»Öê פüÃÖæ­Ö µÖêŸÖê. ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ÃÖÆüúÖµÖÖÔ׿־ÖÖµÖ ¸ü֕֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ¿ÖŒµÖ ­ÖÖÆüß. ¸ü֕֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ˆ‘Ö›ü —ÖÖ»Ö껵ÖÖ †­Öêú ¯Öύú¸üÖÖŸÖ ¸ü֕֍úßµÖ ­ÖꟵÖÖÃÖÖê²ÖŸÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ †×¬ÖúÖ·µÖÖÓ“Öß ­ÖÖ¾Öê ´ÖÖêšüµÖÖ ¯ÖÏ´Ö֝ÖÖ¾Ö¸ü ˆ•Öê›üÖŸÖ †Ö»Öê»Öß ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖÖŸÖ. ¾ÖÖœüŸµÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ´Öãôêû »ÖÖêúÃÖê¾ÖÖ“Öß ¯ÖÏןÖšüÖ ¾Ö ¯ÖÏןִÖÖ ´ÖÖêšüµÖÖ ¯ÖÏ´Ö֝ÖÖ¾Ö¸ü ­Ö™ü ÆüÖêŸÖÖ­ÖÖ ×¤üÃÖŸÖê †ÖÆêü. ëú¦üßµÖ †Ö×Ö ¸üÖ•µÖ ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸üᯙ †­Öêú †×¬ÖúÖ¸üß †Ö×Ö ú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“Öß ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ÃÖÆü³Ö֐ÖÖ“Öß †­Öêú ¯Öύú¸üÖê ¾ÖÖ ‘Ö™ü­ÖÖ ÃÖ´ÖÖê¸ü µÖêŸÖ †ÖÆêüŸÖ. »ÖÖêúÃÖê¾ÖÖ´Ö¬Öᯙ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öê ×­Ö¾ÖÖ¸üÖ ú¸üµÖÖÃÖÖšüß ëú¦ü ¾ÖÖ ¸üÖ•µÖ ÃÖ¸üúÖ¸üÖÓ­Öß †­Öêú úÖµÖ¤êü ´ÖÓ•Öæ¸ü êú»Öê. ÃÖÓãÖÖŸ´Öú ŸÖ¸üŸÖã¤üß ¤êüÖᯙ êú»Ö껵ÖÖ ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖÖŸÖ. »ÖÖêúÃÖê¾ÖÖŸÖᯙ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öê ×­Ö¸ü֍ú¸üÖ ú¸üµÖÖ“Öê ¯Öϵ֟­Ö ¤ãüÃÖ·µÖÖ ´ÖÆüÖµÖã¨üÖ­ÖÓŸÖ¸ü ¾µÖ֯֍ú ¯ÖÏ´Ö֝ÖÖŸÖ ÃÖãºþ —ÖÖ»Öê»Öê †ÖœüôûŸÖÖŸÖ.

³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öê  Ã¾Öºþ¯Ö  -

            ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü †­Öêú ºþ¯Öê ¾ÖÖ Ã¾Öºþ¯ÖÖŸÖ †Öœüôæû­Ö µÖêŸÖÖê. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ÖŸÖü ±úŒŸÖ ¬Ö­Ö ¸üÖ¿Öß“ÖÖ ˆ¯ÖµÖÖêÖ ¾ÖÖ †Ö٣֍ú »ÖÖ³ÖÖ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ÆüÖêŸÖ ­ÖÃÖæ­Ö ¾µÖÛŒŸÖÖŸÖ þֺþ¯ÖÖ“µÖÖ »ÖÖ³ÖÖ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ÆüÖêŸÖ †ÃÖŸÖÖê. ¯Ö¤üÖ¾Ö¸üᯙ ´ÖÓ¡Öß, †×¬ÖúÖ¸üß †Ö¯Ö»Öê ­ÖÖŸÖê¾Öևԍú, ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß, ×´Ö¡Ö, †­ÖãµÖÖµÖß µÖÖÓ­ÖÖ ¾µÖÛŒŸÖÖŸÖ þֺþ¯ÖÖŸÖ »ÖÖ³Ö ×´Öôû¾Öã­Ö ¤êüÖê, ¬Ö­ÖÖ‹ê¾Ö•Öß ÃÖê¾ÖÖÃÖã×¾Ö¬ÖÖ“Öß ¯ÖÏÖ¯ŸÖß, ³Öê™ü ¾ÖßÖ㓵ÖÖ Ã¾ÖߍúÖ¸ü, ¯Ö¸ü¾ÖÖ­Öê ¾ÖÖ ¯Ö¸ü×´Ö™ü ¤êüÖê, šêüêú ¯ÖϤüÖ­Ö ú¸üÖê, “ÖÖîú¿Öß“Öß úÖµÖÔ¾ÖÖÆüß ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ú¸üÖê, ÖÖê™üß ú֐֤ü¯Ö¡Öê ÃÖÖ¤ü¸ü úºþ­Ö ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ÃÖ¾Ö»ÖŸÖß ×´Öôû׾֝Öê Æêü ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öß ºþ¯Öê ÃÖÖӐ֟ÖÖ µÖêŸÖÖŸÖ. ëú¦üßµÖ ¤üÖŸÖÖ †ÖµÖÖêÖÖ­Öê 27 ¯ÖύúÖ¸ü“Öê ×¾Ö×³Ö®Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öê ¯ÖύúÖ¸ü ÃÖÖÓאֻ֟Öê †ÖÆêüŸÖ. ŸµÖÖŸÖ ×­Ö´­ÖßָüßµÖ  ¾ÖßÖã“ÖÖ Ã¾ÖߍúÖ¸ü, ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö׭֍ú ¯ÖîÃÖÖ“ÖÖ ¤ãüºþ¯ÖµÖÖêÖ, ˆ¯ÖÆüÖ¸ü ÖÏÆü­Ö ú¸üÖê, šêüêú¤üÖ¸üß ¾ÖÖ ¯Ö¸ü¾ÖÖ­Öê ÃÖÓ²ÖÓ׬֟ÖÖÓ­ÖÖ ¤êüÖê, ˆŸ¯Ö®Ö¯ÖêÖÖ •ÖÖÃŸÖ ÃÖÓ¯Ö¢Öß, ú¸ü“ÖÖê¸üß, ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“ÖÖ ¾µÖÛŒŸÖÖŸÖ úÖ´ÖÖÃÖÖšüß ¾ÖÖ¯Ö¸ü, ÖÖê™üß ú֐֤ü¯Ö¡Öê ŸÖµÖÖ¸ü ú¸üÖê, ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ×­Ö¾ÖÖÃÖãÖÖ­ÖÖ“ÖÖ Öî¸ü¾ÖÖ¯Ö¸ü, †×¬ÖúÖ¸ü¯Ö¤üÖ“ÖÖ Öî¸ü¾ÖÖ¯Ö¸ü, ­Öê´ÖÖãúÖ, ²Ö¤ü»µÖÖ ¾ÖÖ ²ÖœüŸµÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖÖ¯ÖÖŸÖ߯֝ÖÖ ¾ÖÖ ²ÖêúÖµÖ¤êü¿Ö߸ü ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü ‡ŸµÖÖ¤üß éúŸÖß“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü µÖÖ ÃÖÓ–ÖêŸÖ êú»ÖÖ •ÖÖŸÖ †ÃÖŸÖÖê.

³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öß úÖ¸üÖê- 

            ¾µÖŒŸÖß Æüß •Ö­´ÖÖ­Öê ³ÖÏ™ü ­ÖÃÖŸÖê. ÃÖÖ´ÖÖו֍ú, †Ö٣֍ú †Ö×Ö ÃÖÖÓÍéúן֍ú ¯Ö׸üÛã֟ÖߟÖã­Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖÃÖ ¯ÖÖêÂ֍ú ¯Ö׸üÛã֟Öß ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖêŸÖ †ÃÖŸÖê. ‡ÂÖÖÔ, †ŸÖé¯ŸÖ ‡“”ûÖ, Æü¾µÖÖÃÖ, ¤ãü²ÖÔ»ÖŸÖÖ, »ÖÖê³Ö, ¸üցÖÃÖß ¾Öé¢Öß ‡ŸµÖÖ¤üß ´ÖÖ­Ö×Ã֍ú úÖ¸üÖê Æüß ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖÃÖ †­Öãæú»Ö ¯Ö׸üÛã֟Öß ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üŸÖ †ÃÖŸÖÖŸÖ. ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö׭֍ú ¾ÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ×¾ÖúÖÃÖÖŸÖ ¯Öãœüᯙ úÖ¸üÖÖ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ÆüÖêŸÖ †ÃÖŸÖÖê.

1. ‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú úÖ¸üÖê- ŸµÖÖŸÖ µÖã¨üúÖ»Öß­Ö úÖôûÖŸÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ÖÖê™üà“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö, µÖã¨üÖ­ÖÓŸÖ¸ü“Öß ´Öã¦üÖ-ñúߟÖß, ŸÖã™ü¾Ö›üÖ

2.¾ÖîµÖÛŒŸÖú ´Ö滵ÖÖÓ“ÖÖ ·ÆÖÃÖ

3. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×¾Öºþ¨ü •Ö­Ö´ÖŸÖÖ“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö

4. ¤üÖ׸ü¦üµÖ †Ö×Ö ÃÖÓ¯Ö¢Öß“Öê †ÃÖ´ÖÖ­Ö ×¾ÖŸÖ¸üÖ

5. ú´Öß ¾ÖêŸÖ­Ö †Ö×Ö ¾ÖÖœüŸÖß ´ÖÆü֐ÖÖ‡Ô

6.¿ÖÖÃ֍úßµÖ úÖµÖÖÔ»ÖµÖÖŸÖᯙ •Ö×™ü»Ö ¯ÖÏ׍ÎúµÖÖ †Ö×Ö ÖãÓŸÖ֐ÖãÓŸÖß“Öê ×­ÖµÖ´Ö

 7. ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖ ³ÖÖîן֍úŸÖê»ÖÖ †Ö»Öê»Öê ´ÖÆü¢¾Ö

8. •Ö­ÖŸÖê“Öß ˆ¤üÖ×ÃÖ­ÖŸÖÖ

 9. ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ­ÖÖ ­ÖÖêú¸üß“Öß ¿ÖÖÀ¾ÖŸÖß

10. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×¾Öºþ¨ü úÖ¸ü¾ÖÖ‡Ô ú¸üÖÖ¸üß ¯ÖϳÖÖ¾Öß µÖӡ֝ÖÖ †³ÖÖ¾Ö

11. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­ÖµÖÓ¡ÖÖ úÖµÖ¤üµÖÖŸÖᯙ ¡Öã™üß

12. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­ÖµÖÓ¡ÖÖ µÖӡ֝ÖêŸÖᯙ ÃÖÓãÖÖŸ´Öú †¯Öã¸êü¯ÖÖÖ

13. ¸ü֕֍úßµÖ ­ÖêŸÖê †Ö×Ö ÃÖ­Ö¤üß ÃÖê¾ÖúÖ“Öê ¾µÖ֯֍ú µÖãŸÖß ‡ŸµÖÖ¤üß ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ×¾ÖúÖÃÖÖŸÖᯙ ¯ÖÏ´ÖãÖ úÖ¸üÖê ´ÖÖ­ÖŸÖÖ µÖêŸÖß»Ö.

¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­Ö´Öæ»ÖÔ­ÖÖ“Öê ˆ¯ÖÖµÖ-

            þÖÖŸÖÓ¡µÖÖê¢Ö¸ü úÖôûÖŸÖ ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ¯Öύú¸üÖÖ“Öß ¾ÖÖœüŸÖß ÃÖӏµÖÖ »ÖÖÖŸÖ ‘Öê‰ú­Ö ÃÖ¸üúÖ¸üß ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸ü µÖÖ ÃÖ´ÖõÖê¾Ö¸ü ×­ÖµÖÓ¡ÖÖ ×´Öôû׾֝µÖÖÃÖÖšüß ÃÖÓãÖÖŸ´Öú ˆ¯ÖÖµÖµÖÖê•Ö­Öê“ÖÖ †¾Ö»ÖÓ²Ö êú»ÖÖ ÆüÖêŸÖÖ. ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ú´Öß ú¸üµÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­ÖÖÓ­ÖÖ ¤ãüÃÖ·µÖÖ ´ÖÆüÖµÖã¨üÖ­ÖÓŸÖ¸ü ÃÖãºþ¾ÖÖŸÖ —ÖÖ»Öê»Öß ×¤üÃÖŸÖê.

·       1955 ´Ö¬µÖê ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ¤üÖŸÖÖ ˆ¯Ö×¾Ö³Ö֐ÖÖ“Öß ÖéÆüÖÖŸµÖÖӟ֐ÖÔŸÖ ×­ÖÙ´ÖŸÖß ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öß. µÖÖ µÖӡ֝Öê¾Ö¸ü ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×¾Ö¸üÖê¬Öß ˆ¯ÖÖµÖµÖÖê•Ö­ÖÖ ÃÖã“Ö׾֝Öê, ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü×¾Ö¸üÖê¬Öß éúŸÖß, †Ö¾Ö¿µÖú ­ÖêŸÖ韾Ö, ´Ö֐ÖÔ¤ü¿ÖÔ­Ö †Ö×Ö ÃÖ´Ö­¾ÖµÖ ÃÖ֬֝Öê, ¯ÖÏŸµÖêú ×¾Ö³Ö֐Ö֍ú›æü­Ö šüÖêÃÖ éúŸÖß †Ó´Ö»Ö²Ö•Ö־֝Öß“Öß ÖÖ¡Öß  ÊÖ •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ·µÖÖ ÃÖÖê¯Ö׾֝µÖÖŸÖ †Ö»µÖÖ.

·       1957 ´Ö¬µÖê ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö׭֍ú ²ÖÖӬ֍úÖ´Ö, ÖéÆü×­Ö´ÖÖÔÖ †Ö×Ö ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ µÖÖ ÖÖŸµÖÖӟ֐ÖÔŸÖ ‹ú ´ÖãµÖ ŸÖÖÓס֍ú ¯Ö¸ü߁֍úÖ“Öß ÃÖÓ‘Ö™ü­ÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öß. µÖÖ ÃÖÓ‘Ö™ü­ÖꓵÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ­Ö ŸÖÖÓס֍ú ¾Ö †Ö٣֍ú ×­ÖµÖÓ¡ÖÖ •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß †×¬Öú “ÖÖӐֻµÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö ÆüÖ ˆ§êü¿Ö ÆüÖêŸÖÖ.

·       1962 ´Ö¬µÖê ëú¦ü ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê êú. ÃÖÓ£ÖÖ­Ö´Ö µÖÖÓ“µÖÖ †¬µÖÖŸÖêÖÖ»Öß  ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ÃÖ´ÖõÖê“Öê †¬µÖµÖ­Ö ú¸üÖê †Ö×Ö ŸÖß ¤æü¸ü ú¸üµÖÖÃÖÖšüß ¯ÖϳÖÖ¾Öß ˆ¯ÖÖµÖµÖÖê•Ö­ÖÖ ÃÖã“Ö׾֝µÖÖÃÖÖšüß ÃÖ×´ÖŸÖß ×­ÖµÖãŒŸÖ ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öß. µÖÖ ÃÖ×´ÖŸÖß­Öê ÃÖã“Ö×¾Ö»Ö껵ÖÖ ×¿Ö±úÖ¸ü¿ÖßŸÖ ‘Ö™ü­ÖêŸÖᯙ 311 ú»Ö´ÖÖŸÖ ¤ãüºþßÖß úºþ­Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ¯Öύú¸üÖÖŸÖᯙ úÖµÖ¤êü¿Ö߸ü úÖ¸ü¾ÖÖ‡Ô ¿Öß‘ÖПÖÖ¯Öæ¾Öԍú †Ö×Ö ¯ÖϳÖÖ¾Öß ú¸üÖê, ëú¦üßµÖ ¤üÖŸÖÖ †ÖµÖÖêÖÖ“Öß ×­ÖÙ´ÖŸÖß, »ÖÖêúÃÖê¾Öú †Ö×Ö ÃÖ­Ö¤üß ÃÖê¾ÖúÖ“µÖÖ ×­Ö•Öß ÃÖÓ¯Ö¢Öß“Öß ¤ü¸ü¾ÖÂÖá ‘ÖÖêÂ֝ÖÖ, ÃÖ­Ö¤üß ÃÖê¾ÖúÖÓ­Öß ÃÖê¾ÖÖ×­Ö¾Öé¢Öß ­ÖÓŸÖ¸ü ¤üÖê­Ö ¾ÖÂÖÖÔ¯ÖµÖÕŸÖ Ö֕֐Öß ¾ÖÖ ¾µÖÖ¯ÖÖ¸üß ¾ÖÖ †ÖîªÖêא֍ú †ÖãÖÖ¯Ö­ÖÖŸÖ úÖ´Ö ­Ö ú¸üÖê ‡ŸµÖÖ¤üß ´ÖÆü¢¾Ö¯ÖæÖÔ ×¿Ö±úÖ¸ü¿Öß êú»µÖÖ. ÃÖÓ£ÖÖ­ÖÖ´Ö ÃÖ×´ÖŸÖß­Öê  ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ­Öê ×»Ö¯ŸÖ ×¾Ö³Ö֐ÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ úºþ­Ö µÖÖ ×¾Ö³Ö֐ÖÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­Ö¾ÖÖ¸üÖÖÃÖÖšüß ×¾Ö¿ÖêÂÖ ˆ¯ÖÖµÖÖ“ÖßÆüß ×¿Ö±úÖ¸ü¿Ö êú»Öê»Öß †ÖÆêü. ÃÖÓ£ÖÖ­Ö´Ö ÃÖ×´ÖŸÖß­Öê êú»Ö껵ÖÖ ×¿Ö±úÖ¸ü¿Öß“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸üÖ¾Ö¸ü ëú¦ü¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê

·       1964 ´Ö¬µÖê ëú¦üßµÖ ¤üÖŸÖÖ †ÖµÖÖêÖ ãÖÖ¯Ö­Ö êú»ÖÖ. ëú¦üßµÖ ¤üÖŸÖÖ †ÖµÖÖêÖÖ»ÖÖ ³ÖÏ™ü ÃÖ­Ö¤üß †×¬ÖúÖ·µÖÖÓ“Öß “ÖÖîú¿Öß ú¸üµÖÖ“ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü †ÖÆêü. ¯Ö¸ÓüŸÖã †ÖµÖÖêÖÖ»ÖÖ úÖ¸ü¾ÖÖ‡Ô ú¸üµÖÖ“ÖÖ ¾ÖÖ ¤Óü×›üŸÖ ú¸üµÖÖ“ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü ­ÖÖÆüß. †ÖµÖÖêÖ êú¾Öôû ÖéÆü ´ÖÓ¡ÖÖ»ÖµÖÖ»ÖÖ †Æü¾ÖÖ»Ö ¯ÖÖšü¾ÖŸÖ †ÃÖŸÖê. ¯ÖÏŸµÖêú ×¾Ö³ÖÖÖ ¾ÖÖ ÖÖŸµÖÖŸÖ ¤üÖŸÖÖ ÃÖÓ‘Ö™ü­ÖÖ  ãÖÖ¯Ö­Ö êú»Öê»ÖÖ †ÖÆêüŸÖ. ŸµÖÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ¾Ö¸ü ×­ÖµÖÓ¡ÖÖ šêü¾ÖµÖÖÃÖÖšüß ‹ú ¤üÖŸÖÖ †×¬ÖúÖ¸üß ×­ÖµÖãŒŸÖ êú»Öê»ÖÖ †ÃÖŸÖÖê.

·       1966 ÃÖÖ»Öß ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ÃÖã¬ÖÖ¸üÖÖ †ÖµÖÖêÖÖ­Öê •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ŸÖÎúÖ¸üß †Ö×Ö ¾ÖÖœüŸµÖÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ»ÖÖ ¸üÖêÖµÖÖÃÖÖšüß êú¦ü ÃÖ¸üúÖ¸ü»ÖÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö †Ö×Ö »ÖÖêúÖµÖãŒŸÖ ÃÖÓãÖÖ Ã£ÖÖ¯Ö­Ö ú¸üµÖÖ“Öß ×¿Ö±úÖ¸ü¿Ö êú»Öß. µÖÖ ×¿Ö±úÖ¸ü¿Öß“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸üÖ¾Ö¸ü 1971 ´Ö¬µÖê »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ÃÖÓÃÖ¤êüŸÖ ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÏ£Ö´Ö ´ÖÖÓ›üµÖÖŸÖ †Ö»Öê ¯Ö¸ÓüŸÖã Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÓ•Öæ¸ü —ÖÖ»Öê ­ÖÖÆüß. †Ö•Ö¯ÖµÖÔÓŸÖ Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú ÃÖÓÃÖ¤êüŸÖ ­Ö‰ú ¾ÖêôûÖ ÃÖÓÃÖ¤êüŸÖ ´ÖÖÓ›ü»Öê Öê»Öê ¯ÖÖ ŸµÖÖŸÖᯙ ŸÖ¸üŸÖã¤üߟÖᯙ ´ÖŸÖ³Öê¤üÖ´Öãôêû Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú †Ö•Ö¯ÖµÖÕŸÖ ´ÖÓ•Öæ¸ü  —ÖÖ»Öê ­ÖÖÆüß. Æêü ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÓ•Öæ¸ü ¾ÆüÖ¾Öê ´ÆüÖæ­Ö •µÖêšü ÃÖ´ÖÖ•ÖÃÖê¾Öú  †ÖÖ Æü•ÖÖ¸êü, ­Ö֐ָüß ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖᯙ ­ÖêŸÖê †Ö×Ö úÖµÖԍúŸµÖÖÕ­Öß ×¤ü»»Öß µÖê£Öê •ÖÓŸÖ¸ü´ÖÓŸÖ¸ü µÖÖ ×šüú֝Öß 13 פü¾ÖÃÖ ˆ¯ÖÖêÂÖÖ êú»Öê. ÃÖ¸üúÖ¸ü­Öê †ÖÖ Æü•ÖÖ¸êü µÖÖÓ­Öß »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÓ•Öæ¸üß“Öê †ÖÀ¾ÖÖÃÖ­Ö ¤êü‰ú­Ö ˆ¯ÖÖêÂÖÖ ÃÖÓ¯Ö×¾Ö»Öê. ³ÖÖ¸üŸÖÖ“µÖÖ ‡×ŸÖÆüÖÃÖÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ×¾Öºþ¨ü ¯ÖÏ“ÖÓ›ü †ÖÓ¤üÖê»Ö­Ö ÆüÖê‰ú­ÖÆüß •Ö­Ö»ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÓ•Öæ¸ü ÆüÖê‰ú ¿Öú»Öê ­ÖÖÆüß. »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö ×¾Ö¬ÖêµÖú ´ÖÓ•Öæ¸ü —ÖÖ»Öê»Öê ­ÖÃÖ»Öê ŸÖ¸üß †­Öêú ¸üÖ•µÖÖÓ­Öß »ÖÖêúÖµÖãŒŸÖ ¯Ö¤üÖ“Öß ×­ÖÙ´ÖŸÖß êú»Öê»Öß ×¤üÃÖŸÖê. ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸ü ÃÖÓãÖÖŸ´Öú µÖӡ֝Öê“Öß ×­ÖÙ´ÖŸÖß úºþ­Ö ŸÖÃÖê“Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ­Ö™ü ú¸üµÖÖÃÖÖšüß úÖµÖ¤êü úºþ­Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü­Öê ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ú´Öß ú¸üµÖÖ“Öê ¯Öϵ֟­Ö êú»Öê»Öê †ÖÆêüŸÖ. ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­Ö¾ÖÖ¸üÖÖ“Öê ¯Öϵ֟­Ö µÖÖ ÃÖ´ÖõÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ­ÖÖ­Öê †ŸµÖÓŸÖ ŸÖÖêú›êü פüÃÖæ­Ö µÖêŸÖÖŸÖ ŸÖÃÖê“Ö ÃÖ¸üúÖ¸üß ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸ü ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ¸üÖêÖµÖÖÃÖÖšüß ×­Ö´ÖÖÔÖ êú»Ö껵ÖÖ ÃÖÓãÖê“Öß úÖ´ÖאָüßÆüß ÃÖæ´ÖÖ¸ü פüÃÖæ­Ö µÖêŸÖê. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­Ö´Öæ»ÖÔ­Ö֍ú׸üŸÖÖ êú»Öê»Öê úÖµÖ¤üµÖÖŸÖ †­Öêú ÖÓ³Ö߸ü þֺþ¯ÖÖ“µÖÖ ¡Öã™üß †ÃÖ»µÖÖ­Öê ŸµÖÖÓ“ÖÖ ±úÖµÖ¤üÖ ‘Öê‰ú­Ö ³ÖÏ™ü ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ‘ÖêŸÖÖŸÖ. µÖÖ úÖµÖ¤üµÖÖ“Öß †Ó´Ö»Ö²Ö•Ö־֝Öß ¤êüÖᯙ ±úÖ¸ü¿Öß ÖÓ³Ö߸ü¯ÖÖê êú»Öß •ÖÖŸÖ ­ÖÖÆüß.

            ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ­Ö™ü ú¸üµÖÖÃÖÖšüß ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÏ£Ö´Ö ¸ü֕֍úßµÖ ­ÖêŸÖÖ †Ö×Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ †×¬ÖúÖ·µÖÖ“Öß ³ÖÏ™ü µÖãŸÖß ­Ö™ü ú¸üÖê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆê. ŸµÖÖÃÖÖê²ÖŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ“Öê ×­Ö¾ÖÖ¸üÖ ú¸üµÖÖÃÖÖšüß úšüÖê¸ü úÖµÖ¤üµÖÖÓ“Öß ×­ÖÙ´ÖŸÖß êú»Öß ¯ÖÖ×Æü•Öê. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­Ö¾ÖÖ¸üÖ ú¸üÖÖ·µÖÖ ÃÖªúÖ»Öß­Ö ÃÖÓãÖÖŸ´Öú µÖӡ֝ÖÖ †ŸµÖÓŸÖ ãú“֍úÖ´Öß ¾ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü×¾ÖÆüß­Ö Ã¾Öºþ¯ÖÖ“µÖÖ ŸµÖÖ µÖӡ֝Öêú›æü­Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­Ö¾ÖÖ¸üÖÖ“Öß †×•Ö²ÖÖŸÖ ¿ÖÖÀ¾ÖŸÖß ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖ ­ÖÖÆüß. ŸµÖÖ ÃÖÓãÖÖŸ´Öú µÖӡ֝ÖÖ ‹ê¾Ö•Öß ÃÖ¿ÖŒŸÖ »ÖÖêú¯ÖÖ»Ö, †×¬ÖúÖ¸üµÖãŒŸÖ »ÖÖêúÖµÖãŒŸÖ †Ö×Ö ¯ÖϳÖÖ¾Öß ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×­Ö¾ÖÖ¸üÖ µÖӡ֝ÖÖ“Öß ˆ³ÖÖ¸üÖß êú»Öß ¯ÖÖ×Æü•Öê. ²ÖÆãüÃÖӏµÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü¾ÖÓŸÖÖ“µÖÖ ´ÖŸÖê ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸Ö“Öê ×­Ö¾ÖÖ¸üÖ ú¸üµÖÖÃÖÖšüß úÖµÖ¤üÖ úºþ­Ö ¾ÖÖ ÃÖÓãÖÖŸ´Öú µÖӡ֝Öê“Öß ×­ÖÙ´ÖŸÖß úºþ­Ö Æüß ÃÖ´ÖõÖÖ ÃÖã™üÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß. •ÖÖê¯ÖµÖÕŸÖ ¯ÖÏ“Ö×»ÖŸÖ ¸üÖ•µÖ¾µÖ¾ÖãÖÖ †Ö×Ö •Ö­Ö´Ö֝ÖÃÖÖ´Ö¬µÖê ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü²Ö§ü»Ö“Öß ´ÖÖ­Ö×Ã֍úŸÖÖ  ²Ö¤ü»ÖŸÖ ­ÖÖÆüß ŸÖÖê¯ÖµÖÕŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ­Ö™ü ÆüÖêÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß. ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ²Ö§ü»Ö ´ÖÖêšüµÖÖ ¯ÖÏ´Ö֝ÖÖ¾Ö¸ü •Ö­Ö•Ö֐ÖéŸÖß úºþ­Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ †×¬ÖúÖ·µÖÖÓ¾Ö¸ü ­Öîן֍ú ¾ÖÖ ´ÖÖ­Ö×Ã֍ú ¤ü›ü¯ÖÖ †ÖÖŸÖ ­ÖÖÆüß ŸÖÖê¯ÖµÖÕŸÖ ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ú´Öß ÆüÖêÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß.

Good Governs

ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö (Good Governs)

             ²Ö¤ü»ÖŸµÖÖ •Ö֐Öן֍ú ¯ÖϾÖÖÆüÖ­ÖãÃÖÖ¸ü »ÖÖêú¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö¿ÖÖáÖÖŸÖ ­Ö¾Ö­Ö¾Öß­Ö ×¾Ö“ÖÖ¸ü ¯ÖϾÖÖÆü ˆ¤üµÖÖÃÖ µÖêŸÖ †ÖÆêüŸÖ. ¯Ö׸üÖÖ´Öß ×¤ü¾ÖÃÖëÓפü¾ÖÃÖ »ÖÖêú¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß Ößן֕Öê †×¬Öú ˆÓ“ÖÖ¾ÖŸÖ †ÖÆêüŸÖ. þָüÖ•µÖÖ­ÖÓŸÖ¸ü •Ö¿Öß ÃÖã¸üÖ•µÖÖ“µÖÖ ÃÖӍú»¯Ö­Öê“Öß “Ö“ÖÖÔ ÆüÖêŸÖÖ­ÖÖ ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖê. ŸµÖÖ­ÖãÃÖÖ¸ü ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­ÖÓŸÖ¸ü ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ÃÖӍú»¯Ö­Öê“Öß ×¾Ö¿ÖêÂÖ “Ö“ÖÖÔ ÆüÖêŸÖÖ­ÖÖ †Öœüôæû­Ö µÖêŸÖê. ¸üÖ•µÖ¿ÖÖÃ¡Ö ¾Ö »ÖÖêú¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö µÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÖŸÖ ÃÖ¬µÖÖ ˆ¢Ö´Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö ´ÆüÖ•Öê“Ö ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö ÆüÖ “Öü“Öì“ÖÖ ¯ÖÏ´ÖãÖ ×¾ÖÂÖµÖ †ÖÆêüê.  •ÖÖÖŸÖß»Ö ×¾ÖúÃÖßŸÖ ¾Ö ׾֍úÃÖ­Ö¿Öᯙ ¤êü¿ÖÖŸÖ ÃÖ¬µÖÖ ¯ÖÖ¸ÓüÓ¯ÖÖ¸üߍú ÃÖӍú»¯Ö­Öê¯ÖêÖÖ ­Ö×¾Ö­Ö †ÃÖ»Öê»Öß ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ÃÖӍú»¯Ö­ÖÖ ´ÖÖ­µÖŸÖÖ¯ÖÏÖ¯ŸÖ —ÖÖ»Öß †ÖÆêü.  ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö Æüß ÃÖӍú»¯Ö­ÖÖ †¯ÖÏŸµÖÖÖ׸üŸµÖÖ ¸üÖ•µÖÖ“µÖÖ ×­Ö×´ÖZŸÖ߯ÖÖÃÖã­Ö †Ûß־ÖÖŸÖ †ÖÆêü. êú¾Öôû ן֓Öê ¯ÖÏŸµÖÖ ¯Öύú™üߍú¸üÖ 21 ¾µÖÖ ¿ÖŸÖúÖŸÖ •Ö֐Öן֍úߍú¸üÖÖ“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸Ö¾Ö¸ü —ÖÖ»Öê»Öê פüÃÖæ­Ö µÖêŸÖê. ¾µÖŒŸÖß“Öê þÖÖŸÖÓ¡µÖ †²ÖÖ×¬ÖŸÖ ¸üÆüÖ¾Öê ¾Ö ¾µÖŒŸÖß“µÖÖ •Ö߾֭֍úÖµÖÖÔŸÖ ÃÖ¸üúÖ¸ü­Öê ú´ÖßŸÖ ú´Öß ÆüßցÖê¯Ö ú¸üÖ¾ÖÖ Æüß ˆ¤üÖ¸üߍú¸üÖÖ“Öß »ÖÖêú¿ÖÖÆüß׳ִÖãÖ ³Öæ״֍úÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ×­Ö×´ÖZŸÖß»ÖÖ ÃÖÆüÖµµÖúÖ¸üß šü¸üŸÖ †ÖÆêü. †£ÖÖÔŸÖ •Ö֐Öן֍úߍú¸üÖ, ˆ¤üÖ¸üߍú¸üÖ, Ö֕֐Öߍú¸üÖÖ“µÖÖ ¯ÖÖÀ¾ÖÔ³Öæ´Öß¾Ö¸ü ú»µÖ֝֍úÖ¸üß ¸üÖ•µÖÖŸÖᯙ ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ¾µÖ¾ÖãÖê“Öê ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö Æêü †Ö¬Öã׭֍ú ¹ý¯Ö †ÖÆêü.

         1989 »ÖÖ •Ö֐Öן֍ú ²ÖÑӍêú­Öê †Æü¾ÖÖ»ÖÖŸÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÏ£Ö´Ö ( Governance )  ÆüÖ ¿Ö²¤ü¯ÖϵÖÖêÖ êú»ÖÖ. ¯Öãœêü 1990 ­ÖÓŸÖ¸ü ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö Æüß ÃÖӍú»¯Ö­ÖÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖ “Ö“ÖêZŸÖ †Ö»Öß. 1992 »ÖÖ ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ —ÖÖ»Ö껵ÖÖ " Good Governace & Development " †Æü¾ÖÖ»ÖÖŸÖ •Ö֐Öן֍ú ²ÖÑӍêú­Öê ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ×¾ÖßÖéŸÖ “Ö“ÖÖÔ êú»Öß.

            ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ´ÆüÖ•Öê úÖµÖ \

            ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ( Good Governance ) ÆüÖ ¿Ö²¤ü ' ÃÖã ' ( Good ) + "¿ÖÖÃÖ­Ö" Governance µÖÖ ¤üÖê­Ö ¿Ö²¤ÓüÓÖ“ÖÖ ×´Öôæû­Ö ŸÖµÖÖ¸ü —ÖÖ»Öê»ÖÖ †ÖÆêü.µÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ “ÖÖӐֻÖê ¿ÖÖÃÖ­Ö †ÃÖÖ †ÖÆêü. ²Ö¤ü»ÖŸµÖÖ ÃÖÓ¤ü³ÖÖÔŸÖ, ÃÖ¸üúÖ¸ü (Governance )  †Ö×Ö ¿ÖÖÃÖ­Ö (Governance )  †ÃÖÖ ³Öê¤ü êú»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê.ÃÖ¸üúÖ¸ü Æêü ¸üÖ•ÖÖ“µÖÖ ¾µÖ¾ÖãÖê“Öê †Öî¯Ö“ÖÖ׸üú ¯ÖÏןִÖÖ­Ö †ÃÖŸÖê. ŸÖ¸ü ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ´Ö¬µÖê ŸµÖÖ †Öî¯Ö“ÖÖ׸üú ‘Ö™üúÖÓ“Öê ¯Ö׸ü“Ö»Ö­Ö ¾Ö •Ö­ÖŸÖê¯ÖÏ×ŸÖ †Ã֝ÖÖ·µÖÖ †­ÖÖî¯Ö“ÖÖ׸üú ²ÖÖ²ÖàÓ“Öê ÃÖÓ¤ü³ÖÔÆüß †×³Ö¯ÖÏêŸÖ †ÃÖŸÖÖŸÖ.

            ´ÖÖ­Ö¾Öß ×¾ÖúÖÃÖ †Æü¾ÖÖ»Ö:- 2002 “µÖÖ ´ÖÖ­Ö¾Öß ×¾ÖúÖÃÖ †Æü¾ÖÖ»ÖÖ­ÖãÃÖÖ¸ü ' ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ' ´ÆüÖ•Öê úÖµÖ \ µÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ ‹ú ˆ¢Ö¸ü ­ÖÖÆüß. ŸÖ¸ü ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ÃÖÓãÖÖÓ­Öß †Ö×Ö ×­ÖµÖ´ÖÖÓ“Öß •ÖÖßÖßŸÖ •ÖÖÃŸÖ ¯Ö׸üÖִ֍úÖ¸üúŸÖÖ, ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖßZ¯ÖÖÖ, •Ö­ÖÃÖÆü³ÖÖא֟¾Ö, ˆ¢Ö¸ü¤üÖ×µÖŸ¾Ö ¯ÖãÖÔŸÖ: •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß †Ö×Ö úÖµÖªÖ“Öê ¸üÖ•µÖ Æêü ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öê ´ÖãµÖ ‘Ö™üú ´ÖÖ­Ö»Öê •ÖÖŸÖÖŸÖ.

            ×¾Ö¾Öêú “ÖÖê¯ÖÏÖ µÖÖÓ“µÖÖ ´ÖŸÖê:-  ' ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ´ÆüÖ•Öê ×­Ö. ÃÖÓפü¬Ö¯ÖÖê ´Öæ»Ö³ÖãŸÖ, ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ´Öã»µÖ ¿ÖÖê¬ÖÖê †Ö×Ö ŸµÖÖ“ÖÖ ¯ÖÖšü¯Öã¸üÖ¾ÖÖ ú¸üÖê ÆüÖêµÖ.'

            ¯Öî.¯ÖÖ­ÖÓ¤üߍú¸üÖ µÖÖÓ“µÖÖ ´ÖŸÖê:- ' ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ´ÆüÖ•Öê †¿Öß ¾µÖ¾ÖãÖÖ ÆüÖêµÖ •µÖÖ ×šüú֝Öß »ÖÖêúÖÓ“Öê •Öß¾Ö­Ö ¿ÖÖÓŸÖŸÖÖ¯ÖãÖÔ, ׿Ößֲ֬¤ü, ¯ÖϐÖןֿÖᯙ ¾Ö ÃÖÆü³ÖÖÖ ¤ü¿ÖÔ׾֝ÖÖ¸êü †ÖÆêü '.

            ‹Óú¤ü¸ü ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö Æêü †­Öêú †Ö¤ü¿ÖÖÔ¾Ö¸ü †ÖÓ¬ÖÖ¸üßŸÖ †ÃÖŸÖê. •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ †×¬Öú •Ö¾Öôû •Ö֝ÖÖ¸êü †ÃÖê ¿ÖÖÃÖ­Ö †ÖÆêü. •µÖÖŸÖ •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ †¯ÖêÖÖ †×¬Öú ¯ÖϳÖÖ¾Ö߯֝Öê ¾Ö ¯Ö׸üÖִ֍úÖ¸üú¸üߟµÖÖ •Ö֝Öæ­Ö ‘ÖêŸÖÖ µÖê‰ú ¿ÖúŸÖÖŸÖ ¾Ö ŸµÖÖÃÖÖšüß †×¬Öú  •Ö­ÖŸÖÖ׳ִÖãÖ ÆüÖê‰ú­Ö úÖµÖÔ êú»Öê •ÖÖŸÖê.

       ³ÖÖ¸üŸÖÖÃÖÖ¸üµÖÖ  »ÖÖêú¿ÖÖÆüß  ¾Ö ²ÖÆãü×¾Ö×¾Ö¬Ö ¾Öî׿Ö™üµÖê †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖ •Ö­Öú»µÖÖÖ †Ö×Ö ¤êü¿ÖÖ“Öß ÃÖã¾µÖ¾ÖãÖÖ µÖÖ ¥ü™üß­Öê ‹ú ú×™ü²Ö¬¤ü, ãú¿Ö»Ö, ‡´ÖÖ­Ö¤üÖ¸ü †Ö×Ö ÃÖÖ´Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö ×­Ö×´ÖZŸÖß  ÆüÖ ‹ú´Öê¾Ö ¯ÖµÖÖÔµÖ †ÖÆêü. ˆ¤üÖ¸üߍú¸üÖ, Ö֕֐Öߍú¸üÖ, •Ö֐Öן֍úߍú¸üÖÖ“ÖµÖÖ ­Ö¾Öß­Ö ´Ö֐ÖÖÔ´Öãôêû ¤êü¿ÖÖŸÖᯙ •Ö­ÖŸÖêŸÖ ‹ú ­Ö¾Ö“ÖîŸÖ­µÖ ¾Ö ˆŸÃÖÖÆü ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»ÖÖ †ÖÆêü. ¤êü¿Ö “ÖÖ»Ö׾֝µÖÖÃÖÖšüß ¸üÖ•µÖ, ÃÖ¸üúÖ¸ü †ÖÛÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö µÖÖ ×ŸÖ­Æüß ²ÖÖ²ÖàÓ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ †ÖÆêü.  ¯Ö¸ÓüÓŸÖã ¸üÖ•µÖ ú¿ÖÖ Ã¾Ö¹ý¯ÖÖ“Öê †ÖÆêü.  ÃÖ¸üúÖ¸ü †ÖÛÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö ú¿ÖÖ¯ÖύúÖ¸êü úÖµÖÔ ú¸üßŸÖ †ÖÆêüŸÖ, µÖÖ¾Ö¹ý­Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü “ÖÖӐֻÖê úß ¾ÖÖ‡Ô™ü Æêü šü¸ü×¾Ö»Öê •ÖÖŸÖê.  ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ´ÆüÖ•Öê“Ö •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ú»µÖ֝ÖÖÃÖÖšüß úÖµÖÔ ú¸üÖÖ¸êü ¿ÖÖÃÖ­Ö ÆüÖêµÖ. 

ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ¾Öî׿Ö™üµÖê :- •Ö֐Öן֍ú ²ÖÑӍêú“µÖÖ ´ÖŸÖê ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ÖÖ»Öᯙ ¾Öî׿Ö™üµÖê :-

1)      ¸ü֕֍úßµÖ •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß

2)     •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß »ÖÖêú¿ÖÖÆüß

3)     úÖµÖԁִ֟ÖÖ

4)     ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖԍúŸÖÖ

5)     ¯Ö׸üÖִ֍úÖ¸üŸÖÖ

6)     þÖÖŸÖÓ¡µÖÖ“Öß ˆ¯Ö»Ö²¬ÖŸÖÖ

7)    »ÖÖêúÖÓ“Öß ÃÖ¢ÖÖ

8)     †­Öã¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸ´Öú ­Ö֐Ö׸üú

9)     ´ÖÖ×ÆüŸÖß“Öß ˆ¯Ö»Ö²¬ÖŸÖÖ

10) ÃÖ´ÖÖ•Ö ¾Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü µÖÖÃÖ ÃÖÆüúÖµÖÔ

            ¯ÖÏÖ“Öß­Ö úÖôûÖŸÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ“Ö †Ö¤ü¿ÖÔ ¸üÖ•µÖ ؍ú¾ÖÖ ¸üÖ´Ö¸üÖ•µÖ ´ÆüÖæ­Ö †ÖêôûÖ»Öê •ÖÖ‡Ô.  ¿ÖÖÃÖ­Ö úÖêÖŸÖêÆüß †ÃÖÖê ŸµÖÖÓ­Öß •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö­Öߍú ×ÆüŸÖÖÃÖÖšüß úÖµÖÔ ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê.  †¿Öß †¯ÖêÖÖ †ÃÖŸÖê. ¿ÖÖÃÖ­Ö֍ú›êü ¤ÓüÓ›ü¿ÖŒŸÖßµÖãŒŸÖ ÃÖÖ´Ö£µÖÔ †ÃÖŸÖê.  µÖÖ ÃÖÖ´Ö£µÖÖÔ“µÖÖ ²ÖôûÖ¾Ö¸ü ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ¯ÖϳÖÖ¾Öß †ÖÛÖ ãú¿Ö»Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê µÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ«üÖ¸êü ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“Öê •Öß¾Ö­Ö´ÖÖ­Ö ˆÓ“Ö־֝Öê, ×¾Ö¾Ö᪙ ÃÖÓãÖÖÓ­ÖÖ úÖµÖ¤êüÛ¿Ö¸ü ²Öîšüú ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ú¹ý­Ö ¤êüÖê •Ö­ÖŸÖê»ÖÖ ´ÖÖÆüߟÖß ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ú¸üµÖÖ“ÖÖ †Û¬ÖúÖ¸ü ¤êüÖê, †Ö¯Ö»Öê ×¾Ö“ÖÖ¸ü †Û³Ö¾µÖŒŸÖ ú¸üµÖÖ“Öê þÖÖŸÖÓ¡µÖ ¤êüÖ, ú´ÖÔ“ÖÖ¸üÖÓ“Öß ˆŸ¯ÖÖ¤ü­Ö Ö´ÖŸÖÖ ¾ÖÖœü׾֝Öê,³ÖΙüÖ“ÖÖ¸ü ú´Öß ú¸üÖê, ÃÖ¢Öê“ÖÖ ¤ãü¹ý¯ÖµÖÖêÖ ­Ö ú¸üÖê, ‡Ô - Öü¾ÆÔü­ÃÖ¾Ö¸ü †Ö¬ÖÖ¸üßŸÖ ­Ö֐Ö׸üú †ÖÛÖ ÃÖ¸üúÖ¸ü µÖÖÓ“µÖÖÓŸÖ ÃÖãÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ¯ÖÏãÖÖ×¯ÖŸÖ ú¸üÖê †Öפü ²ÖÖ²Öß ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ †Ö¾Ö¿µÖú ´ÖÖ­Ö»µÖÖ •ÖÖŸÖÖŸÖ. 

            †Ö¬Öã׭֍ú úÖôûÖŸÖ ¸üÖ•µÖúÖ¸ü³ÖÖ¸ü ú¸üÖÖ·µÖÖ úÖÆüß ¾µÖŒŸÖàÓ­Öß ÃÖ¢Öê“ÖÖ ¤ãü¹ý¯ÖµÖÖêÖ ú¸üµÖÖÃÖ ÃÖã¸ü¾ÖÖŸÖ êú»Öß.  úÖµÖªÖ‹ê¾Ö•Öß ´Ö­Ö´ÖÖ­Öß ¸üÖ•µÖúÖ¸ü³ÖÖ¸ü êú»ÖÖ.  ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü, »ÖÖ“Ö»Öã“Ö¯ÖŸÖ, ØÆüÃÖÖ, ¿ÖÖêÂ֝Ö, Ö™ü²ÖÖ•Öß“Öê ¸ü֕֍úÖ¸üÖ, ÖãÓ›üÖÓ“µÖÖ ÆüÖŸÖÖŸÖᯙ ¿ÖÖÃÖ­Ö ¸ü֕֍úÖ¸üÖÖŸÖᯙ Öã­ÆêüÖÖ¸üß, ­Öîן֍ú ´Ö㻵ÖÖÓ“Öê —ÖÖ»Öê»Öê †´Öã»µÖ­Ö †¿ÖÖ †­Öêú ²ÖÖ²ÖàÓ´Öãôêû ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖ´ÖÖê¸ü †­Öêú ÃÖ´ÖõÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»µÖÖ †ÖÆêüŸÖ.  ŸµÖÖÓ“µÖÖ µÖÖ úÖµÖÖÔ´Öãôêû ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖ †­ÖÖ“ÖÖ¸ü, ÖÖëÓ¬Öôû, ²ÖêÛ¿ÖßÖ, †¸ü֕֍úŸÖê“ÖßÛÃã֟Öß , ØÆüÃÖÖ, ÆüŸµÖÖ, ŸÖÖê›ü±úÖê›ü †Ö¤üß ‘Ö™ü­ÖÖ ×­ÖŸµÖÖ­Öê ÃÖ¾ÖÔ¡Ö ‘Ö›üŸÖÖÓ­ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖŸÖ. ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ µÖÖ úÖµÖÖÔ¾Ö¸ü ­µÖÖµÖÖ»ÖµÖ֍ú›æü­ÖÆüß ™üߍúÖ êú»Öß Öê»Öß.  ÃÖ´ÖŸÖê¾Ö¸ü †Ö¬ÖÖ¸üßŸÖ »ÖÖêú¿ÖÖÆüß ¾Ö ¬Ö´ÖÔ×­Ö¸ü¯ÖêÖŸÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üµÖÖÃÖ ¿ÖÖÃÖ­Ö úÖÆüß †Ó¿Öß †¯ÖµÖ¿Öß šü¸ü»Öê †ÖÆêüŸÖ.  ´ÆüÖæ­Ö“Ö ¤êü¿ÖÖŸÖ ­ÖÖ»Ö¾ÖÖ¤üµÖÖÓ“Öß ÃÖ´ÖõÖÖ , ¤üÆü¿Ö¤ü¾ÖÖ¤üµÖÖÓ“Öß ÃÖ´ÖõÖÖ , ‘ÖãÃ֏ÖÖê¸üß , ¯ÖÏÖÓŸÖßµÖ ¾Ö ÃÖÖÓ¯ÖϤüÖµÖߍú ÃÖ´ÖõÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»µÖÖ­Öê »ÖÖêú¿ÖÖÆüß ÃÖ´ÖÖê¸ü †­Öêú ¯ÖÏ¿­Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ.  ´ÆüÖæ­Ö †Ö¬Öã׭֍ú úÖôûÖŸÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ÃÖӍú»¯Ö­ÖÖ ÃÖ¾ÖÔ¡Ö “ÖדÖÔ»Öß •ÖÖŸÖ †ÖÆêü µÖÖŸÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ¤êü¿ÖÖ“µÖÖ ÃÖÖ´ÖÖ•Öߍú ¾Ö †ÖÛ£Ô֍ú ׾֍úÖÃÖÖÃÖÖšüß ÃÖ¢Öê“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ. ŸÖÃÖê“Ö ¤êü¿ÖÖÃÖ´ÖÖê¸üß»Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Ö껵ÖÖ †­Öêú ÃÖ´ÖõÖÖÓ­ÖÖ ŸÖÖëÓ›ü ¤êüµÖÖÃÖÖšüß •Ö­ÖŸÖêŸÖ •Ö֐ÖéŸÖß ú¸üÖ¾Öß.  •ÖêÖê ú¹ý­Ö ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö׭֍ú ×ÆüŸÖ ÃÖÖ¬µÖ ú¸üµÖÖŸÖ ÃÖ¢Öê»ÖÖ µÖ¿Ö ×´Öôæû ¿Öêú»Ö.  ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ ­µÖÖµÖ †¯ÖêÖßŸÖ †ÖÆêü.  ¯»Öê™üÖꓵÖÖ ´ÖŸÖê, ' ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ´ÆüÖ•Öê ­µÖÖµÖÖ¾Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ ¿ÖÖÃÖ­Ö ÆüÖêµÖ '.  ´ÖÆüÖ³ÖÖ¸üŸÖÖ“µÖÖ ¿ÖÖÓŸÖ߯־ÖÖÔŸÖ ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“ÖÖ ¯ÖÖµÖÖ ¬Ö´ÖÖÔ¾Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ ´ÖÖ­Ö»ÖÖ Öê»ÖÖ †ÖÆêü.  †»ÖꌗÖÖÓ›ü¸ü ¯ÖÖê¯Ö“µÖÖ ´ÖŸÖê,  ŸÖê“Ö ¿ÖÖÃÖ­Ö “ÖÖӐֻÖê †ÃÖæ ¿ÖúŸÖê, •Öê£Öᯙ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö “ÖÖӐֻÖê †ÖÆêü.  ´ÖÆüÖŸ´Ö֐ÖÖÓ¬ÖàÓ“µÖÖ ´ÖŸÖê, ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö µÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ ¸üÖ´Ö¸üÖ•µÖ ÆüÖêµÖ. ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö µÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ •Öß¾Ö­ÖÖŸÖ ú´ÖßŸÖ ú´Öß ÆüßցÖê¯Ö ú¸üÖ¾ÖÖ †ÃÖê ¾µÖŒŸÖß¾ÖÖ¤üß ×¾Ö“ÖÖ¸ü¾ÖÓŸÖ ´ÖÖ­ÖŸÖÖŸÖ. 

ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ¯ÖÖ¿¾ÖÔ³Öã´Öß  :-

            ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ÃÖӍú»¯Ö­ÖÖ ­Ö¾Öß­Ö ­ÖÖÆüß .  ¯ÖÏÖ“Öß­Ö úÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ­Ö ŸÖß †ÃŸÖߟ¾ÖÖŸÖ †ÖÆêü.  ¯ÖÏÖ“Öß­Ö ÖÏߍú ­ÖÖ¸ü ¸üÖ•µÖÖŸÖ ¯»Öê™üÖê­Öê †Ö¯Ö»µÖÖ ×¸ü¯Ö²»Öߍú µÖÖ ÖÏÓ£ÖÖŸÖ †Ö¤ü¿ÖÔ ¸üÖ•µÖÖ“Öß ú»¯Ö­ÖÖ ´ÖÖÓ›ü»Öß.  µÖÖ †Ö¤ü¿ÖÔ ¸üÖ•µÖÖŸÖ  ¸üÖ•ÖÖ ÆüÖ ŸÖŸ¾Ö–Ö †ÃÖÖ¾ÖÖ.  •µÖÖ ŸÖŸ¾Ö–Ö ¸üÖ•ÖÖ“µÖÖ ÆüÖŸÖÖŸÖ ÃÖ¢ÖÖ †ÃÖê»Ö ŸÖÖê ¾µÖŒŸÖß ãú¿Ö»Ö, –ÖÖ­Öß ¾Ö þÖÖ£ÖÔ×Æü­Ö †ÃÖÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ.  ¤êü¿ÖÖ“ÖÖ ¸üÖú ¤êü¿ÖÖ“ÖÖ ³ÖÖú ÆüÖê‰ú ­ÖµÖê ´ÆüÖæ­Ö ¯»Öê™üÖê­Öê ¸üÖ•µÖúŸµÖÖÕÓÃÖÖšüß ÃÖÖ´µÖ¾ÖÖ¤üÖ“Öß ÃÖӍú»¯Ö­ÖÖ ´ÖÖÓ›ü»Öß.  µÖÖ ÃÖÖ´µÖ¾ÖÖ¤üÖŸÖ ¸üÖ•ÖÖ»ÖÖ ÃÖÓ¯Ö¢Öß ¾Ö áÖß ²ÖÖôûÖµÖÖ“ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü ­ÖÃÖê.  µÖÖ ˆ»Ö™ü, ¸üÖ•µÖúŸÖÖÔ †–ÖÖ­Öß †ÖÛÖ Ã¾ÖÖü£Öá ¾µÖŒŸÖß“µÖÖ ÆüÖŸÖÖŸÖ ÃÖ¢ÖÖ Ö껵ÖÖÃÖ ¤ê¿ÖÖ“ÖÖ ×¾ÖúÖÃÖ ÆüÖꝵÖÖ‹ê¾Ö•Öß ×¾Ö­ÖÖ¿Ö †™üôû †ÖÆêü. •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ú»µÖ֝ÖÖÃÖÖšüß ¿ÖÖÃÖ­Ö Æêü “ÖÖӐֻµÖÖ ¾µÖŒŸÖß“µÖÖ ÆüÖŸÖß †Ã֝Öê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.  ÖãÖß, –ÖÖ­Öß, ۿցÖߟÖ, ŸÖŸ¾Ö–Ö ¸üÖ•ÖÖ“µÖÖ ÆüÖŸÖß ÃÖ¢ÖÖ †ÃÖ»µÖÖÃÖ ¤êü¿ÖÖŸÖ ­µÖÖµÖ ¯ÖÏãÖÖ×¯ÖŸÖ ÆüÖê‰ú ¿Öêú»Ö.  Æêü ­µÖÖµÖÖ¾Ö¸ü †Ö¬ÖÖ¸üßŸÖ ¸üÖ•µÖ ´ÆüÖ•Öê“Ö ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ÆüÖêµÖ †ÃÖê ¯»Öê™üÖê“Öê ´ÖŸÖ ÆüÖêŸÖê.

            ¯ÖÏÖ“Öß­Ö ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¬ÖÖ´Ößԍú ÖÏÓ£ÖÖŸÖ ˆ¤üÖ. ¸üÖ´Öֵ֝Ö, ´ÖÆüÖ³ÖÖ¸üŸÖ ( ¿ÖÖÓŸÖ߯־ÖÖÔŸÖᯙ †­Öãšü­Ö ¯Ö¾ÖÖÔŸÖ), ¿ÖãÎúÖ“ÖÖµÖÖÕÓ“µÖÖ ×­ÖŸÖßÃÖÖ¸ü µÖÖ ÖÏÓ£ÖÖŸÖ, ¯ÖÖ۝֭Öß“µÖÖ †Â™üÖ¬µÖÖµÖß µÖÖ ³Ö֐ÖÖŸÖ ŸÖÃÖê“Ö úÖî™ÓüÓ»ÖꓵÖÖ †£ÖÔ¿ÖÖáÖÖŸÖ ˆ¢Ö´Ö ¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ¾ÖÖÔ­Ö †Ö»Öê»Öê †ÖÆêü.   µÖÖ ¬Ö´ÖÔ ÖÏÓ£ÖÖŸÖ ¬Ö´ÖÔ †ÖÛÖ ¸ü֕֍úÖ¸üÖ µÖÖÓ“Öß ÃÖÖӐ֛ü ‘Öֻ֝µÖÖŸÖ †Ö»Öß †ÖÆêü.  ¬Ö´ÖÖÔ“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸üÖ¾Ö¸ü êú»µÖÖ •Ö֝ÖÖ·µÖÖ ¸ü֕֍úÖ¸üÖÖ»ÖÖ ŸµÖÖÓ­Öß ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.  ¸üÖ•ÖÖ­Öê ¸üÖ•µÖúÖ¸ü³ÖÖ¸üú¸üŸÖÖÓ­ÖÖ Øú¾ÖÖ ­µÖÖµÖ ¤êüŸÖÖÓ­ÖÖ ¬ÖÖ×´Öԍú ŸÖŸ¾ÖÖÓ“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸üÖ¾Ö¸ü úÖµÖÔ ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê.

            úÖî™üß»µÖÖÓ­Öê †Ö¯Ö»µÖÖ †£ÖÔ¿ÖÖÃ¡Ö µÖÖ ÖÏÓ£ÖÖŸÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ †×ŸÖ¿ÖµÖ ´ÖÆüŸ¾Ö פü»Öê †ÖÆêü.  úÖî™üàÓ»µÖÖ“µÖÖ ´ÖŸÖê, •Ö¸ü ¸üÖ•ÖÖ ÃÖÓ¯Ö®Ö †ÃÖê»Ö ŸÖ¸ü ¯ÖÏ•ÖÖ ÃÖÓ¯Ö®Ö †ÃÖŸÖê.   ¸üÖ•ÖÖ “ÖÖ׸ü¡µÖ¾ÖÖ­Ö †ÃÖê»Ö ŸÖ¸ü ¯ÖÏ•ÖÖÆüß “ÖÖ׸ü¡µÖ¾ÖÖ­Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖê‰ú ¿ÖúŸÖê.  •Ö¸ü ¸üÖ•ÖÖ ˆ¤üµÖÖêÖß ¾Ö –ÖÖ­Öß †ÃÖ»µÖÖÃÖ ŸÖê“Ö ÖãÖ ¯ÖÏ•ÖêŸÖÆüß ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖêŸÖÖŸÖ.  ŸÖÃÖê“Ö ¸üÖ•ÖÖ ÆüÖ ×¾Ö»ÖÖÃÖß ¾Ö “ÖÖ׸ü¡µÖ×Æü­Ö †ÃÖ»µÖÖÃÖ ¯ÖÏ•ÖÖÆüß ŸÖ¿Öß“Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖê‰ú ¿ÖúŸÖê.  ´ÆüÖæ­Ö úÖî™üàÓ»µÖÖ­Öê †£ÖÔ¿ÖÖáÖßµÖ ÖÏÓ£ÖÖ“µÖÖ ¯Ö×Æü»µÖÖ ¾Ö “ÖÖÖÖ ³Ö֐ÖÖŸÖ ˆ¢Ö´Ö ¿ÖÖÃ֍úÖÃÖÖšüß †Ö¾Ö¿µÖú †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ²ÖÖ²Öß ÃÖÖӐÖߟֻµÖÖ †ÖÆêüŸÖ.  ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ­ÖêÆü´Öß“Ö ÃÖŸÖüÔú ¾Ö •Ö֐ֹý±úú †ÃÖÖ¾Öê.  ¿ÖÖÃ֍úÖ“Öê úŸÖÔ¾µÖ †ÖÆêü úß, †Ö¯Ö»µÖÖ ×¤ü­Ö“ÖüµÖìŸÖᯙ šü¸üÖ׾֍ú ¾ÖêôêêŸÖ •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ÃÖ´ÖõÖÖÓÃÖÖšüß ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ ¤êüµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ. ¿ÖÖÃ֍úÖ­Öê ¯ÖÏ•Öê»ÖÖ ÃÖÖŸÖŸµÖÖ­Öê ³Öê™ü»Öê ¯ÖÖ×Æü•Öê.  ¤êü¿ÖÖŸÖᯙ ¯ÖÏ•Öê»ÖÖ Öã¿Ö šêü¾ÖµÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­Ö ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ.  †­µÖ •Ö­ÖŸÖÖ ×­Ö¸üÖ¿Ö ¾Ö ÆüŸÖÖ¿Ö ÆüÖêŸÖê.  †¿ÖÖ ¾µÖŒŸÖß ÎúÖÓŸÖß êú»µÖÖÛ¿Ö¾ÖÖµÖ ¸üÖÆüŸÖ ­ÖÖÆüß ´ÆüÖæ­Ö ¿ÖÖÃ֍úÖ­Öê †Ö¯Ö»Öß úÖ´Öê ­ÖÖêú¸ü¾ÖÖÖÔ“µÖÖ ÆüÖŸÖß ­Ö ¤êüŸÖÖ úÖÆüß úÖ´Öê þ֟Ö:ú›êü šêü¾ÖÖµÖ¾ÖÖÃÖ Æü¾Öß.  ¿ÖÖÃ֍úÖ“Öê úŸÖÔ¾µÖ •Ö­ÖÃÖê¾ÖÖ Æêü †ÖÆêü.  •Ö­ÖŸÖê“Öê ú»µÖÖÖ Æêü“Ö ¿ÖÖÃ֍úÖ“Öê ¬µÖêµÖ †ÃÖÖ¾ÖêŸÖ.  ‹ú ׯ֟ÖÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ¯Öã¡ÖÖ“Öß •Ö¿Öß  ¸üÖÖ ú¸üŸÖÖê ŸÖ¿Öß“Ö ¸üÖÖ ‹úÖ ¸üÖ•ÖÖ­Öê †Ö¯Ö»µÖÖ ¯ÖÏ•Öê“Öß ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öß.  ¯ÖÏ•ÖꓵÖÖ ÃÖãÖÖŸÖ“Ö †Ö¯Ö»Öê ÃÖãÖ ´ÖÖ­ÖÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê.  »ÖÖêú¿ÖÖÆüß ¿ÖÖÃÖ­Ö ¯ÖϝÖÖ»ÖßŸÖ ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö­Öߍú ÆüßŸÖ ´ÖÆüŸ¾ÖÖ“Öê †ÃÖŸÖê.  ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ²ÖÆãü•Ö­Ö ×ÆüŸÖÖµÖ ¾Ö ²ÖÆãü•Ö­Ö ÃÖãÖÖµÖ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ.  ¯Ö¸ÓüÓŸÖ㠆׻֍ú›ü“µÖÖ úÖôûÖŸÖ »ÖÖêú ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ ­ÖÖîú¸ü¾ÖÖÖÕÓ“Öß Ææüæú´Ö¿ÖÖÆüß ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Öß.  ÃÖ¢ÖÖÛ¬Ö¿ÖÖÓ“Öß ´Ö­Ö´ÖÖ­Öß ÃÖã¹ý—ÖÖ»Öß.  ¯Ö׸üÖÖ´Ö Ã¾Ö¹ý¯Ö †­Öêú ÃÖ´ÖõÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»µÖÖ­Öê ¯Öã­ÆüÖ ‹ú¤üÖ •Ö֐֟Öߍú ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸ü ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ †³µÖÖÃÖÖ»ÖÖ ÃÖã¹ý¾ÖÖŸÖ —ÖÖ»Öß.  •Ö֐֟Öߍú ßָüÖ¾Ö¸ü ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ÃŸÖ¸üÖ¾Ö¸ü ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ ÃÖã¬ÖÖ¸üÖÖ ú¸üµÖÖÃÖÖšüß †­Öêú †³µÖÖÃ֍úÖÓ­Öß †Ö¯Ö»Öß ´ÖŸÖê ­ÖÖëÓ¤ü×¾Ö»Öß.  1992 “µÖÖ  •Ö֐֟Öߍú ²ÖÑӍêú“µÖÖ †Æü¾ÖÖ»ÖÖŸÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ×¾Ö“ÖÖ¸ü ´ÖÖÓ›ü»ÖÖ Öê»ÖÖ.   1997 ­ÖÓŸÖ¸ü •Ö֐֟Öߍúߍú¸üÖ , Ö֕֐Öߍú¸üÖ ¾Ö ˆ¤üÖ¸üߍú¸üÖÖ“µÖÖ µÖÖ µÖãÖÖŸÖ ×¾Ö¿¾Ö׾֍úÖÃÖ †Æü¾ÖÖ»ÖÖŸÖ ¸üÖ•µÖÖ“Öß ¯ÖϳÖÖ¾Ö Ö´ÖŸÖÖ ¾ÖÖœüÖ¾Öß µÖÖÃÖÖšüß †Ö£Ößԍú ׾֍úÖÃÖÖ»ÖÖ ´ÖÆüŸ¾Ö ¤êüµÖÖŸÖ †Ö»Öê.  †ÖÛ£Öԍú ˆ¤üÖ¸üߍú¸üÖÖ´Öãôêû •ÖÖÖŸÖᯙ †­Öêú ¸üÖ™üÒÖÓ­ÖÖ ú•ÖÖÔ“Öß †¾Ö¿µÖúŸÖÖ ³ÖÖÃÖæ »Ö֐ֻÖß.  µÖÖ ú•ÖÔ ´ÖÓ•Öæ¸üßÃÖÖšüß †ÓŸÖ¸üÖ™üÒßµÖ ´Öã¤ÎüÓ֍úÖê¿Ö µÖÖÓ­Öß ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ ´ÖÖ¯Ö¤ÓüÓ›ü ´ÖÖ­Ö»Öê.  ´ÆüÖæ­Ö †Ö¬Öã׭֍ú úÖôûÖŸÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ ´ÖÆüŸ¾Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ —ÖÖ»Öê.

¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß Ö´ÖŸÖÖ ¾ÖÖœü¾ÖµÖÖÃÖÖšüß ×¾Ö¿¾Ö²Öэêú­Öê êú»Öê»Öß Û¿Ö±úÖ¸üÃÖ  :-

             1977 ´Ö¬µÖê ×¾Ö¿¾Ö²ÖÑӍêú­Öê †×¾ÖúÃÖßŸÖ ¸üÖ•µÖÖŸÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Öê»Öß ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö׭֍ú ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß †úÖµÖԁִ֟ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸üÖŸÖ ‘Öê‰ú­Ö ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ ÃÖã¬ÖÖ¸üÖÖ ‘Ö›ü¾Öæ­Ö †ÖÖµÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê úÖÆüß ˆ¯ÖÖµÖ ÃÖã“Ö×¾Ö»Öê ŸÖê ˆ¯ÖÖµÖ ¯Öãœüᯙ ¯ÖÏ´Ö֝Öê  :-

1)       ¸üÖ•µÖÖ“Öß ¯ÖϳÖÖ¾Ö׿ֻ֟ÖÖ ¾ÖÖœü׾֝Öê:-  †ÓŸÖÖÔŸÖ ¸üÖ•µÖÖŸÖᯙ ´Ö֐֝µÖÖ ¯ÖãÖÔ ú¸üµÖÖ“Öß ¸üÖ•µÖÖ“Öß †ÃÖ»Öê»Öß Ö´ÖŸÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸üÖŸÖ ‘µÖÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öß.  ŸÖÃÖê“Ö •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ×ÆüŸÖÖÃÖÖšüß ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê †Ö¯Ö»µÖÖ ¯ÖÏÖ£Ö״֍ú úÖµÖÖÔ¾Ö¸ü »ÖÖ ëúÓ¤üÎßŸÖ ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê.

2)     ¸üÖ•µÖÖ­Öê †Ö¯Ö»Öß Ö´ÖŸÖÖ †ÖêôûÖÖ¾Öß-  úÖµÖ¤üµÖÖ“Öê ¸üÖ•µÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üÖ¾Öê. ¤êü¿ÖÖŸÖ †ÖÛ£Öԍú ÛãָüŸÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üÖ¾Öß.  ۿց֝Ö, †Ö¸üÖꐵÖ, ¯Ö׸ü¾ÖÆü­Ö µÖÖÃÖÖ¸üµÖÖ ¯ÖÏÖ£Ö״֍ú ÃÖê¾ÖÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¹ý­Ö ¤üµÖÖ¾µÖÖŸÖ.  ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖᯙ ´Ö×Æü»ÖÖ †»¯ÖÃÖӏµÖÖӍú µÖÖÃÖÖ¸üµÖÖ †×¾ÖúÃÖßŸÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“Öê ÃÖÓ¸üÖÖ ú¸üÖ¾Öê.  ²Öê¸üÖê•ÖÖÖ¸üß ¤üÖ¸üß¤ÎµÖ µÖÖÃÖÖÓ¸üµÖÖ ÃÖ´ÖõÖÖ ÃÖÖê›ü¾ÖµÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­Ö ú¸üÖ¾ÖÖ. ¤êü¿ÖÖ“µÖÖ †ÖÛ£Öԍú ׾֍úÖÃÖÖÃÖÖšüß ×­ÖµÖÖê•Ö­Ö, †Öî¤üµÖÖêא֍ú ׾֍úÖÃÖ, ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö׭֍ú Öê¡Ö µÖÖÓ“ÖÖ ×¾ÖúÖÃÖ ú¸üÖ¾ÖÖ.  Ö֕֐Öߍú¸üÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ׍ÎúµÖêŸÖ ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖԍúŸÖÖ †ÖÖÖ¾Öß. 

3)     ¸üÖ•µÖÖ“Öß ÃÖÓãÖÖŸ´Öú Ö´ÖŸÖÖ ¾ÖÖœü¾ÖµÖÖÃÖÖšüß ¯Öϵ֟­Ö ú¸üÖê. ŸµÖÖÃÖÖšüß úÖµÖ¤êü´ÖÓ›üôû, úÖµÖԍúÖ¸üß´ÖÓ›üôû, ¾Ö ­µÖÖµÖ´ÖÓ›üôû µÖÖÓ­ÖÖ Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö šêü¾Öæ­Ö µÖÖÓ“Öß ÃÖ¢ÖÖ ÃÖÓŸÖã»ÖßŸÖ ÃÖ֬֝µÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­Ö ú¸üÖ¾ÖÖ.  þ֟ÖÓ¡Ö, ×­Ö:¯ÖÖ¯ÖÖŸÖ߯֝Öê ­µÖÖµÖ¤êüŸÖÖ µÖÖ¾ÖÖ µÖÖÃÖÖšüß ­µÖÖµÖ´ÖÓ›üôû þ֟ÖÓ¡Ö šêü¾ÖµÖÖŸÖ µÖÖ¾Öê. ‘Ö™ü­Öê¿Öß ÃÖãÃÖÓÖŸÖ ­ÖÃÖ»Öê»Öê úÖµÖ¤êü ¸ü¤Ëü¤ü ú¸üµÖÖ“ÖÖ ­µÖÖµÖÖ»ÖµÖß­Ö ¯Öã­ÖÔ×¾Ö»ÖÖêú­ÖÖ“ÖÖ †Û¬ÖúÖ¸ ­µÖÖµÖÖ»ÖµÖÖÃÖ ¤êüµÖÖŸÖ µÖÖ¾ÖÖ. ÃÖ­Ö¤üß ÃÖê¾ÖúÖÓ“Öß ×­Ö¾Ö›ü ŸµÖÖÓ“Öß ¯ÖÖ¡ÖŸÖÖ ¾Ö úÖµÖԁִ֟ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸üÖŸÖ ‘Öê¾Öæ­Ö ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öß.  “Öãúß“µÖÖ ´Ö֐ÖÖÔ­Öê ´ÆüÖ•Öê“Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü , »ÖÖ“Ö»Öã“Ö¯ÖŸÖ †Ö¤üß “Öæúß“µÖÖ ²ÖÖ²ÖàÓÓ“ÖÖ Ã¾ÖߍúÖ¸ü ú¸üÖÖ·µÖÖÃÖ ¤ÓüÓ›ü ú¸üµÖÖŸÖ µÖÖ¾ÖÖ.  ×¾Ö•Ö, ¤ãü¸üÃÖÓ“ÖÖ¸ü, ¯Ö֝Öß µÖÖÃÖÖ¸üµÖÖ ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö׭֍ú †Ö¾Ö¿µÖú ¾ÖßÖæÓ“Öß ÃÖê¾ÖÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¹ý­Ö ¤êüµÖÖŸÖ µÖÖ¾µÖÖŸÖ.  úÖêÖŸÖÖÆüß ×­ÖÖÔµÖ ‘ÖêŸÖ †ÃÖŸÖÖÓ­ÖÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê •Ö­Ö´ÖŸÖÖ“ÖÖ úÖî»Ö ‘µÖÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ. ÃÖ¢Öê“Ö ×¾Ö³ÖÖ•Ö­Ö ¾Ö ׾֍ëúÓ¤üÎߍú¸üÖ ú¹ý­Ö •ÖÖßÖßŸÖ •ÖÖÃŸÖ •Ö­ÖŸÖê»ÖÖ ¿ÖÖÃÖ­Ö ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö úÖµÖÖÔŸÖ ÃÖÆü³Ö֐Öß ú¹ý­Ö ‘ÖꝵÖÖÃÖ Æ¾Öê.

Ø   ³ÖÖ¸üŸÖÖ“Öß ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ×¤ü¿Öê­Öê ¾ÖÖ™ü“ÖÖ»Ö :-

      þÖÖŸÖÓ¡µÖÖ¯ÖÏÖ¯ŸÖß­ÖÓŸÖ¸ü ´Ö֐Öᯙ 50 ¾ÖÂÖÖÔ´Ö¬µÖê ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê †Ö×Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ úÖµÖÖÔŸÖ †×ŸÖ¿ÖµÖ ¾ÖÖœü —ÖÖ»Öê»Öß ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖê. ¯Ö¸ÓüÓŸÖ㠐ÖãÖÖŸ´ÖúŸÖꓵÖÖ ²ÖÖ²ÖŸÖßŸÖ ­Öê´Öêú ˆ»Ö™êü ×“Ö¡Ö ×¤üÃÖŸÖê. úÖµÖÖÔ´Ö¬µÖê ¾ÖÖœü ú¸üµÖÖ´Ö֐Öᯙ †¯ÖÏŸµÖÖ ‡“”ûÖ Æüß ÃÖ¢ÖÖ¯ÖÏÖ¯ŸÖß ¾Ö þÖÖ£Öß¾Öé¢Öß ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖê. †¿ÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ †úÖµÖԁִ֟ÖÖ, ´Ö­Ö´ÖÖ­Öß †Ö×Ö µÖ£ÖÖÛã֟Öß¾ÖÖ¤üß ¯ÖϾÖé¢Öß­Öê ¤êü¿ÖÖ“Öê ¾µÖ֯֍ú ßָüÖ¾Ö¸ü ­ÖãúÃÖÖ­Ö êú»Öê †ÖÆêü ¯Ö¸ÓüÓŸÖã †ÖŸÖ¸ü¸üÖ™üÒßµÖ ÃÖÓãÖÖ  ׾֍ú×ÃÖŸÖ ¤êü¿ÖÖ“ÖÖ ¤ü²ÖÖ¾Ö. ­Ö¾Öß­Ö •Ö֐Öן֍ú †Ö£ÖßZú ¬ÖÖê¸üÖ, ˆ¤üÖ¸üߍú¸üÖ, Ö֕֐Öߍú¸üÖ ¾Ö •Ö֐Öן֍úߍú¸üÖ µÖÖÓ­Öß †Ö£Öáú , ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ¾Ö ÃÖÖÓÍéúן֍ú ׾֍úÖÃÖÖŸÖ ãú¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ •ÖÖôûµÖÖŸÖæ­Ö ´ÖãŒŸÖ ú¹ý­Ö •Ö­ÖŸÖÖ׳ִÖãÖ ¾Ö Ö·µÖÖ †£ÖÖÔ­Öê •Ö­Öú»µÖ֝֍úÖ¸üß †¿ÖÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ×­Ö×´ÖŸÖß“µÖÖ ×¤ü¿Öê­Öê ¾ÖÖ™ü“ÖÖ»Ö ú¸üß»Ö.

Ø   ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö :-

·       ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ÃÖã¬ÖÖ¸üÖÖ :- ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ †ÖµÖÖêÖÖ“µÖÖ ×¿Ö±úÖ¸ü¿Öß­ÖãÖÃÖÖ¸ü ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö¾µÖ¾ÖãÖêŸÖ ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ­Ö êú»Öß Öê»Öß †ÖÆêüŸÖ. †Ö¾Ö¿µÖúŸÖê­ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ úִ֍úÖ•ÖÖ“µÖÖ ×­ÖµÖ´Ö ¾Ö úÖµÖªÖŸÖ ²Ö¤ü»Ö ‘Ö›ü¾Öæ­Ö †ÖÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß †Ã֝ÖÖ·µÖÖ ¯ÖÏ£ÖÖ ¾Ö ¯Ö¸ÓüÓ¯Ö¸üÖÓ­ÖÖ ÃÖÖê›üד֙üß ×¤ü»Öß †ÖÆêü.

·       úÖµÖ¤üÖ ¾Ö ÃÖã¾µÖ¾ÖãÖÖ :- ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ úÖµÖ¤üÖ ¾Ö ÃÖã¾µÖ¾ÖãÖê“Öß †Ö•ÖÆüß úÖÆüß †¿Öß ¤üµÖ­ÖßµÖ †¾ÖãÖÖ †ÃÖ»Öß ŸÖ¸üß ×¾Ö×¾Ö¬Ö Öê¡ÖÖŸÖᯙ ³ÖÖ¸ŸÖÖ­Öê ÃÖÖ¬Ö»Öê»ÖÖ ×¾ÖúÖÃÖ ÆüÖ “ÖÖӐֻµÖÖ úÖµÖ¤üÖ ¾Ö ÃÖã¾µÖ¾ÖãÖêú›êü ¾ÖÖ™ü“ÖÖ»Öß“Öê ˆ×¤Â™êü ÃÖÖ¬µÖ ú¸üŸÖÖ­ÖÖ ×¤üÃÖŸÖê. ŸÖÃÖê“Ö †­µÖÖµÖ×¾Ö¹ý¬¤ü †Ö¯Ö»Öß ³ÖÖ¾Ö­ÖÖ ¾µÖŒŸÖ ú¸üµÖÖ“Öß •Ö­ÖŸÖê“Öß ¯Öϲֻ֟ÖÖ ¾ÖÖœüŸÖÖ­ÖÖ ×¤üÃÖŸÖ †ÖÆêü.

·       ãÖÖ׭֍ú ¯ÖÖŸÖôûֵ߯ÖÔŸÖ ÃÖ¢Öê“Öê ׾֍ëú¤üÏߍú¸üÖ :- 1992 “µÖÖ 73 ¾Ö 74 ¾µÖÖ ‘Ö™ü­ÖÖ¤ãü¹ýßÖß­Öê ÃÖ¢ÖÖ ¾Ö †×¬ÖúÖ¸üÖ“Öê ãÖÖ׭֍ú ¯ÖÖŸÖôûֵ߯ÖÔŸÖ ×¾Öëú¤üÏߍú¸üÖ êú»Öê»Öê †ÖÆêü. ¯ÖµÖÖÔµÖÖ­Öê ãÖÖ׭֍ú •Ö­ÖŸÖÖ Æüß ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ×­ÖÖÔµÖÖŸÖ »ÖÖêú¯ÖÏן֭Ö߬Öß“µÖÖ ´ÖÖ±úŸÖ ÃÖÆü³Ö֐Öß —ÖÖ»Öê»Öß ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖÖê.

·       ´ÖÖ×ÆüŸÖß“µÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü֍ú›êü ¾ÖÖ™ü“ÖÖ»Ö :- ´ÖÖ×ÆüŸÖß“µÖÖ †×¬ÖúÖ¸üÖ“ÖÖ úÖµÖ¤üÖ ëú¤üÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ´ÖÓ•Öæ¸ü êú»ÖÖ †­Öêú ¸üÖ•µÖÖÓ­Öß †ÃÖÖ úÖµÖ¤üÖ ú¸üµÖÖ“µÖÖ ×¤ü¿Öê­Öê ¯ÖÖ‰ú»Ö ˆ“Ö»Öê»Öê †ÖÆêü. ŸÖÃÖê“Ö µÖÖ úÖµÖªÖ“Öß •Ö­ÖŸÖêú›æü­Ö †×¬Öú ´Ö֐֝Öß ÆüÖêŸÖÖ­ÖÖ ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖê †ÖÆêü Æüß ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö֍ú›êü ¾ÖÖ™ü“ÖÖ»Ö †ÖÆêü.

·       ×­ÖµÖÖê×•ÖŸÖ ×¾ÖúÖÃÖ :- ¾ÖÖ¯Ö¸ü †Ö×Ö ÆüßÖÖŸÖ׸üŸÖ ú¸üÖ µÖÖ ŸÖŸ¾ÖÖ­ÖãÃÖÖ¸ü †Ö£ÖßZú ˆ¯Ö»Ö²¬ÖŸÖê»ÖÖ ¯ÖÏÖ£Ö״֍úŸÖÖ ¤êü‰ú­Ö ×­ÖµÖÖê×•ÖŸÖ ×¾ÖúÖÃÖ êú»ÖÖ •ÖÖŸÖ †ÖÆêü. †¿ÖÖ ³Öæ״֍êú´Öãôêû ÃÖ¸üúÖ¸ü»ÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ×¾ÖúÖÃÖ úÖµÖÖÔ¾Ö¸ü ¯ÖîÃÖê ÖãÓŸÖ¾Öæ­Ö ÃÖÖêµÖß“Öê ÆüÖêŸÖÖ­ÖÖ ×¤üÃÖŸÖê.

ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ µÖêÖÖ·µÖÖ †›ü“֝Öß  :-

       úÖµÖ¤êü ´ÖÓ›üôûÖ­Öê êú»Öê»Öê úÖµÖ¤êü ׍úŸÖßÆüß “ÖÖӐֻÖê †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß ŸµÖÖÓ­ÖÖ †Ó´Ö»ÖÖŸÖ †ÖÖÖÖ¸êü úÖµÖԍúÖ¸üß ´ÖÓ›üôûÆüß “ÖÖӐֻÖê †ÃÖÖ¾Öê »Ö֐֟Öê.  úÖÆüß ¾ÖêôûÖ úÖµÖ¤üµÖÖÓ“Öß †Ó´Ö»Ö²Ö•Ö־֝Öß ú¸üÖÖ¸êü ÃÖ­Ö¤üß ÃÖê¾Öú ؍ú¾ÖÖ ÃÖÓãÖÖ ãú´Öãú¾ÖŸÖ ؍úÓ¾ÖÖ †×¾Ö“ÖÖ¸üß †ÃÖ»µÖÖÃÖ ¤êü¿ÖÖÃÖ´ÖÖê¸ü †­Öêú ¯ÖÏ¿­Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖêŸÖÖŸÖ. 

            µÖÖ“ÖÖ“Ö †£ÖÔ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖÖšüß ¯ÖϳÖÖ¾Öß †ÖÛÖ ãú¿Ö»Ö ÃÖÓãÖÖ, ×¾Ö¬Öֵ֍ú ¥ü™üߍúÖê­ÖÖŸÖæ­Ö ×¾Ö“ÖÖ¸ü †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.  ¤êü¿ÖÖŸÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¿ÖÖÃÖ׍úµÖ, ×­Ö´Ö¿ÖÖÃÖ׍úµÖ ¾Ö †¿ÖÖÃÖ׍úµÖ ÃÖÓãÖÖ úÖµÖÔ ú¸üßŸÖ †ÖÆêü.  µÖÖ ÃÖÓãÖê´ÖÖü±ÔúŸÖ “ÖÖ»Ö×¾Ö»Öê •Ö֝ÖÖ¸êü úÖµÖÔ, ŸµÖÖ“Öß Ö´ÖŸÖÖ, ŸµÖÖÓ“µÖÖ´ÖÖ±úÔŸÖ ‘ÖêŸÖ»Öß •Ö֝ÖÖ¸üß ¤üÖŸÖÖ, ŸµÖÖÓ“µÖÖ ×­ÖŸÖß µÖÖê•Ö­ÖÖ, ŸµÖÖÓ“Öß úÖµÖÔ¾ÖÖÆüß †Ö¤üß ²ÖÖ²Öß ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê ×¾Ö“ÖÖ¸üÖŸÖ ‘ÖêÖê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.  µÖÖÛ¿Ö¾ÖÖµÖ ­Ö֐Ö׸üúÖÓ´Ö¬µÖê †ÃÖ»Öê»Öß †Û¬ÖúÖ¸ü ¾Ö úŸµÖÔ¾µÖÖ¯ÖÏŸÖß“Öß •Ö֐ֹýúŸÖÖ Æüß †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.  ¯Ö¸ÓüÓŸÖã ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ ÖÖ»Öᯙ †›ü“֝Öß ÃÖÓ³Ö¾ÖŸÖÖŸÖ.

1)       ÃÖ­Ö¤üßÃÖê¾ÖúÖÓ“µÖÖ ´ÖÖ­Ö×Ã֍úŸÖÖ  :-  †Ö¬Öã׭֍ú úÖôûÖŸÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê »ÖÖêúú»µÖ֝֍úÖ¸üß ¬ÖÖê¸üÖÖÓ“ÖÖ Ûþ֍úÖ¸ü êú»µÖÖ´Öãôêû ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß ¾ÖÖœü»Öß †ÖÆêü.  ²Ö·µÖÖ“Ö¾ÖêôêûÃÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ¾Ö¸ü †¾Ö»ÖÓ²Öæ­Ö ¸üÖÆüÖ¾Öê »Ö֐֟Öê.   ¯Ö¸ÓüÓŸÖ㠆׻֍ú›êü ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖᯙ úÖµÖԁִ֟ÖÖ, ŸµÖÖÓ“ÖÖ †­Öîן֍ú ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü, ŸµÖÖÓ“Öß úÖµÖÖÔ¯ÖÏן֓Öß ˆ¤üÖ×ÃÖ­ÖŸÖÖ †Ö¤üß²ÖÖ²ÖàÓ´Öãôê  ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ †­Öêú †›ü“֝Öß ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖêŸÖÖŸÖ. ŸµÖÖ´Öãôêû •Ö­ÖŸÖê“Öß ÃÖê¾ÖÖ ú¸üµÖÖ‹ê¾Ö•Öß ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü »ÖÖ“Ö»Öã“Ö¯ÖŸÖ †Ö¤üß²ÖÖ²ÖàÓ ÃÖÖŸÖŸµÖÖ­Öê ‘Ö›üŸÖÖÓ­ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖŸÖ. ŸµÖÖ´Öãôêû ×­Ö¸üÖ¸ü ¾Ö Ö¸üß²Ö •Ö­ÖŸÖê“Öê ¿ÖÖêÂÖÖ ÆüÖêŸÖê.  ŸµÖÖ´Öãôêû ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ †›ü“֝Öß ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»µÖÖ †ÖÆêüŸÖ.

2)     •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö :- ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ úÖµÖÖÔ»ÖÖ ŸµÖÖÓ“Öß †úÖµÖԁִ֟ÖÖ“Ö •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸ü †ÖÆêü.  ¿ÖÖÃÖ­Ö Æêü ­ÖêÆü´Öß“Ö ¤üÖ ¾Ö úÖµÖԍãú¿Ö»Ö †ÃÖÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê.  †­µÖ£ÖÖ ÃÖ­Ö¤üß ÃÖê¾ÖúÖÓ“Öß Ææüæú´Ö¿ÖÖÆüß ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖꝵÖÖ“ÖÖ ¬ÖÖêúÖ †ÃÖŸÖÖê.  ´ÆüÖæ­Ö ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê †Ö¯Ö»µÖÖ •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß»ÖÖ †ÖêôûÖæ­Ö ÃÖ­Ö¤üß ÃÖê¾ÖúÖÓ¾Ö¸ü ×­ÖµÖÓ¡ÖÖ šêü¾ÖÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê. ¯Ö¸ÓüÓŸÖ㠆׻֍ú›ü“µÖÖ úÖôûÖŸÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏŸÖß †ÃÖ»Öê»ÖÖ ×­Ö¹ýŸÃÖÖÆü ²Öê•Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸ü¯ÖÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üµÖÖÃÖ úÖ¸üÖß³ÖæŸÖ šü¸üŸÖ †ÖÆêü. ÃÖ­Ö¤üß ÃÖê¾ÖúÖÓ­Öß †Ö¯Ö»Öß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß †ÖêôûÖæ­Ö •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ×ÆüŸÖÖÃÖÖšüß úÖµÖԍú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê.  ¯Ö¸ÓüÓŸÖã ¿ÖÖÃÖ­Ö ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖᯙ ‹ú¤ÓüÓ¸üßŸÖ úÖµÖÔ¯Ö¬¤üŸÖß´Öãôêû ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ¾ÖÖÖÔŸÖ ˆ¤üÖ×ÃÖ­ÖŸÖê“Öß ³ÖÖ¾Ö­ÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖêŸÖê.  ú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖŸÖᯙ ˆ¤üÖÃÖß­ÖŸÖê´Öãôêû •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ŸÖÎúÖ¸üß ú›êü ±úÖ¸üÃÖê »ÖÖ ×¤ü»Öê •ÖÖŸÖ ­ÖÖÆüß.  ´ÆüÖæ­Ö ¿ÖÖÃÖ­Ö ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖᯙ ²Öê•Ö²Ö¤üÖ¸ü¯ÖÖÖ ÆüÖ ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üµÖÖŸÖ †›üÃÖ¸ü šü¸ü»ÖÖ †ÖÆêü. 

3)     ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“Öê †Û¬ÖúÖ¸ü ¾Ö úŸµÖÔ¾µÖÖ¯ÖÏŸÖß †ÃÖ»Öê»Öß †­ÖÛ³Ö–ÖŸÖÖ  :-  »ÖÖêú¿ÖÖÆüß †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ¤êü¿ÖÖŸÖ •Ö­ÖŸÖê­Öê †Ö¯Ö»µÖÖ †Û¬ÖúÖ¸üÖ¯ÖÏŸÖß •Ö֐ֹýú †Ã֝µÖÖ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ †ÃÖŸÖê.   ¯Ö¸ÓüÓŸÖã ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖ ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“Öß †Ö¯Ö»µÖÖ †Û¬ÖúÖ¸ü ¾Ö úŸµÖÔ¾µÖÖ¯ÖÏŸÖß †ÃÖ»Öê»Öß †­ÖÛ³Ö–ÖŸÖÖ  ¿ÖÖÃÖ­Ö ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖ †Ö¯Ö»ÖÖ ´Ö­Ö´ÖÖ­Öß úÖ¸ü³ÖÖ¸ü ú¸üµÖÖÃÖ ³ÖÖÖ ¯ÖÖ›üŸÖ †ÖÆêü.  ­Ö֐Ö׸üúÖÓ­Öß †Ö¯Ö»µÖÖ úŸÖÔ¾µÖÖ¯ÖÏŸÖß •Ö֐ֹýú ¸üÖÆæüæ­Ö úÖµÖ¤üµÖÖ“Öê ¯ÖÖ»Ö­Ö êú»µÖÖÃÖ ¤êü¿ÖÖŸÖ ˆ¢Ö´Ö ¿ÖÖÃÖ­Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖê‰ú ¿ÖúŸÖê.  ¯Ö¸ÓüÓŸÖã •Öê¾ÆüÖ ­Ö֐Ö׸üú †Ö¯Ö»µÖÖ †Û¬ÖúÖ¸üÖ¯ÖÏŸÖß •Ö֐ֹýú †ÃÖŸÖÖŸÖ  ´ÖÖ¡Ö ŸµÖÖÓ­ÖÖ †Ö¯Ö»µÖÖ úŸÖÔ¾µÖÖ“ÖÖ ×¾ÖÃÖ¸ü ¯Ö›ü»Öê»ÖÖ †ÃÖŸÖÖê. †¿ÖÖ¾Öêôûß ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ †­Öêú †›ü“֝Öß µÖêŸÖÖŸÖ. úÖ¸üÖ ÆüŒú †ÖÛÖ úŸµÖÔ¾µÖ ÆüµÖÖ ‹úÖ“Ö ­Ö֝µÖÖ“µÖÖ ¤üÖê­Ö ²ÖÖ•Öæ †ÖÆêüŸÖ.  ŸÖê¾ÆüÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê ­Ö֐Ö׸üúÖÓ­Öß †Û¬ÖúÖ¸üÖ¯ÖÏ´Ö֝Öê úŸÖÔ¾µÖÖ“Öê ¯ÖÏÖ´Ö֝Öߍú¯ÖÖê ¯ÖÖ»Ö­Ö ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê. 

4)     úÖµÖ¤üµÖÖ“Öß †µÖÖêµÖ †Ó´Ö»Ö²Ö•Ö־֝Öß :-  ¸üÖ•µÖ úÖêÖŸÖêÆüß †ÃÖÖê ŸÖê “ÖÖ»Ö׾֝µÖÖÃÖÖšüß ×­ÖµÖ´Ö ¾Ö úÖµÖ¤êü †Ö¾Ö¿µÖú †ÃÖŸÖÖŸÖ. ŸµÖÖ ¥ü™üߍúÖê­ÖÖŸÖæ­Ö •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ‡“”ûÖ, †ÖúÖӁÖÖ, †¯ÖêÖÖ, ¯Ö׸üÛã֟Öß ÃÖã¸üׁ֟֟ÖÖ †Ö¤üß ²ÖÖ²Öß ×¾Ö“ÖÖ¸üÖŸÖ ‘Öê¾Öæ­Ö úÖµÖ¤êü êú»Öê •ÖÖŸÖÖŸÖ.  ¾ÖêÖ¾ÖêÖôûµÖÖ ˆ×¤ü¤Ëü™üµÖ¯ÖæŸÖßÔ“µÖÖ ¥ü™üߍúÖê­ÖÖŸÖæ­Ö ¿ÖÖÃÖ­Ö úÖµÖ¤êü ú¸üŸÖ †ÃÖŸÖÖŸÖ.  µÖÖ úÖµÖ¤üµÖÖ«üÖ¸êü ¤êü¿ÖÖŸÖ ¿ÖÖÓŸÖŸÖÖ, ÃÖã¸üׁ֟֟ÖÖ , ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“µÖÖ †Û¬ÖúÖ¸üÖ“Öê ÃÖÓ¸üÖÖ,  ´Ö֐ÖÖÃÖ¾ÖאÖÔµÖÖÓ­ÖÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖ ÃÖÓ¸üÖÖ    ‡. úÖµÖÔ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ ú¸üÖ¾Öß »Ö֐֟ÖÖŸÖ. µÖÖÃÖÖšüß ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê úÖµÖªÖ“Öß µÖÖêµÖ †Ó´Ö»Ö²Ö•Ö־֝Öß ú¸üÖê †Ö¾Ö¿µÖú †ÃÖŸÖê.   ¯Ö¸ÓüÓŸÖ㠆׻֍ú›ü“µÖÖ úÖôûÖŸÖ »ÖÖêúú»µÖ֝ÖÖ“µÖÖ ­ÖÖ¾Ö֏ÖÖ»Öß ÆüÖêÖÖ·µÖÖ Ã¾Öú»µÖ֝ÖÖ“µÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸üÖÓ´Öãôêû •Ö­ÖŸÖê“ÖÖ  ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ¾Ö¸üß»Ö ×¾Ö¿¾ÖÖÃÖ ­Ö™ü ÆüÖêŸÖ †ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû ¿ÖÖÃ֍úßµÖ úÖµÖÖÔŸÖ †­Öêú †›ü“֝Öß ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖêŸÖÖŸÖ.  ¯Ö׸üÖÖ´Öß úÖµÖªÖ“µÖÖ µÖÖêµÖ †Ó´Ö»Ö²Ö•Ö־֝Öß“µÖÖ †³ÖÖ¾ÖÖ´Öãôêû ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ †›ü“֝Öß ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»µÖÖŸÖ.

5)     ×­ÖµÖ´ÖÖÓ“Öß †µÖÖꐵ֟ÖÖ  :-  •ÖÖÖŸÖ ÃÖ¾ÖÔ¡Ö ­ÖÖêú¸ü¿ÖÖÆüߍú›æü­Ö †¿Öß †¯ÖêÖÖ êú»Öß •ÖÖŸÖê úß ŸµÖÖÓ­Öß ×­ÖµÖ´ÖÖ­ÖãÃÖÖ¸ü úÖµÖÔ ú¸üÖ¾Öê. ŸµÖÖÓ“Öê ×­ÖµÖ´ÖÖ­ÖãÃÖÖ¸ü êú»Öê»Öê úÖµÖÔ ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü ¯Ö¸ÓüÓŸÖ㠍úÖÆüß ×­ÖµÖ´ÖÖÓ“Öß ÃÖã¸ü¾ÖÖŸÖ“Ö ãú×¾Ö“ÖÖ¸üÖ­Öê —ÖÖ»Öß †ÃÖê»Ö, ŸµÖÖ ×­ÖµÖ´ÖÖ“Öê ¯ÖϵÖÖê•Ö­Ö ú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ¾Ö¸ü ²ÖÓ¬Ö­Ö ™ü֍úÖÖ¸êü †ÃÖŸÖᯙ ŸÖ¸ü ŸµÖÖ ×­ÖµÖ´ÖÖÓ“Öê ¯ÖÖ»Ö­Ö ­ÖÖêú¸ü¿ÖÖÆüߍú›æü­Ö ÆüÖêŸÖ ­ÖÖÆüß.  ´ÆüÖæ­Ö ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê ×­ÖµÖ´ÖÖÓ“Öß ¯ÖÏ׍ÎúµÖÖ, Ö´ÖŸÖÖ ¾Ö úÖµÖԁִ֟ÖÖ †ÖêôûÖæ­Ö“Ö ×­ÖµÖ´Ö ŸÖµÖÖ¸ü ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê.  ­ÖÖîú¸ü ¾ÖÖÖÔ»ÖÖ †Û¬Öú ²ÖÓ¬Ö­ÖÖŸÖ ™ü֍úÖÖ¸üß ×­ÖµÖ´ÖÖ¾Ö»Öß †ÃÖ»µÖÖÃÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ ÃÖã¬ÖÖ¸üÖÖ ÆüÖꝵÖÖ ‹ê¾Ö•Öß †­Öêú †›ü“֝Öß ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖê‰ú ¿ÖúŸÖÖŸÖ.

ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖÖšüß ÃÖã¬ÖÖ¸üÖÖÓ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ  :-

 ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ÖãÖ¾Ö¢ÖÖ ŸÖ¯ÖÖÃ֝µÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê ‹ÖÖ¤êü ´ÖÖ¯Ö¤ÓüÓ›ü †Ã֝Öê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü. ¯Ö¸ÓüÓŸÖã †ªÖ¯ÖÆüß ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß ÖãÖ¾Ö¢ÖÖ, ׾֍úÖÃÖ ŸÖ¯ÖÖÃ֝µÖÖ“Öê úÖêÖŸÖêÆüß ´ÖÖ¯Ö¤ÓüÓ›ü †Ûß֟¾ÖÖŸÖ ­ÖÖÆüß.  ¤êü¿ÖÖ­Öê êú»Öê»ÖÖ †ÖÛ£Ô֍ú ׾֍úÖÃÖ, ¤êü¿ÖÖŸÖᯙ ÃÖցָüŸÖê“Öê ¯ÖÏ´Ö֝Ö, •Ö­ÖŸÖê“Öê †Ö¸üÖꐵÖ, •Öß¾Ö­Ö´ÖÖ­Ö ˆÓ“Ö־֝Öê †Ö¤üß ²ÖÖ²ÖàÓ¾Ö¹ý­Ö ¿ÖÖÃÖ­Ö “ÖÖÓÖ»Ö úß †úÖµÖÔÖ´Ö Æêü šü¸ü×¾Ö»Öê •ÖÖŸÖê.  ¯Ö¸ÓüÓŸÖ㠆׻֍ú›ü“µÖÖ úÖôûÖŸÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Öê»Öß ²Öê¸üÖê•ÖÖÖ¸üß, ¾ÖÖœüŸÖê ¤üÖ׸ü¤ÎµÖÖ“Öê ¯ÖÏ´Ö֝Ö, ¤üÆü¿ÖŸÖ¾ÖÖ¤ü, †¸ü֕֍úŸÖÖ, ­Öîן֍ú´Ö㻵ÖÖÓ“Öê †¾Ö´Ö㻵ÖÓ­Ö, ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü †Ö¤üß ²ÖÖ²Öß ×¾Ö“ÖÖ¸üÖŸÖ ‘ÖêŸÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ ÃÖã¬ÖÖ¸üÖÖ ú¸üµÖÖ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ ÃÖÖӐÖߟֻÖß •ÖÖŸÖê.  ŸµÖÖ ¥ü™üߍúÖê­ÖÖŸÖæ­Ö ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ úÖµÖÔ †Û¬Öúֆ۬֍ú “ÖÖӐֻÖê ú¸üµÖÖ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü êú»ÖÖ Öê»ÖÖ †ÖÆêü.

ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖÖšüß †Ö¾Ö¿µÖú †™üß  :-

  ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ µÖêÖÖ·µÖÖ †­Öêú †›ü“֝ÖàÓ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü êú»ÖÖ †ÃÖŸÖÖ †ÃÖê »ÖÖÖŸÖ µÖêŸÖê úß ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê úÖÆüß †Ö¾Ö¿µÖú †™üß †ÃÖ»µÖÖ ¯ÖÖ×Æü•ÖêŸÖ •ÖêÖêú¹ý­Ö ¿ÖÖÃÖ­Ö •Ö­Ö×ÆüŸÖÖ£ÖÔ úÖµÖÔ ú¹ý ¿ÖúŸÖß»Ö.  •Ö­ÖŸÖê»ÖÖ ëúÓ¤üÎãÖÖ­Öß ´ÖÖ­Öæ­Ö ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üµÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê ¯Öãœüᯙ úÖÆüß †™üß †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêüŸÖ  :

1.        ¯ÖϳÖÖ¾Öß úÖµÖ¤êü ¾µÖ¾ÖãÖÖ  :-  ÃÖã¥üœü †¿Öß úÖµÖªÖ“Öß †¿Öß ÃÖÓ¸ü“Ö­ÖÖ ¾µÖ¾ÖãÖßŸÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖÃÖÖšüß †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.  †­µÖ£ÖÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖ †­ÖÖ“ÖÖ¸ü, ÖÖëÓ¬Öôû ¾Ö ²ÖêÛ¿ÖßÖß“Öê ¾ÖÖŸÖÖ¾Ö¸üÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖê‰ú ¿ÖúŸÖê.  µÖÖ¥ü™üߍúÖê­ÖÖŸÖæ­Ö ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“µÖÖ ú»µÖ֝ÖÖÃÖÖšüß , ÃÖÓ¸üÖÖÖÃÖÖšüß ¾Ö ׾֍úÖÃÖÖÃÖÖšüß úÖÆüß ×­ÖµÖ´Ö †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêüŸÖ †­µÖ£ÖÖ •Ö­ÖŸÖê“ÖÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ¾Ö¸üß»Ö ×¾ÖÀ¾Ö¾ÖÖÃÖ ˆ›üŸÖÖê.  ´ÆüÖæ­Ö ¿ÖÖÃÖ­Ö úÖêÖŸÖêÆüß †ÃÖÖê ŸµÖÖÓ­ÖÖ ×­ÖµÖ´Ö ŸÖµÖÖ¸ü ú¸üÖ¾Öê“Ö »Ö֐֟ÖÖŸÖ.  µÖÖ ×­ÖµÖ´ÖÖÓ“µÖÖ ÖÖêôûÖ²Öê¸ü•Öê»ÖÖ ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ­Ö †ÃÖê ´ÆüÖŸÖÖŸÖ.  µÖÖ ÃÖÓ¾Ö߬ÖÖ­ÖÖŸÖß»Ö ×­ÖµÖ´ÖÖÓ“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸êü ¸üÖ•µÖÖ­Öê ´Ö­ÖãµÖÖ»ÖÖ ÁÖêšü •Öß¾Ö­ÖÖ“Öß ¯ÖÏÖ¯ŸÖß ú¹ý­Ö ¤üµÖÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öß. ²Ö¤ü»ÖŸµÖÖ ¯Ö¸üßãÖߟÖß­ÖãÃÖÖ¸ü •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ‡“”ûÖ ¾Ö †ÖúÖӁÖÖ »ÖÖÖŸÖ ‘Öê¾Öæ­Ö úÖµÖ¤üê ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öê.  ŸµÖÖÃÖÖšüß †ÖµÖÖêÖÖ­Öê ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖᯙ ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖԍúŸÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾Öß.

2.      ׾֍ëú¤üÎߍú¸üÖ  :-  ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê »ÖÖêúÖÓ“µÖÖ ú»µÖ֝ÖÖÃÖÖšüß ×¾Öëú¤üÎߍú¸üÖÖ¾Ö¸ü ³Ö¸ü ¤üµÖÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ.  ׾֍ëú¤üÎߍú¸üÖÖ´Öãôêû •ÖÖßÖߟ֕ÖÖÃŸÖ •Ö­ÖŸÖê»ÖÖ ¸ü֕֍úÖ¸üÖÖŸÖ ÃÖÆü³Ö֐Öß ÆüÖꝵÖÖ“Öß ÃÖÓ¬Öß ×´Öôêû»Ö. ¸ü֕֍úßµÖ ÃÖÆü³Ö֐ÖÖ´Öãôêû ŸµÖÖÓ“µÖÖ ¸ü֕֍úßµÖ –ÖÖ­ÖÖŸÖ ¾ÖÖœü ÆüÖê¾Öæ­Ö ¸ü֕֍úßµÖ Û¿¿ÖÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆüÖê‡Ô»Ö.  ÃÖ¢ÖꓵÖÖ ×¾ÖëúÓ¤üÎߍú¸üÖÖ´Öãôêû ãÖÖ׭֍ú¯ÖÏ¿­Ö ãÖÖ׭֍ú ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸ü ÃÖÖê›ü×¾Ö»Öê •ÖÖŸÖß»Ö.  ŸµÖÖ´Öãôêû úÖµÖÖÔ“Öß ÖŸÖß ¾ÖÖœêü»Ö. †­Öêú ¯ÖÏ¿­Ö ´Ö֐ÖßÔ »Ö֐֟Öß»Ö.  †¿ÖÖ¾Öêôûß »ÖÖêúÖÓ´Ö¬µÖê ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ×¾ÖÂÖµÖß †Ö¯Öã»Öúß ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖê‰ú­Ö •Ö­ÖŸÖêú›æü­Ö ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ ÃÖÆüúÖµÖÔ »ÖÖ³Öæ ¿Öêú»Ö.  ŸµÖÖ“ÖÖ ±úÖµÖ¤üÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖꝵÖÖÃÖÖšüß ÆüÖê‰ú ¿Öêú»Ö.

3.    †ÖÛ£Ô֍ú ÃÖã¸üׁ֟֟ÖÖ  :- †ÖîªÖêא֍úߍú¸üÖÖ´Öãôêû ³ÖÖÓ›ü¾Ö»Ö¿ÖÖÆüß“ÖÖ ×¾ÖúÖÃÖ —ÖÖ»ÖÖ.  ­Ö±úÖ Æêü ³ÖÖÓ›ü¾Ö»Ö¤üÖ¸üÖÓ“Öê ˆ×¤ü¤Ëü™üµÖ ¸üÖ×Æü»µÖÖ­Öê ÁÖߴ֍úÖÓ­ÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ÃÖ´ÖõÖÖÓ­ÖÖ ŸÖÖëÓ›ü ªÖ¾Öê »Ö֐Öê.  ˆ¤üÖ. ´Ö韵Öæ, †Ö•ÖÖ¸ü¯ÖÖ, †¯Ö‘ÖÖŸÖ, ²ÖêúÖ¸üß ‡ŸµÖÖ¤üß ú»µÖ֝֍úÖ¸üß ¸üÖ•µÖÖŸÖ ÁÖ״֍úÖÓ­ÖÖ µÖÖ ÃÖ´ÖõÖÖÓ¯ÖÖÃÖæ­Ö פü»ÖÖÃÖÖ ×¤ü»ÖÖ •ÖÖŸÖ †ÖÆêü.  ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ×¾Ö´ÖÖ µÖÖê•Ö­ÖÖÓ´ÖÖ±úÔŸÖ ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ÃÖã¸üׁ֟֟ÖÖ ×¤ü»Öß •ÖÖŸÖê.  ŸÖÃÖê“Ö ÃÖӍú™üÃÖ´ÖµÖß †ÖÛ£Ô֍ú ´Ö¤üŸÖ ¤êü‰ú­Ö úִ֐ÖÖ¸üÖÓ´Ö¬Öᯙ †ÃÖã¸üׁ֟֟Öê“Öß ³ÖÖ¾Ö­ÖÖ ­Ö™ü êú»Öß •ÖÖŸÖê.  ŸÖÃÖê“Ö ¯ÖÏŸµÖêúÖ»ÖÖ ¯ÖÏןÖšüÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆüÖê‡Ô»Ö †ÃÖÖ ¯Öϵ֟­Ö êú»µÖÖÃÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖê‰ú ¿Öêú»Ö.

4.     ˆŸ¯Ö®Ö †ÖÛÖ ÃÖÓ¯Ö¢Öß“Öê ÃÖ´ÖÖ­Ö ¾ÖÖ™ü¯Ö  :-  ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ ¯ÖÏŸµÖÖ ؍ú¾ÖÖ †¯ÖÏŸµÖÖ¸üߟµÖÖ ˆŸ¯Ö®Ö ¾Ö ÃÖÓ¯Ö¢Öß“Öê ãֻÖÖÓŸÖ¸ü ÁÖß´ÖÓŸÖÖӍú›æü­Ö Ö׸ü²ÖÖӍú›êü êú»Öê •ÖÖŸÖê.  µÖÖÃÖÓ¤ü³ÖÖÔŸÖß»Ö ×¾Ö×¾Ö¬Ö †ÖÛ£Ô֍ú ¬ÖÖê¸üÖê †ÖÖæ­Ö ÁÖß´ÖÓŸÖÖ¾Ö¸ü ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ú¸üÖÓ“Öß †ÖúÖ¸üÖß ú¹ý­Ö †Ö»Öê»Öê ˆŸ¯Ö®Ö Ö׸ü²ÖÖÓ­ÖÖ ¸üÖêÖ þֹý¯ÖÖŸÖ Øú¾ÖÖ ÃÖê¾ÖÖ ÃÖÖêµÖß“µÖÖ Ã¾Ö¹ý¯ÖÖÓŸÖ ¯ÖϤüÖ­Ö êú»Öê •ÖÖŸÖê.  µÖÖ´Öãôêû †ÖÛ£Ô֍ú ×¾ÖÂÖ´ÖŸÖÖ ­Ö™ü ÆüÖꝵÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ ÆüÖê‰ú­Ö ¾µÖŒŸÖßÖŸÖ Ã¾ÖÖŸÖÓ¡µÖ †ÖÛÖ †ÖÛ£Ô֍ú †Û¬ÖúÖ¸ü ×™üú׾֝µÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­Ö êú»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. µÖÖÃÖÖšüß ˆŸ¯Ö®Ö ¾Ö ÃÖÓ¯Ö¢Öß“Öê ÃÖ´ÖÖ­Ö ×¾ÖŸÖ¸üÖ ú¸üµÖÖ¾Ö¸ü »ÖÖ ëú¤üÎßŸÖ ú¸üµÖÖ“Öß Ö¸ü•Ö ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖÃÖÖšüß †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.

5.    ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ­µÖÖµÖ :- ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ­µÖÖµÖ ¯ÖÏãÖÖ×¯ÖŸÖ ú¸üµÖÖ“µÖÖ ˆ¤ü¤Ëüê¿ÖÖ­Öê ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ú»¯Ö­Öê“ÖÖ ˆ¤üµÖ —ÖÖ»ÖÖ.  ŸµÖÖ´Öãôêû ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖᯙ ¾µÖŒŸÖàÓ­ÖÖ Ã¾ÖÖãÖ, †Ö¸üÖꐵÖ, ۿց֝Ö, ­ÖÖêú¸üß, •Öß¾Ö­Ö ×­Ö¾ÖÖÔÆüÖ“Öß ÃÖÖ¬Ö­Öê ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¹ý­Ö ¤êüÖê ¾Ö ŸµÖÖÓ“Öß ¯ÖÏןÖšüÖ ¾ÖÖœü׾֝Öê Æêü “ÖÖӐֻµÖÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.

6.     ¸üÖ™üÒÖ“ÖÖ •Ö»Ö¤ü †ÖÛ£Ô֍ú ׾֍úÖÃÖ :-  ÃÖã ¿ÖÖÃÖ­ÖÖŸÖ úÖµÖÖÔ“Öß ¾µÖÖ¯ŸÖß ×¾Ö“ÖÖ¸üÖŸÖ ‘ÖêŸÖÖ ×­ÖµÖÖê•Ö­ÖÖ¾Ö¸ü ³Ö¸ü פü»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê.  ×­ÖµÖÖê•Ö­ÖÖ«üÖ¸êü ¸üÖ™üÒßµÖ ÃÖÓ¯Ö¢Öß“Öê µÖÖêµÖ ×¾ÖŸÖ¸üÖ ú¹ý­Ö ŸÖÃÖê“Ö ú¸ ü¹ý¯ÖÖ­Öê •Ö´ÖÖ ÆüÖêÖÖ¸üß ÃÖÓ¯Ö¢Öß ¾ÖÃÖæ»Ö ú¹ý­Ö ¸üÖ™üÒÖ“ÖÖ ×¾ÖúÖÃÖ ÃÖ֬֝µÖÖ¾Ö¸ü ³Ö¸ü פü»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê.  ¯ÖÏŸµÖêúÖ»ÖÖ úÖ´Ö, ´ÖÖêšü´ÖÖêšüµÖÖ ˆªÖêÖ¬ÖÓªÖÓ“Öê ¸üÖ™üÒßµÖߍú¸üÖ ú¹ý­Ö ¸üÖ™üÒÖ“ÖÖ •Ö»Ö¤ü ׾֍úÖÃÖ ‘Ö›ü¾Öæ­Ö †ÖÖÖê ÆüÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“ÖÖ ˆ¤ü¤Ëüê¿Ö †ÖÆêü.  ¾µÖŒŸÖß ¾µÖŒŸÖàÓ´Ö¬µÖê ÃÖÓ‘ÖÂÖÖÔ‹ê¾Ö•Öß ÃÖÆüúÖµÖÔ, †­µÖÖµÖÖ‹ê¾Ö•Öß ­µÖÖµÖ,²ÖêúÖ¸üß‹ê¾Ö•Öß ¸üÖê•ÖÖÖ¸ü, †×­ÖµÖÓ×¡ÖŸÖ †£ÖÔ¾µÖ¾ÖãÖê‹ê¾Ö•Öß ×­ÖµÖÓ×¡ÖŸÖ †£ÖÔ¾µÖ¾ÖãÖÖ, Æãüæú´Ö¿ÖÖÆüß ‹ê¾Ö•Öß »ÖÖêú¿ÖÖÆüß, ï֬ÖêÔ‹ê¾Ö•Öß ×­ÖµÖÖê•Ö­ÖÖ“ÖÖ ´Ö֐ÖÔ Ã¾ÖߍúÖ¹ý­Ö ¾µÖŒŸÖàÓ“ÖÖ ÃÖ¾ÖÖÕӐÖßÖ ×¾ÖúÖÃÖ ú¸üÖê ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆê.

7.     ‡Ô - ¿ÖÖÃÖ­Ö  :-  †Ö¬Öæ׭֍ú úÖôûÖŸÖ ¤ãüÃÖ·µÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ÃÖã¬ÖÖ¸ü †ÖµÖÖêÖÖ­Öê ŸµÖÖÓ“µÖÖ 11 ¾µÖÖ †Æü¾ÖÖ»ÖÖŸÖ ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê ‡Ô-¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ ŸÖ¯ÖÖÃÖæ­Ö ¯ÖÖ×Æü»Öß.  ŸÖê¾ÆüÖ µÖÖ †ÖµÖÖêÖÖ“µÖÖ †ÃÖê »ÖÖÖŸÖ †Ö»Öê úß ÃÖ¸üúÖ¸ü †ÖÛÖ ­Ö֐Ö׸üú µÖÖÓ“µÖÖŸÖ †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ¯Ö¸Óüïָü ÃÖÓ²ÖÓ¬ÖÖ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¸üŸÖÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ‡Ô-¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ «üÖ¸êü •Ö­ÖŸÖê¿Öß ÃÖÓ¯ÖüÔú ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ . µÖÖ ²ÖÖ²ÖàÓ¾Ö¸ü »ÖÖ ëúÓ¤üÎßŸÖ ú¸üµÖÖŸÖ †Ö»Öê.  ­Ö֐ָüߍúÖÓ­ÖÖ ëúÓ¤üÎãÖÖ­Öß ´ÖÖ­Öæ­Ö ´ÖÖ×ÆüŸÖß ŸÖÓ¡Ö–ÖÖ­Ö Öê¡ÖÖŸÖ —ÖÖ»Ö껵ÖÖ ¯Öϐ֟Öß“ÖÖ ±úÖµÖ¤üÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ú¹ý­Ö ‘µÖÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ.  ŸµÖÖÃÖÖšüß ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê ×¾Ö×¾Ö¬Ö µÖÖê•Ö­ÖÖ, úÖµÖÖÔ“Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß •Ö­ÖŸÖêÃÖ´ÖÖê¸ü ‡Ô-¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ­Ö šêü¾Ö»µÖÖÃÖ ¿ÖÖÃÖ­Ö †ÖÖß •Ö­ÖŸÖÖ µÖÖÓ“µÖÖŸÖ •Ö¾ÖôûߍúŸÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖꝵÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ ÆüÖê‡Ô»Ö.  ´ÆüÖæ­Ö ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê ‡Ô - ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Öß †ÖÆêü.

8.    ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †Û¬ÖúÖ¸ü  :-   ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üߍúÖê­ÖÖŸÖæ­Ö »ÖÖêú¿ÖÖÆüß †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ¤êü¿ÖÖŸÖ ¸üÖ•µÖúÖ¸ü³ÖÖ¸üÖŸÖ ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖÔüúŸÖÖ µÖꝵÖÖÃÖÖšüß ¾Ö ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸üÖ»ÖÖ †ÖôûÖ ‘Öֻ֝µÖÖÃÖÖšüß ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †Û¬ÖúÖ¸ü •Ö­ÖŸÖê»ÖÖ ¤êü êÖê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.  ´ÖÖ×ÆüŸÖß“µÖÖ †Û¬ÖúÖ¸üÖ´Öãôêû ­Ö֐Ö׸üúÖÓ­ÖÖ ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö׭֍ú úÖµÖÖÔ“Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ×´Öôæû ¿Öêú»Ö.  µÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß †Û¬ÖúÖ¸üÖ¾Ö¸ü ¿ÖÖÃÖ­Ö ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß ¾ÖÖœææ­Ö ŸµÖÖÓ­ÖÖ †Ö¯Ö»Öê úÖµÖÔ “ÖÖӐֻÖê ¯Ö¬¤üŸÖß­Öê ú¸üÖ¾Öê »Ö֐Öê»Ö.  ŸµÖÖ“Ö ¥ü™üߍúÖê­ÖÖŸÖæ­Ö ³ÖÖ¸üŸÖ ÃÖ¸üúÖ¸ü­Öê 12 †ÖòŒ™üÖê²Ö¸ü 2005 ¸üÖê•Öß •Ö­ÖŸÖê»ÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †Û¬ÖúÖ¸ü ¯ÖϤüÖ­Ö êú»ÖÖ.  ÃÖã¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê •Ö­ÖŸÖêŸÖ •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß“Öß •Ö֝Öß¾Ö ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖêÖê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.  Æüß •ÖÖÖ ´ÖÖÆüߟÖß“µÖÖ †Û¬ÖúÖ¸üÖ´Öãôêû ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖê‰ú ¿Öêú»Ö. 

9.    ŸÖÎúÖ¸ü ×­Ö¾ÖÖ¸üµÖÖ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ  :-  »ÖÖêúú»µÖ֝֍úÖ¸üß †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ¸üÖ•µÖÖŸÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ú»µÖ֝ÖÖ“Öß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß Ûþ֍úÖ¸ü»Öê»Öß †ÃÖŸÖê.  µÖÖ ú»µÖ֝ÖÖÃÖÖšüß ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ÃÖê¾ÖÖ ÃÖã×¾Ö¬ÖÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¹ý­Ö ¤êüÖê Æêü ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öê úŸÖÔ¾µÖ †ÃÖŸÖê.  µÖÖ ÃÖê¾ÖÖ ¯Öæ¸ü×¾ÖŸÖ †ÃÖŸÖÖÓ­ÖÖ ‹ÖÖ¤üµÖÖ Ö™üÖ“Öê ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ­Ö ÆüÖêŸÖ †ÃÖê»Ö ŸÖê¾ÆüÖ ¤ãüÃÖ¸üÖ Ö™ü ×­Ö¸üÖ¿Ö ÆüÖêŸÖÖê.  ŸÖÃÖê“Ö ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ¾Ö ³ÖÖîן֍úú ¾µÖ¾ÖãÖÖ¯Ö­ÖÖ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¸üÖê ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ †Ö¾Ö¿µÖú †ÃÖŸÖê.  µÖÖ ¯ÖÏÃÖӐÖß úÖÆüß ¾ÖêôûÖ †ÓŸÖÖÔŸÖ ¾Ö †úÖµÖԁִ֟Öê´Öãôêû  ÃÖÆü•Ö ÆüÖêÖÖ¸êü úÖ´Ö úšüß­Ö ²Ö­ÖŸÖê.  ŸµÖÖ´Öãôêû †­Öêú ¯Öϵ֟­ÖÖ­ÖÓŸÖ¸üÆüß ­Ö֐Ö׸üúÖÓ“µÖÖ †¯ÖêÖÖ ¯ÖæÖÔ ú¸üµÖÖŸÖ ÃÖ¸üúÖ¸ü †ÃÖ´Ö£ÖÔ šü¸üŸÖê.  µÖÖ¾Öêôûß •Ö­ÖŸÖêú›æü­Ö  †­Öêú ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ŸÖÎúÖ¸üß ¿ÖÖÃÖ­Ö֍ú›êü µÖêŸÖÖŸÖ. µÖÖ ŸÖÎúÖ¸üß“Öê ÃÖ´ÖÖ¬Ö֭֍úÖ¸üú ×­Ö¾ÖÖ¸üÖ ú¸üÖê ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê †Ö¾Ö¿µÖú †ÃÖŸÖê.

10.                       •Ö­ÖŸÖê“ÖÖ Ã֍ÎúßµÖ ÃÖÆü³ÖÖÖ :  ¿ÖÖÃÖ­Ö úÖêÖŸÖêÆüß †ÃÖÖê ŸÖê •Ö­ÖŸÖꓵÖÖ ¯ÖÖšüàÓ²µÖÖ¾Ö¸ü“Ö †¾Ö»ÖÓ²Öæ­Ö †ÃÖŸÖê.  µÖÖÃÖÖšüß úÖêÖŸÖêÆüß µÖÖê•Ö­ÖÖ †ÖÖŸÖÖÓ­ÖÖ, ¬ÖÖê¸üÖ šü¸ü×¾ÖŸÖÖÓ­ÖÖ , ׭֝ÖÔµÖ ‘ÖêŸÖÖÓ­ÖÖ ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ»ÖÖ •Ö­ÖŸÖê»ÖÖ ×¾ÖÀ¾ÖÖÃÖÖŸÖ ‘ÖêÖê †Ö¾Ö¿µÖú †ÃÖŸÖê.  ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê šü¸ü×¾Ö»Öê»Öê ¬ÖÖê¸üÖ ¾Ö ‘ÖêŸÖ»Öê»Öê ׭֝ÖÔµÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ÃÖÓÃÖæ“Ö­ÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖ­Öê •Ö­ÖŸÖê¯ÖµÖÕÓŸÖ ¯ÖÖêÆüµÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­Ö ú¸üÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ. µÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö µÖÖê•Ö­ÖÖÓ“ÖÖ ±úÖµÖ¤üÖ ÃÖ¾ÖÔ ÃÖÖ´ÖÖ­µÖ •Ö­ÖŸÖê»ÖÖ ÃÖÆü•Ö¯ÖÖê ‘ÖêŸÖÖ µÖÖ¾ÖÖ µÖÖÃÖÖšüß ±úÖò´ÖÔ ³Ö¸üµÖÖ“Öß ÃÖÖê¯Öß ¯Ö¬¤üŸÖ,‹úۏ֛üúß µÖÖê•Ö­ÖÖ µÖÖÃÖÖÓ¸üµÖÖ ²ÖÖ²Öß †Ö´Ö»ÖÖŸÖ †ÖÖæ­Ö ¿ÖÖÃÖ­ÖÖ­Öê •ÖÖßÖßŸÖ •ÖÖÃŸÖ •Ö­ÖŸÖê»ÖÖ ¸ü֕֍úßµÖ ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃ֍úßµÖ ¯ÖÏ׍ÎúµÖêŸÖ ÃÖÆü³Ö֐Öß ú¹ý­Ö ‘ÖêÖê ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß­Öê †Ö¾Ö¿µÖú †ÖÆêü.

            £ÖÖê›üŒµÖÖŸÖ ¿ÖÖÃÖ­Ö Æêü ‹ú ×­Ö¸ÓüÓŸÖ¸ü “Öֻ֝ÖÖ¸üß ¯ÖÏ׍ÏúµÖÖ †ÖÆêü.ŸÖß úÖ»Ö¯Ö¸üŸ¾Öê þ֟Ö:׾֍ú×ÃÖŸÖ ÆüÖêŸÖ ­ÖÖÆüß. ŸÖß †¿ÖÖ ¸üÖê¯Ö™üµÖÖ¯ÖÏ´Ö֝Öê †ÖÆêü ŸµÖÖ»ÖÖ ×­Ö¸ÓüÓŸÖ¸ü ¤êüÖ¸êüÖß“Öß Ö¸ü•Ö †ÖÆêü. ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ²Ö¤ü»Ö ¾ÖßÖã×­Öšü¯ÖÖê ‹¾Öœêü“Ö ´ÆüÖŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö úß, ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ÃÖӍú»¯Ö­ÖÖ ¯ÖÏ“ÖÖ¸üÖŸÖ †ÖÖµÖÖ´Ö֐Öᯙ ÆêüŸÖæ ­Ö¾Öß­Ö †Ö£ÖßZú ¬ÖÖê¸üÖ †Ö×Ö ˆ¤üÖ¸üߍú¸üÖ, Ö֕֐Öߍú¸üÖ ¾Ö •Ö֐Öן֍úߍú¸üÖÖ´Öãôêû ¬ÖÖê¸üÖ µÖ¿ÖþÖß ú¸üµÖÖ“Öß ŸÖß Öã¹ý׍ú»»Öß †ÖÆêü. •µÖÖŸÖ »ÖÖêúÖÓ“µÖÖ †¯ÖêÖÖ ¯ÖϳÖÖ¾Ö߯֝Öê •Ö֝Öæ­Ö ‘ÖêŸÖÖ µÖê‰ú ¿ÖúŸÖÖŸÖ ¾Ö ŸµÖÖÃÖÖšüß †×¬Öú •Ö­ÖŸÖÖ׳ִÖãÖ ÆüÖê‰ú­Ö úÖµÖÔ êú»Öê •ÖÖŸÖê. †¿ÖÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ×­Ö×´ÖŸÖß“Öê ÃÖÖ´Ö£µÖÔ, ÃÖցָüŸÖÖ, ׿ց֝Ö, ¸üÖê•ÖÖÖ¸üÖ“Öß ÃÖÓ¬Öß ¾Ö †Ö¬Öã׭֍ú ŸÖ¡ÖÓ–ÖÖ­ÖÖ¾Ö¸ü †Ö¬ÖÖ¸üßŸÖ †ÖÆêü. ³ÖÖ¸üŸÖÖ“Öê ¸üÖ™üÒ¯ÖŸÖß ‹.¯Öß.•Öê. †²¤ãü»Ö ú»ÖÖ´Ö µÖÖÓ“Öê ׾֍ú×ÃÖŸÖ ³ÖÖ¸üŸÖÖ“Öê þ֯­Ö Æêü ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“µÖÖ ×¤ü¿Öê­Öê ³ÖÖ¸üŸÖÖ“Öß ¾ÖÖ™ü“ÖÖ»Ö ÃÖã¹ý †ÖÆêü. ­Ö֐Ö׸üú ÃÖã¿ÖÖÃÖ­ÖÖ“Öß †¯ÖêÖÖ ²ÖÖôûÖŸÖÖ­ÖÖ †ÃÖê ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö SMART †ÃÖÖ¾Öê †ÃÖê †¯ÖêÖßŸÖ †ÖÆêü.

     S-SIMPLE  -  ÃÖÖ¬Öê / ÃÖ¸üôû

     M- MORAL  - ­Öîן֍ú

A-   ACCOUNTABLE -  ÃÖÖ¬Öê / ÃÖ¸üôû

R- RESPONSIVE - •Ö²ÖÖ²Ö¤Ö¸ü / ¯ÖÏןÖ׍ÏúµÖÖŸ´Öú

T- TRANSPARENT - ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖßZ

      ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ¯ÖÏ׍ÏúµÖÖ ‹úÖ ×¾Öú×ÃÖŸÖ ×¤ü¿Öê­Öê ¾ÖÖ™ü“ÖÖ»Ö ú¸üŸÖ †ÃÖ»Öß ŸÖ¸üß, ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¿ÖÖÃÖ­Ö¯ÖÏ׍ÏúµÖêŸÖ úÖÆüß ¤üÖêÂÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ´ÖµÖÖÔ¤üÖ ™ü֍úŸÖÖ­ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖŸÖ. ¯Ö¸ÓüÓŸÖã ׿ց֝ÖÖ“ÖÖ ¾ÖÖœüŸÖÖ ¯ÖϳÖÖ¾Ö ¾Ö ŸÖÃÖê“Ö •Ö֐ÖéŸÖ ¾Ö ׾֍úÖÃÖÖÃÖÖšüß †ÖÖÏÆüß ÆüÖêŸÖ •Ö֝ÖÖ¸üß ÃÖ´ÖÖ•Ö¾µÖ¾ÖãÖÖ ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖã¿ÖÖÃÖ­Ö ¾µÖ¾ÖãÖê»ÖÖ ×­ÖÛ¿“ÖŸÖ“Ö ×¤ü¿ÖÖ ¤êüÖÖ¸üß šü¸üÖÖ¸ü †ÖÆêü.